2010-05-17 NIK
Kontrola P/09/023 – „Opodatkowanie transakcji wewnątrzwspólnotowych podatkiem od towarów i usług oraz egzekwowanie zaległości w VAT” została przeprowadzona z inicjatywy Najwyższej Izby Kontroli, zgodnie z Planem pracy NIK na rok 2009.
Uzasadnieniem do podjęcia kontroli były: priorytetowy charakter dochodów z podatku od towarów i usług w dochodach budżetu państwa, zagrożenia w postaci oszustw podatkowych, wyniki poprzednich kontroli NIK, w szczególności przeprowadzonej w 2005 roku kontroli realizacji przez urzędy skarbowe dochodów budżetu państwa z podatku od towarów i usług w roku 2004 i I półroczu 2005.
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, pomimo stwierdzenia nieprawidłowości, sprawowanie przez urzędy skarbowe kontroli nad wywiązywaniem się z obowiązków podatkowych przez podmioty dokonujące transakcji wewnątrzwspólnotowych i nadzór Ministra Finansów oraz skuteczność w egzekwowaniu zaległości w VAT.
W ocenie NIK urzędy skarbowe nie przeciwdziałały wystarczająco skutecznie oszustwom podatkowym w VAT. Nie był z należytą starannością realizowany ciążący na polskiej administracji podatkowej obowiązek zapewnienia rzetelnych danych o ważności numerów identyfikacyjnych podatników dla transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz o wartości transakcji wewnątrzwspólnotowych dokonanych przez polskich podatników i ich kontrahentów. Polska administracja podatkowa nieterminowo odpowiadała na wnioski państw członkowskich o zbadanie określonych transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Minister Finansów nie zapewnił w 2009 r. sprawnego funkcjonowania systemu informatycznego wspomagającego urzędy skarbowe w analizie poprawności rozliczeń transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz nierzetelnie monitorował działalność Biura Wymiany Informacji Podatkowej w Koninie odpowiedzialnego za współpracę administracyjną i wymianę informacji z państwami członkowskimi UE.
Skuteczność urzędów skarbowych w egzekwowaniu zaległości w VAT, była znacznie wyższa niż w zakresie PIT oraz podatku akcyzowego. W Ministerstwie Finansów nie zostały zakończone, trwające od kilku lat, prace nad zmianą ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Wyniki kontroli przeprowadzonej w 2009 r. upoważniają do skierowania pod adresem Ministra Finansów wniosków o:
1. zapewnienie sprawnego funkcjonowania systemów informatycznych wspomagających urzędy skarbowe w obszarze analizy poprawności rozliczeń transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz rejestracji podatników;
2. skuteczne egzekwowanie od jednostek podległych rzetelnego aktualizowania danych rejestracyjnych podatników VAT UE, w tym wykreślania z rejestru podatników VAT oraz prowadzenia bieżącej analizy informacji o transakcjach wewnątrzwspólnotowych dostępnych w VIES i wyjaśniania rozbieżności;
3. wyeliminowanie opóźnień w udzielaniu odpowiedzi na wnioski kierowane przez administracje państw członkowskich UE;
4. informowanie zagranicznych administracji o przypadkach wymagających przedłużenia terminu udzielenia odpowiedzi na ich wniosek
NIK o VAT – szczegółowe informacje (plik PDF)
Źródło: Najwyższa Izba Kontroli