Ranking kont firmowych Ranking kont osobistych

Zakładasz biznes? Wybierz odpowiednią formę opodatkowania

Zanim jeszcze firma zostanie oficjalnie zarejestrowana i przedsiębiorca będzie mógł wystartować ze swoim pomysłem, konieczne jest podjęcie pewnych decyzji stricte formalnych. Jedną z najważniejszych jest wybór formy opodatkowania. Od tego zależy sposób rozliczania oraz wysokość odprowadzanego podatku dochodowego. Co trzeba wiedzieć przed podjęciem decyzji?


Co to jest forma opodatkowania i jakie opcje są dostępne?

Początkującego przedsiębiorcę przerażać może mnogość kwestii księgowych, o które należy zadbać zabierając się do założenia działalności gospodarczej. Jednak zdecydowana większość z nich tylko z pozoru wydaje się skomplikowana i zagmatwana. Dość powiedzieć, że sporą część z nich załatwia złożenie formularza CEIDG-1. Jedną z informacji, którą się w nim uzupełnia, jest ta dotycząca wybranej formy opodatkowania. Cóż to takiego?

Pod tym księgowym terminem kryje się po prostu sposób wyliczenia podatku dochodowego. Ostateczną decyzję w tym zakresie przedsiębiorca powinien uzależnić od profilu działalności, wysokości planowanych przychodów oraz kosztów, czy też możliwości skorzystania z ulg podatkowych. Generalnie dostępne są tu cztery opcje: zasady ogólne, podatek liniowy, karta podatkowa i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Każda z nich różni się pod kątem formalności, których przedsiębiorca będzie dopełniał w związku z rozliczeniami podatkowymi. Nie zawsze wybór formy opodatkowania jest w pełni swobodny. 

Zasady ogólne – wybór ogólnodostępny i najpopularniejszy 

Najpierw jednak o formie opodatkowania, która dostępna jest dla każdego. Chodzi oczywiście o zasady ogólne. To najpopularniejsza forma opodatkowania, na jej korzyść przemawiają właśnie wspomniany brak ograniczeń, co do specyfiki działalności oraz stosunkowo niska stawka podatku (18%) jeśli dochody nie przekraczają kwoty 85 528 zł (drugi próg to 32%, płacony jest od nadwyżki ponad wspomnianą kwotę). 

Poza tym przedsiębiorca może korzystać ze wszystkich ulg podatkowych, podatek płaci wyłącznie, kiedy uzyska przychód, posiada także prawo rozliczania firmowych kosztów, czym znacząco może obniżyć podatek do zapłaty.  

Zasady ogólne wymagają zazwyczaj prowadzenia Księgi Przychodów i Rozchodów (KPiR), będącej ewidencją służącą zapisywaniu wszelkich przychodów i wydatków firmy. Właśnie na podstawie zapisów w niej zawartych wylicza się zaliczkę na podatek dochodowy, którą trzeba zapłacić do 20. dnia miesiąca następującego po rozliczanym okresie (miesiącu lub kwartale). Nie jest wymagane składanie żadnych formularzy na przestrzeni roku, wystarcza roczny PIT-36. 

Podatek liniowy nie dla każdego może być opłacalny 

Tylko niewielka grupa przedsiębiorców nie ma z kolei prawa do skorzystania z podatku liniowego. Dotyczy to osób, które po rezygnacji z etatu wybrały samozatrudnienie i w jego ramach wykonują identyczne obowiązki dla dotychczasowego pracodawcy, jak w roku ubiegłym. Ta zasada funkcjonuje jednak tylko przez pierwszy rok prowadzenia firmy, później nie znajduje już zastosowania. Poza tym podatek liniowy podobny jest w pewnym wymiarze do zasad ogólnych.

Identycznie, podatek obliczany jest jako procent od dochodu, istnieje też możliwość rozliczania kosztów. Tym co odróżnia obie formy opodatkowania jest fakt, że w „liniówce” nie ma progów procentowych (istnieje jedna stawka 19%), przedsiębiorca nie ma dostępu do wszystkich ulg, a także rozliczania wspólnie z małżonkiem. 

W praktyce wybór podatku liniowego staje się opłacalny dopiero w momencie, kiedy roczne dochody sięgają 100 tys. zł. Jeśli przedsiębiorca ich nie osiąga lub nie jest w stanie ocenić czy tak się stanie, powinien zastanowić się nad inną formą opodatkowania, a na podatek liniowy przejść w późniejszym czasie (to jak najbardziej możliwe).

