Przychód a dochód: czym się tak naprawdę różnią od siebie? Wyjaśniamy na przykładach
Pojęcia przychodu, dochodu, a także i zysku często są stosowane zamiennie w mowie potocznej. Warto jednak mieć świadomość subtelnych różnic między tymi sformułowaniami. Szczególnie że ich zrozumienie jest kluczowe z punktu widzenia prowadzenia działalności gospodarczej. Przyjrzyjmy się temu, jak koszt uzyskania przychodu ma wpływ na zależność “przychód a dochód”.
Pisanie o finansach to często podróż przez gąszcz skomplikowanych terminów i pojęć. Jedne są używane częściej, inne rzadziej. W świecie biznesu, zrozumienie znaczenia wielu pojęć to nie jest tylko sprawa semantyki, ale ma istotne znaczenie dla zarządzania firmą, planowania finansowego, a nawet dla zrozumienia podstaw ekonomii. Dzisiaj zajmiemy się dwoma pojęciami – przychodem i dochodem.
Czym jest przychód?
Przychód to pojęcie, które na pierwszy rzut oka może wydawać się proste, ale kiedy zaczynamy go analizować, okazuje się być bardziej złożone. W kontekście finansowym przychód odnosi się do całkowitej kwoty pieniędzy generowanej przez osobę lub firmę w określonym okresie.
Na poziomie przedsiębiorstwa jest to suma pieniędzy uzyskanych działalności firmy. Na przykład, dla firmy handlowej, przychód to pieniądze uzyskane ze sprzedaży towarów, podczas gdy dla firmy usługowej, to pieniądze zarobione na świadczeniu usług.
Jest on pierwszym wskaźnikiem, gdy patrzymy na skalę działalności firmy. Trzeba wiedzieć, że nie uwzględnia on kosztów uzyskania przychodu, które obejmują wydatki takie jak płace, koszty materiałów, czynsz, amortyzacja i wiele innych, są odliczane od przychodów, aby osiągnąć dochód.
Na koniec warto dodać, że różne rodzaje przychodów mogą być traktowane inaczej pod względem podatkowym. Co też ważne, samo wystawienie faktury już rodzi obowiązek podatkowy, nawet jakbyśmy faktycznie nie otrzymali zapłaty.
Kilka przykładów:
- Firma A sprzedaje 100 par butów po 200 zł za parę. Przychód firmy wynosi 20 000 zł (100 par * 200 zł).
- Restauracja sprzedała 50 posiłków po 60 zł za posiłek. Przychód restauracji wynosi 3 000 zł (50 posiłków * 60 zł).
- Serwis komputerowy naprawił 10 komputerów, pobierając za każdą naprawę 150 zł. Przychód serwisu wynosi 1 500 zł (10 napraw * 150 zł).
Koszty uzyskania przychodu
Zanim przejdziemy do kwestii jak obliczyć dochód, przyjrzymy powiązanemu pojęciu. Kosztami uzyskania przychodów nazywamy kwotę, którą musieliśmy wydać, by móc uzyskać przychód.
W Polsce z tym pojęciem spotykamy się zarówno w odniesieniu do osób fizycznych, jak i przedsiębiorstw. W tym pierwszym przypadku definiuje je art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wedle podanej tam definicji są to “„koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów”.
Ich wartość pozostaje stała od kilku lat i wynosi 250 zł miesięcznie dla pracownika lokalnego, natomiast 300 zł dla pracownika dojeżdżającego. Z kolei istnieje pewna liczba branż uprzywilejowanych do korzystania z wyższej, 50-procentowej stawki kosztów uzyskania przychodu. Dotyczy to głównie twórców, którzy przy okazji swojej pracy, przenoszą prawa własności swoich dzieł na pracodawcę. Koszty te jednak nie mogą przekroczyć równowartości górnej granicy I progu podatkowego.
Kwestia kosztów uzyskania przychodu w przypadku firm wygląda zgoła inaczej. W największym skrócie do kosztów uzyskania przychodu zalicza się te z nich, które służą nam do wykreowania lub umożliwiają zachowanie źródła przychodów. Są to wobec tego niezbędne materiały, ale i narzędzia lub inne ponoszone wydatki konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej. Należy je odpowiednio udokumentować i nie mogą one mieć charakteru pozornego.
Przykładowymi kosztami mogą być:
- Koszty podróży służbowej: Jeżeli musisz podróżować w celach służbowych, koszty takie jak bilety lotnicze, opłaty za hotel, a nawet wydatki na posiłki mogą być zaliczane jako koszty uzyskania przychodu.
- Zakup sprzętu i materiałów: Jeżeli potrzebujesz specjalistycznego sprzętu lub materiałów do wykonania swojej pracy, koszty ich zakupu mogą być zaliczane jako koszty uzyskania przychodu. Przykłady to komputer, oprogramowanie, materiały biurowe, a nawet ubrania specjalistyczne, takie jak ubrania robocze.
