Ranking kont firmowych Ranking kont osobistych

Załóż własną firmę w Rosji

Prawie 142 mln mieszkańców, obszar sięgający ponad 17 mln km2 – tak ogromny rynek z równie ogromnym potencjałem rozwoju od zawsze interesuje polskich przedsiębiorców. Jednocześnie Rosja kojarzy się z rozbuchaną biurokracją, autorytaryzmem rządzących i ostentacyjnym bogactwem (części) moskwiczan. Jak zaistnieć na rynku, będącym taką mieszanką sprzeczności i możliwości?

Moskwa, Foto: YAY foto

Kryzys gospodarczy dotkliwie odbił się na rosyjskiej gospodarce (w 2009 r. „skurczyła się” najbardziej od 15 lat, o niecałe 8%); mimo tego Rosja pozostaje jednym z najbardziej interesujących dla inwestorów krajem o ogromnym potencjale ekonomicznym i ludzkim. Minimalna płaca w Rosji wynosi obecnie 2,300 rubli miesięcznie (ok. 210 zł), a średnie wynagrodzenie – ponad 17,000 rubli (ok. 1550 zł).

„Nie można wejść do rosyjskiego biznesu ad hoc – konieczne jest bardzo staranne i wszechstronne przygotowanie”, podkreśla Ivan Rassokhin, zastępca dyrektora Centrum Współpracy Biznesowej Polska-Rosja. Aby rozpocząć biznes w Rosji, trzeba przebrnąć przez dość skomplikowany system przepisów i opłat. Poniżej kilka wskazówek, od czego zacząć.

Gdy zakładasz firmę…

…do wyboru jest wiele opcji. Omówienie ich wszystkich przekracza rozmiary tego artykułu, dlatego skoncentrujemy się na formach najpopularniejszych wśród polskich przedsiębiorców. „Polscy przedsiębiorcy, chcąc wejść na rynek rosyjski, często operują pojęciem przedstawicielstwa”, mówi Ivan Rassokhin. „Tymczasem jest to forma niekorzystna dla nich, ograniczająca się do funkcji reprezentacyjnych”, podkreśla ekspert.

W istocie, przedstawicielstwo nie ma osobowości prawnej – reprezentuje jedynie polską firmę na terenie Federacji Rosyjskiej. To dobra forma w przypadku, gdy chcemy jedynie promować i reklamować się w Rosji; jej dodatkowym atutem jest możliwość zatrudnienia maksymalnie pięciu pracowników-cudzoziemców bez pozwolenia na pracę. Należy jednak pamiętać, że jeżeli dojdzie do jakiejkolwiek transakcji – a przecież o to w biznesie chodzi – musi być ona prawnie zorganizowana i zrealizowana przez spółkę polską (a nie jej przedstawicielstwo), w Polsce lub innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

– Ciekawy pomysł na biznes dla każdego

– 10 pomysłów, które dowodzą, że Polak potrafi

– Pierwszy milion zarobił na darmowej grze

Przedstawicielstwo podmiotu zagranicznego na terenie Rosji musi uzyskać akredytację, by mogło działać. W tym celu należy zgłosić się do Państwowej Izby Rejestracyjnej, funkcjonującej przy Ministerstwie Sprawiedliwości FR. Na zezwolenie na działalność oraz wpis do Państwowego Rejestru czeka się około 40 dni roboczych; akredytację można uzyskać na okres od 1 do 3 lat; opłata rejestracyjna wynosi, w zależności od okresu obowiązywania pozwolenia, od 1,000 do 2,500 dolarów.

Finansowanie przedstawicielstwa musi pochodzić ze spółki polskiej – koszty te rozliczane są jako import usług i podlegają opodatkowaniu na terytorium RP.

Oddział otwarty – na Rosję

Oddział (filia) przedsiębiorstwa polskiego w Rosji jest niejako kopią polskiej spółki w innym państwie – musi prowadzić dokładnie taką samą działalność gospodarczą jak spółka-matka i ma prawo do wszystkich czynności, które są określone w ramach przedmiotu działalności spółki-matki. Może zatem m.in. uczestniczyć w stosunkach cywilno-prawnych z osobami trzecimi w imieniu spółki polskiej, nie posiada jednak własnego majątku i sama nie jest podmiotem prawnym.

Proces akredytacji jest bardziej kosztowny (opłata rejestracyjna to 60,000 rubli) i skomplikowany niż w przypadku przedstawicielstwa, dokonuje go ta sama instytucja – Państwowa Izba Rejestracyjna. Dla procesu rejestracji konieczne są m.in. statut, umowa spółki-matki, odpis z rejestru sądowego. Maksymalny okres działania filii to 5 lat – po jego upłynięciu konieczne jest wystąpienie o powtórną akredytację.

Spółki z o.o.

Po liberalizacji prawa w 2009 r. założenie spółki z o.o. stało się prostsze i, co za tym idzie, jeszcze bardziej popularne niż dotychczas. Dokumentem założycielskim – jedynym obecnie wymaganym – jest statut, zatwierdzony przez założycieli, wspólników. Plan zawiązania spółki określa umowa wspólników – dokument bardzo istotny, jednak nie uznawany już za dokument założycielski. Umowa może być bardzo szczegółowa i zawierać wszystkie obowiązki i prawa wspólników. By założyć spółkę z o.o., należy dysponować kapitałem zakładowym w wysokości co najmniej 10,000 rubli. Wysokość kapitału zakładowego i nominalna wartość udziału spółki muszą być wyrażone w rublach. W przypadku, gdy częścią kapitału zakładowego jest wkład niepieniężny (aport, np. w postaci papierów wartościowych) i jego wartość przekracza dwustukrotność minimalnej pensji, musi być on poddany wycenie rzeczoznawcy.

Maksymalna liczba wspólników w spółce to 50. Spółka z o.o. jest zawiązywana na czas nieokreślony (chyba, że dokumenty założycielskie stanowią inaczej), a jej faktyczna działalność rozpoczyna się po państwowej rejestracji. Nie może być ona zawiązana przez inną jednoosobową spółkę kapitałową.

Ostrożnie z nazwą i adresem

W nazwie spółki nie należy używać słów „Rosja”, „Federacja Rosyjska”, „Federacja” bądź „Moskwa” ani innych nazw regionów/miast – bez zgody komisji Rządu FR oraz, analogicznie, Międzyresortowej Komisji Rządu Moskwy lub innych regionów. Nielegalne jest również wykorzystanie w rosyjskojęzycznej nazwie firmy skrótów oznaczających formy organizacyjno-prawne inne niż rosyjskie.

Należy także dokładnie sprawdzić adres siedziby zakładanej firmy. Dla przykładu, restrykcyjnie przestrzega się zasady, iż lokal mieszkalny nie może zostać wynajęty do działalności gospodarczej. Ponadto, rosyjskie urzędy starannie zwalczają wykorzystywanie jednego adresu do rejestracji wielu firm, co w Rosji jest zjawiskiem powszechnym. Warto zatem upewnić się, że wybrany adres nie figuruje na tzw. czarnym spisie adresów masowej rejestracji.

– