Po rekordowych latach 2021-2022 w polskim ekosystemie startupowym nie ma już śladu. Choć po kryzysowym 2023 roku, eksperci zapowiadali ożywienie w tym roku, jego również trudno się dopatrzeć. Finansowanie startupów w 2024 roku ustabilizowało się na podobnym poziomie, jak w poprzednim roku.
„Na razie znaczącego ożywienia nie widać i co najwyżej możemy powiedzieć, że rynek się ustabilizował. Po rekordowych latach 2021-2022, kiedy to do startupów popłynęło po 3,6 mld złotych rocznie, już rok później w 2023 była to znacząco niższa kwota (2,1 mld). Rok 2024 zamknie się na zbliżonych wartościach. Tak więc mówienie o ożywieniu jest zdecydowanie przedwczesne. Co więcej, można powiedzieć, że kryzys na tym rynku trwa w najlepsze i pierwsze symptomy ożywienia powinny nadejść dopiero w pierwszym półroczu 2025 wraz z uruchomieniem pierwszych funduszy z nowej puli w PFR i czekającymi nas obniżkami stóp procentowych” – podsumowuje Ewa Pysiewicz z funduszu WP2 Investment.
Choć tegoroczne finansowanie nie napawało optymizmem, to zaobserwowaliśmy ożywienie wokół trendu związanego z AI. Jak mówi Arkadiusz Hajduk, założyciel StartupCEO, sztuczna inteligencja była odmieniana na wszystkie możliwe sposoby i praktycznie ciężko było znaleźć inwestycję, w której nie byłoby komponentu AI.
Wspólnie z ekspertami przyglądamy się jakie wydarzenia, trendy i inwestycje zdefiniowały ten rok na polskim rynku startupów.
Polski rynek startupów: finansowanie
Jak już zostało podkreślone we wstępie, poziom finansowania polskich startupów ustabilizował się na podobnym poziomie, który odnotowano w 2023 roku. Przypomnijmy, że zgodnie z raportem za poprzedni rok przygotowanym przez PFR Ventures oraz Inovo VC, w ciągu 12 miesięcy 399 spółek pozyskało 2,1 mld zł od 210 funduszy. W porównaniu do 2022 roku, wartość rynku spadła o ponad 40%. Ten problem został zauważony również przez ankietowanych w raporcie Startup Poland 2024.
„Jeśli spojrzymy wyłącznie przez pryzmat wartości finansowania pozyskanego przez polskie startupy w ciągu jednego roku kalendarzowego, rok 2024 zapowiada się podobnie do roku 2023. Patrzeć trzeba jednak także na liczbę tych transakcji – spadła ona szczególnie w obszarze finansowania zalążkowego. To wkrótce się odmieni, ze względu na nasze inwestycje w nowe fundusze, skupiające się właśnie na tej fazie rozwoju start-upów” – mówi dla MamBiznes Maciej Ćwikiewicz, prezes PFR Ventures.
Źródło: PFR Ventures
Finansowanie polskich startupów w tym roku było bardziej maratonem niż sprintem. Pomimo to, zdaniem prezesa PFR Ventures, rynek przeszedł zmianę, zarówno po stronie założycieli startupów, jak i inwestorów. Founderzy często poszukują kapitału globalnie, a w niektórych przypadkach zakończyło się to sukcesem i przełożyło na wartość rund inwestycyjnych.
Na wyróżnienie zasługują m.in. ElevenLabs, Redstone, Oxla i w ostatnim czasie Wordware. „W ostatnich tygodniach roku Wordware pozyskał w rundzie seed ok. 120 mln PLN. To nie tylko rekord finansowania zalążkowego w Polsce, ale jedna z większych transakcji w tym roku w ogóle. W rundzie Wordware wzięli udział polscy aniołowie biznesu, w tym Bartek Pucek i Mati Staniszewski, którzy w tym roku wykazują się wyjątkową aktywnością. Dołączają do rund, w których biorą udział polskie i międzynarodowe fundusze venture capital lub samodzielnie finansują rozwój spółek (…)” – dodaje Maciej Ćwikiewicz.