- Szkolenia i kursy: Jeżeli musisz ukończyć specjalistyczne szkolenia lub kursy, aby utrzymać swoje kwalifikacje lub rozszerzyć swoje umiejętności, koszty takie mogą być zaliczane jako koszty uzyskania przychodu.
- Koszty wynajmu biura lub miejsca pracy: Jeżeli wynajmujesz biuro lub inne miejsce pracy, koszty takie mogą być zaliczane jako koszty uzyskania przychodu.
- Opłaty i składki członkowskie: Jeżeli musisz płacić składki członkowskie w organizacjach zawodowych lub opłaty za licencje, mogą one być zaliczane jako koszty uzyskania przychodu.
- Ubezpieczenie: Niektóre ubezpieczenia, takie jak ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, mogą być zaliczane jako koszty uzyskania przychodu.
W praktyce jednak wiele realnych kosztów uzyskania przychodów nie stanowi ich w myśl ustawy. Niech przykładem będzie samochód, który można wrzucić w koszty firmy tylko do określonej sumy. Niestanowiące kosztów uzyskania przychodów są także wydatki na naprawę auta jeśli nie mieliśmy wykupionego ubezpieczenia AC. Jest to jednak szeroki temat i o szczegółowe informacje należy czerpać w firmie księgowej.
Czym jest dochód?
Pojęcie dochodu jest już nieco bardziej skomplikowane. Generalnie jest pojęciem, które odnosi się do tego, co zostaje po odjęciu wszystkich kosztów i wydatków od przychodu. Innymi słowy, dochód to to, co „zostaje w kieszeni” po opłaceniu wszystkich rachunków. Dlatego wspomniane koszty uzyskania przychodów tak ściśle się z tym wiążą.
Pod kątem podatkowym, dochód jest zazwyczaj podstawą do obliczania podatku dochodowego, choć szczegóły mogą się różnić w zależności od kraju. W Polsce jest także możliwość opodatkowania innymi formami, niż podatek dochodowy.
Dochód można podzielić jeszcze na kilka typów:
- Dochód brutto to nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania przed opodatkowaniem
- Dochód netto jest to dochód brutto pomniejszony o dodatkowe koszty, takie jak podatki.
Kilka przykładów:
- Firma A sprzedała produkty o wartości 10 000 zł. Koszty bezpośrednio związane z produkcją tych produktów wyniosły 7 000 zł. Dochód firmy wynosi 3 000 zł (10 000 zł – 7 000 zł).
- Trener personalny zarobił 5 000 zł na sesjach treningowych. Wydał 1 000 zł na sprzęt do ćwiczeń i 500 zł na wynajem sali. Dochód trenera wynosi 3 500 zł (5 000 zł – 1 000 zł – 500 zł).
- Sklep internetowy sprzedał towar za 20 000 zł. Koszt zakupu towaru wyniósł 15 000 zł. Dochód sklepu wynosi 5 000 zł (20 000 zł – 15 000 zł).
A czym jest zysk?
Wprowadźmy do dyskusji jeszcze jedno istotne pojęcie, a mianowicie zysk. Pojęcia dochodu i przychodu należą do sfery podatkowej, podczas gdy zysk jest terminem ekonomicznym, finansowym i księgowym. Zysk to pozytywny rezultat finansowy, wynikający z przewagi dochodów ze sprzedaży nad całkowitymi wydatkami. Innymi słowy, jest to różnica między przychodami a kosztami. Zysk reprezentuje rzeczywisty zarobek firmy i jej właścicieli.
Istnieją różne typy zysku, które są używane do oceny zdrowia finansowego firmy:
- Zysk brutto jest suma dochodów, jakie przedsiębiorstwo otrzymuje ze sprzedaży swoich towarów lub usług
- Zysk netto: Jest to ostateczny zysk firmy stanowiący różnicę między zyskiem brutto po uwzględnieniu wszystkich wydatków.
- Zysk księgowy to pozytywna różnica między przychodami firmy a kosztami ich uzyskania.
- Zysk operacyjny stanowi różnicę między przychodami a kosztami wynikającymi z podstawowej działalności, nie uwzględniając podatków i kosztów finansowych. Termin „zysk operacyjny” jest często stosowany zamiennie z terminem EBIT, chociaż ten drugi ma szersze zastosowanie, ponieważ obejmuje wszystkie przychody i koszty, nie tylko te związane z działalnością operacyjną, jak to jest w przypadku zysku operacyjnego.
- Zysk kapitałowy to zwiększenie wartości kapitału, które może wynikać na przykład ze wzrostu cen posiadanych akcji, nieruchomości lub z fluktuacji kursów walutowych.
Zrozumienie różnicy między przychodem, dochodem, a zyskiem jest kluczowe dla zdrowego funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Pomaga odpowiednio zarządzać finansami, planować przyszłe działania, a także skutecznie płacić podatki. Pomimo że te trzy terminy mogą wydawać się na pierwszy rzut oka podobne, każdy z nich odnosi się do innej części procesu finansowego.