Formalności w przypadku „liniówki” są bardzo podobne do tych, jakie obowiązują w kontekście zasad ogólnych. Większości firm dotyczy więc KPiR, identyczny jest termin wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Różnica jest tylko w odniesieniu do rocznego zeznania podatkowego – zamiast PIT-36, składa się PIT-36L. 

Ograniczona możliwość wyboru ryczałtu

Trzecią opcją jaką w kontekście wyboru formy opodatkowania dają polskim przedsiębiorcom przepisy jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Tutaj jednak zasady są zupełnie inne niż w dwóch poprzednich przypadkach. Przede wszystkim przy ryczałcie podatek płacony jest jako procent od przychodów tym samym nie ma możliwości rozliczania firmowych wydatków w kosztach. 

Decydując się na ryczałt przedsiębiorca powinien również wiedzieć, że nie pozwala on na korzystanie z ulg podatkowych, wspólne rozliczanie z małżonkiem jest wykluczone, a kwota wolna od podatku jest niedostępna. Co więcej szansę, by skorzystać z ryczałtu ma ograniczona grupa przedsiębiorców. Chodzi tu przykładowo o właścicieli punktów gastronomicznych, przedstawicieli wolnych zawodów, czy robotników budowlanych.

Uproszczone są jednak formalności. Nie trzeba prowadzić KPiR, do prawidłowych rozliczeń wystarczy bowiem wyłącznie ewidencja przychodów. Zaletą ryczałtu jest także stosunkowo niska stawka podatku, która zależy od rodzaju działalności i może wynieść 3%, 5,5%, 8,5%, 17% lub 20%.

Karta podatkowa to mało formalności, ale brak kosztów i ulg

Patrząc pod kątem formalności najprostszą formą opodatkowania jest karta podatkowa. Przedsiębiorcy, którzy się na nią zdecydują, nie muszą prowadzić KPiR, nie składają zeznań podatkowych i nie są zobligowani do wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. W tym przypadku wysokość podatku nie jest zależna ani od przychodu, ani od kosztów, a od rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, wieku przedsiębiorcy, liczby zatrudnionych pracowników oraz liczby mieszkańców miejscowości, w której działa firma. 

Wybór karty podatkowej nie pozwala na rozliczanie kosztów, ani na korzystanie z ulg. Dodatkowo jej dostępność jest bardzo ograniczona. Prawo do skorzystania z niej posiada wąskie grono przedsiębiorców, m.in. dentyści, taksówkarze, pielęgniarki, kosmetyczki. Karta podatkowa może być opłacalnym rozwiązaniem dla firm osiągających stałe przychody i generujących niskie koszty. 

Zmiana formy opodatkowania zazwyczaj możliwa tylko raz w roku

Przedsiębiorcy, którzy po pewnym czasie stwierdzą, że wybrana forma opodatkowania ich nie satysfakcjonuje i nie jest odpowiednia dla prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, mają szansę ją zmienić. Zgodnie z ogólną zasadą można tego dokonać jednak tylko raz w roku – do 20 stycznia. Służy temu formularz CEIDG-1, o którym była już mowa na początku artykułu. 

Wyjątkiem od zasady mówiącej, że formę opodatkowania można zmienić tylko raz w roku jest przejście z ryczałtu na zasady ogólne. Tutaj obowiązek przejścia z jednej formy na drugą może pojawić się również w trakcie roku. To konieczne jeśli przedsiębiorca osiągnie przychód z działalności, która wyklucza stosowanie ryczałtu. Taka sytuacja przekłada się na automatyczne przejście na zasady ogólne.  

– 6 rzeczy, bez których start-up nie okaże się sukcesem

– Mam pomysł, ale jak go sprzedać?

Sebastian Bobrowski

InFakt

Administratorem Twoich danych jest Bonnier Business (Polska) sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Twoje dane będą przetwarzane w celu zamieszczenia komentarza oraz wymiany zdań, co stanowi prawnie uzasadniony interes Administratora polegający na umożliwieniu użytkownikom wymiany opinii naszym użytkownikom (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. f RODO). Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne w celu zamieszczenia komentarza. Dalsze informacje nt. przetwarzania danych oraz przysługujących Ci praw znajdziesz w Polityce Prywatności.