Inwestycje dużych, zagranicznych funduszy w polskie startupy, takie jak ElevenLabs czy Wordware, przestają być wyjątkiem, a coraz częściej stają się normą. To świadczy o rosnącym uznaniu dla lokalnych projektów na arenie międzynarodowej. Jednocześnie zarządzający funduszami aktywnie podnoszą swoje kompetencje, uczestnicząc w prestiżowych programach edukacyjnych, takich jak VentureLab czy Kaufmann Foundation. Jak zauważa Arkadiusz Hajduk: „Obietnica zwrotów wczesnych inwestorów w ElevenLabs czy Wordware na pewno będzie napędzać kolejne fale zainteresowanych”. Dodatkowo, rosnąca aktywność aniołów biznesu wzmacnia ekosystem, oferując młodym startupom nie tylko kapitał, ale również mentoring i sieć kontaktów.
Trendy minionego roku
Jednym z najważniejszych trendów na polskim rynku startupów w 2024 roku była dalsza specjalizacja w kluczowych sektorach technologicznych. Sztuczna inteligencja, a w szczególności generatywna AI, stała się dominującym obszarem zainteresowania zarówno dla inwestorów, jak i założycieli startupów. Projekty wykorzystujące AI do automatyzacji procesów, analizy danych czy tworzenia zaawansowanych rozwiązań dla przemysłu i medycyny przyciągały inwestorów.
Jednocześnie widoczny był wzrost zainteresowania rozwiązaniami związanymi z green tech i technologiami zrównoważonymi. To odpowiada na rosnącą świadomość ekologiczną i potrzeby dekarbonizacji przemysłu.
Fundusz WP2 Investment również zdiagnozował trzy, tegoroczne mega trendy. Wśród nich pojawia się wspomniany green tech, ale również sektor fintechowy oraz inwestowanie impaktowe. „Pierwszym z nim jest digitalizacja usług finansowych. Zbudowaliśmy największy na polskim rynku portfel fintechów. Wraz z naszymi partnerami jesteśmy w trakcie zawiązywania holdingu spółek operujących głównie wokół rynku płatności. Drugim obszarem jest szeroko pojęta transformacja energetyczna, w związku z którą mamy portfel spółek obudowanych wokół biometanu i inwestycji solarnych. Trzecim obszarem jest zaawansowana technologia, gdzie działamy w obszarze impact investing (spółki medtech, biotech, edutech), a w ostatnich miesiącach pracujemy wraz z zespołem nad kilkoma ciekawymi projektami z obszaru AI” – wymienia Ewa Pysiewicz.
Przypomnijmy, że jeszcze w ubiegłym roku finansowanie od funduszy VC najczęściej trafiało do spółek, które zajmują się innowacjami z obszaru zdrowia. Był to trend obserwowany już od 4 lat. W 2023 roku stanowiły one 15,8% z wszystkich przeprowadzonych transakcji.
Wyzwania na rynku venture capital
Finansowanie polskich startupów nie miało wystarczającego impulsu w tym roku. Dlatego stanowiło jedno z głównych wyzwań również dla funduszy venture capital. „Dostępność kapitału dla nowych funduszy z pewnością była wyzwaniem. To jednak udało się już zaadresować poprzez uruchomienie środków FENG. Pozostają kwestie systemowe: lepszy wehikuł dla funduszy i zaangażowanie inwestorów instytucjonalnych (np. ubezpieczycieli, banków). Niezmiennie wyzwaniem polskiego rynku pozostaje niewielka w relacji do wielkości kraju liczba startupów. Elementem tego problemu jest nieaktywny transfer technologii z uczelni” – komentuje prezes PFR Ventures.
Okazuje się również, że wyzwaniem dla VC jest dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji. Przekłada się to bezpośrednio na wzrost liczby nowych startupów z tego sektora. A tym samym na dużo większą konkurencję ze strony międzynarodowych inwestorów.
Rok 2024 nie był przełomowy dla polskiego ekosystemu startupowego. Być może sytuacja zmieni się w przyszłym roku. W 2025 roku PFR Ventures zamierza kontynuować działania w ramach programów finansowanych z FENG. Skupią się one na wspieraniu funduszy zalążkowych. Również zakładane są inwestycje z budżetu własnego PFR w fundusze dedykowane startupom na późniejszych etapach rozwoju.
Komentarze
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy :)