Polskie firmy mają spore problemy. Odnotowano rekordową liczbę niewypłacalności

Aż ¾ państw odnotowało w 2023 roku wzrost poziomu niewypłacalności rynkowych firm. Dla polskich przedsiębiorstw był to okres rekordowy, jednak przyszłe dane powinny być już stabilniejsze. Takie wnioski wynikają z najnowszego „Raportu o niewypłacalnościach” przygotowanego przez Allianz Trade.

Allianz Trade to światowy lider w zakresie ubezpieczeń kredytu kupieckiego, a także specjalista od poręczeń, windykacji, strukturyzowanego kredytu kupieckiego i ryzyka politycznego. W swojej działalności dokonuje również bieżących obserwacji blisko 80 mln podmiotów gospodarczych. Na ich podstawie publikuje cyklicznie Globalny Raport Niewypłacalności. Zamieszcza w nim również prognozy na przyszłe okresy.

Spore problemy polskich firm

Polska gospodarka doświadczyła jednych z największych problemów ze wzrostem niewypłacalności spośród wszystkich krajów świata. Znajduje się w niechlubnym gronie 26 krajów, które w 2023 roku odnotowały dwucyfrowy wzrost niewypłacalności przedsiębiorstw. Liczba niewypłacalnych firm w Polsce wzrosła w tym okresie o blisko 70%. W gorszej sytuacji znajdowały się jedynie przedsiębiorstwa węgierskie, tu roczna dynamika zmian wyniosła aż +146%.

Porównując dane zbiorcze za okres sprzed pandemii, a więc od roku 2019 do 2023, wzrost niewypłacalności polskich firm wyniósł jednak aż 357%. Jest to najwyższy wynik na świecie w tym okresie. W komentarzu do danych wskazano również przyczyny słabego radzenia sobie krajowej gospodarki w tej kwestii.

„W Polsce jak dotychczas niewypłacalne są głównie firmy najmniejsze, a podstawową przyczyną nie są opóźnienia należności (one są zazwyczaj efektem wtórnym), tylko niska rentowność. MSP najgorzej sobie radzą z dostosowywaniem do wzrostu kosztów cen swoich usług czy produktów, jednocześnie mogąc korzystać z unikalnego narzędzia dalece uproszczonej restrukturyzacji” – skomentował Sławomir Bąk, członek zarządu Allianz Trade w Polsce ds. oceny ryzyka, likwidacji szkód i odzyskiwania należności.

Warto przeczytać: Niepokojące dane Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Jednoosobowe działalności gospodarcze znikają z rynku

Największy skok już za nami

Rekordowe wzrosty w ostatnich latach przekładają się jednak na ostrożny optymizm ekspertów dotyczących prognoz na przyszłe okresy. Choć skala zjawiska ma maleć, niekorzystne otoczenia makroekonomiczne sprawia, że normalizacja będzie długim i powolnym procesem.

„Powszechność zjawiska niewypłacalności w Polsce przekłada się na zagrożenie efektem domina – skumulowana skala problemów małych firm oznaczać może wyzwanie także dla tych większych, będących ich dostawcami. Zwłaszcza że realna może być tendencja koncentracji i trwałego zmniejszenia liczby polskich firm: nie ma już warunków sprzyjających samozatrudnieniu, przeciwnie — duży popyt na pracę (rekordowo niskie, nawet na tle UE bezrobocie) sprzyja nie tylko podnoszeniu pensji dla pracowników na etacie, ale jednocześnie także wzrostowi obciążeń składek społecznych dla MSP. Stąd też rekordowa liczba firm zamykanych i zawieszanych – w 2023 było ich blisko 600 tys.” – wskazuje zagrożenia Sławomir Bąk.

Sytuacja w największych gospodarkach świata

Polska jako jedna z pierwszych gospodarek świata musiała mierzyć się ze skokowym wzrostem niewypłacalności firm. W 2023 roku ten trend stał się udziałem również największych gospodarek świata. Większość rozwiniętych gospodarek rok 2024 przywitała na poziomach niewypłacalności firm większych niż w pandemii. Gwałtowne wzrosty odnotowano w Stanach Zjednoczonych (+40% w 2023 r.) i w strefie euro (+14%), z Holandią (+52%), Francją (+35%) i Niemcami (+23%) na czele.

Co więcej, według analityków Allianz Trade, w tym roku spodziewany jest kolejny wzrost tej wartości. Jako przyczyny zjawiska podaje się niepewną sytuację geopolityczną, zakłócenia w handlu i niższy niż prognozowany wzrost gospodarczy.

„Ten szeroko zakrojony wzrost spowodowałby, że już w obecnym, 2024 r. dwie trzecie krajów przekroczyłyby liczbę niewypłacalności sprzed pandemii . Rynek po tak licznych wstrząsach niesie ze sobą wiele przeciwności i wyzwań. Odporność przedsiębiorstw na te wyzwania będzie teraz pod dodatkową presją, gdyż doświadczenia ostatnich 3 lat uczyniły je bardziej podatnymi i wrażliwymi. Oczekujemy, że rozwój sytuacji doprowadzi do tego, że niewypłacalność przedsiębiorstw ustabilizuje się na wysokim poziomie w 2025 roku: +12% powyżej poziomu z 2019 r. w USA, +8% we Francji i +6% w Niemczech” – stwierdza Aylin Somersan Coqui, dyrektor generalny Allianz Trade.