Emerytura z działalności gospodarczej zależy przede wszystkim od sposobu opłacania składek ZUS, które obejmują zarówno składki emerytalne, jak i ubezpieczenie zdrowotne. Przedsiębiorcy zobowiązani są do regularnego odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, co bezpośrednio wpływa na wysokość ich przyszłego świadczenia emerytalnego. Zasady opłacania składek emerytalnych różnią się od tych, które obowiązują osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, co sprawia, że przedsiębiorcy często stają przed wyzwaniem odpowiedniego zaplanowania swojej przyszłości finansowej.
Minimalne świadczenie emerytalne przysługuje tym, którzy spełniają określone wymogi dotyczące stażu pracy i opłacania składek. Dla wielu osób prowadzących działalność gospodarczą, zgromadzenie odpowiednich środków na godziwą emeryturę wymaga dodatkowych działań, takich jak: oszczędzanie w ramach produktów emerytalnych, np. IKE i IKZE. Obowiązek opłacania składki zdrowotnej jest kolejnym elementem obciążenia finansowego, który wpływa na miesięczne koszty prowadzenia firmy.
Świadomość zasad, na jakich funkcjonują ubezpieczenia społeczne i emerytalne, jest kluczowa dla każdego przedsiębiorcy. Pozwala to lepiej zrozumieć, jakie kroki należy podjąć, aby zabezpieczyć swoją przyszłość finansową oraz uniknąć problemów związanych z niską wysokością świadczenia emerytalnego. W niniejszym artykule omówimy najważniejsze kwestie związane z emeryturą z działalności gospodarczej oraz możliwości zwiększenia wysokości świadczenia.
Jakie składki ZUS płacą przedsiębiorcy?
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, których wysokość opiera się na prognozowanej średniej krajowej płacy. Podstawą wyliczenia minimalnych składek ZUS jest 60% średniego wynagrodzenia. W 2024 roku wynosiła ono 7824 zł, co oznacza, że minimalna podstawa wymiaru składek to 4694,40 zł. Na tej podstawie przedsiębiorcy płacą składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz na Fundusz Pracy, co daje łącznie 1600,27 zł miesięcznie.
Przedsiębiorcy mogą zadeklarować wyższą podstawę wymiaru składek, jednak nie może ona przekroczyć 250% prognozowanego średniego wynagrodzenia, czyli 19 560 zł w 2024 roku. W takim przypadku maksymalna wysokość składek ZUS wyniesie 6668 zł miesięcznie. Warto jednak pamiętać, że ZUS ma prawo weryfikować deklarowaną podstawę i w przypadku jej niezgodności z dochodami przedsiębiorcy może zakwestionować jej wysokość.
Największą część składek stanowi składka emerytalna, która wynosi 19,52% podstawy wymiaru składek. W 2024 roku jej wartość waha się od 916 zł (przy najniższej podstawie) do 3814,01 zł (przy maksymalnej podstawie). Co istotne, wysokość składek emerytalnych znacząco wzrosła w ostatnich latach – dla porównania, w 2019 roku wynosiła 558,08 zł, a 25 lat temu, w 1999 roku, przedsiębiorca płacił składkę w wysokości od 146,27 zł do 200,74 zł miesięcznie. Ten systematyczny wzrost składek ma bezpośredni wpływ na przyszłe świadczenia emerytalne przedsiębiorców.
W jaki sposób ZUS oblicza wysokość emerytury dla przedsiębiorcy?
ZUS wylicza emeryturę przedsiębiorcy według takich samych zasad, jak w przypadku innych osób ubezpieczonych. Istnieją jednak pewne różnice, które mogą być korzystne dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Po pierwsze, przedsiębiorca nie musi zamykać swojej firmy, aby otrzymać emeryturę. Po drugie, po przejściu na emeryturę przedsiębiorca płaci niższe składki – nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a w niektórych przypadkach jest również zwolniony z płacenia składki zdrowotnej.
Do wyliczenia wysokości emerytury ZUS bierze pod uwagę kilka kluczowych czynników:
- kwotę zwaloryzowanych składek zgromadzonych na koncie;
- zwaloryzowany kapitał początkowy – dotyczy osób, które płaciły składki przed 1 stycznia 1999 roku;
- środki zgromadzone na subkoncie;
- średnią dalszego trwania życia, ustaloną na podstawie tablic publikowanych przez GUS.
Wysokość emerytury oblicza się, sumując wszystkie zgromadzone składki i kapitał początkowy, uwzględniając ich waloryzację, a następnie dzieląc tę kwotę przez średnią dalszego trwania życia. Jeśli chcesz samodzielnie oszacować swoją przyszłą emeryturę, możesz skorzystać z kalkulatora emerytalnego dostępnego na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.
Warto pamiętać, że masz znaczący wpływ na wysokość swojej emerytury. Kluczowe znaczenie ma wysokość opłacanych składek oraz moment, w którym zdecydujesz się przejść na emeryturę. Każdy dodatkowy rok pracy może zwiększyć Twoje świadczenie nawet o 8–10%. Dłuższy staż pracy oznacza większą liczbę zgromadzonych składek i krótszy okres ich wypłaty, co korzystnie wpływa na wysokość świadczenia.
Jaką emeryturę otrzyma dzisiejszy przedsiębiorca po 25 latach działalności?
Wysokość emerytury przedsiębiorcy po 25 latach prowadzenia działalności gospodarczej zależy od liczby lat składkowych oraz sumy zgromadzonych składek. Aby uzyskać prawo do minimalnej emerytury, kobieta musi udokumentować co najmniej 20 lat składkowych, a mężczyzna 25 lat składkowych, osiągając przy tym powszechny wiek emerytalny, wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jeśli suma odprowadzonych składek nie wystarcza do wypłaty minimalnej emerytury, ZUS z urzędu podwyższa świadczenie do ustalonego minimum, które w 2024 roku wynosi 1780,96 zł brutto.
Według danych GUS, średnia miesięczna emerytura wypłacana z ZUS dla byłych przedsiębiorców wynosiła w 2022 roku 2355 zł brutto. W 2024 roku szacuje się, że średnia ta wzrośnie do około 2700 zł brutto. Prognozy na kolejne lata nie są jednak optymistyczne. ZUS przewiduje, że przedsiębiorca przechodzący na emeryturę w 2039 roku, po 35 latach opłacania pełnych składek, otrzyma świadczenie wynoszące około 3230 zł brutto. Kwota ta będzie prawdopodobnie niższa od najniższej emerytury, prognozowanej na 3456 zł brutto w tym samym roku. To oznacza, że ZUS zapewni wyrównanie do tej minimalnej wartości.
Co istotne, wysokość emerytury przedsiębiorcy w 2039 roku będzie stanowić zaledwie około 20% przeciętnego wynagrodzenia. Dlatego już teraz warto przemyśleć dodatkowe formy oszczędzania na emeryturę, aby zapewnić sobie wyższy poziom świadczeń w przyszłości.
Jak uzyskać emeryturę z ZUS, kiedy jesteś przedsiębiorcą?
Aby uzyskać emeryturę z ZUS jako przedsiębiorca, musisz spełnić dwa podstawowe warunki. Pierwszy to osiągnąć odpowiedni wiek emerytalny. Drugi to złożenie wniosku o świadczenie. W Polsce wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Przedsiębiorcy, podobnie jak pracownicy, mają prawo do emerytury. Jednak świadczenie nie jest przyznawane automatycznie, z wyjątkiem osób pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy. W takich przypadkach ZUS przyznaje emeryturę z urzędu w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego.
Jeśli nie jesteś rencistą, musisz złożyć wniosek EMP, którego aktualny wzór można pobrać ze strony internetowej ZUS. Do wniosku należy dołączyć dokument ERP-6, który zawiera szczegółowe informacje o okresach składkowych i nieskładkowych. Możesz dodatkowo uzupełnić dokumentację o:
- zaświadczenia lub świadectwa pracy od wcześniejszych pracodawców,
- legitymacje ubezpieczeniowe z wpisami o zatrudnieniu,
- dokumenty potwierdzające okresy nieskładkowe, np. zaświadczenia od pracodawców,
- dokumenty związane z międzynarodowymi umowami ubezpieczeniowymi, jeśli pracowałeś za granicą.
Po zgromadzeniu wszystkich wymaganych dokumentów ZUS przeanalizuje Twój wniosek i określi wysokość świadczenia na podstawie zgromadzonych składek, kapitału początkowego oraz okresów składkowych i nieskładkowych. Warto zadbać o kompletną dokumentację, aby uniknąć opóźnień w procesie przyznawania świadczenia.
Kiedy powinno się złożyć wniosek o emeryturę z ZUS-u?
Wniosek o emeryturę z ZUS można złożyć najwcześniej na 30 dni przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Aby maksymalnie wykorzystać przysługujące prawa i możliwości, warto skonsultować się wcześniej z doradcą ZUS. Taka konsultacja pozwoli nie tylko obliczyć wysokość Twojej przyszłej emerytury. Uzyskasz także symulację, która pokaże, jak może wzrosnąć Twoje świadczenie, jeśli zdecydujesz się pracować dłużej, na przykład o rok lub więcej.
Po złożeniu wniosku ZUS ma 30 dni na wydanie decyzji, licząc od momentu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości. W decyzji znajdziesz szczegółowe informacje, takie jak:
- wysokość świadczenia brutto,
- sposób wyliczenia tej kwoty,
- kwoty potrąceń (podatek, składka zdrowotna),
- wysokość emerytury netto,
- termin comiesięcznej wypłaty.
Wraz z decyzją otrzymasz również legitymację emeryta, która potwierdza Twój nowy status. Dzięki temu procesowi zyskasz pełną przejrzystość w zakresie swojej emerytury oraz pewność co do terminu i wysokości wypłat.
W jaki sposób przedsiębiorcy mogą otrzymywać więcej pieniędzy na emeryturze? Odpowiedzią są IKE i IKZE
Przedsiębiorcy, którzy chcą zwiększyć swoje oszczędności na emeryturę, powinni rozważyć założenie Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) lub Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Oba te rozwiązania oferują korzyści podatkowe oraz możliwość długoterminowego pomnażania zgromadzonych środków, co czyni je szczególnie atrakcyjnymi dla osób samozatrudnionych. IKZE pozwala przedsiębiorcom na wyższy roczny limit wpłat w porównaniu z osobami zatrudnionymi na umowę o pracę. W 2025 roku samozatrudnieni mogą wpłacić aż 14 083,20 zł. Przekłada się to na wyższą ulgę podatkową, sięgającą nawet 4507 zł rocznie. Na koniec inwestycji przedsiębiorcy zapłacą jedynie 10% zryczałtowanego podatku dochodowego, a wszelkie zyski z inwestycji są zwolnione z podatku od zysków kapitałowych.
W przypadku IKE największe korzyści podatkowe można odczuć w momencie wypłaty środków. Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się wypłacić zgromadzone pieniądze po osiągnięciu wieku 60 lat (lub 55 lat w przypadku wcześniejszej emerytury) i dokonywał wpłat przez co najmniej 5 lat, nie będzie musiał płacić podatku od zysków kapitałowych. Dodatkową zaletą obu kont jest to, że zgromadzone na nich środki podlegają dziedziczeniu, co może zapewnić finansowe zabezpieczenie bliskim.
Komentarze
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy :)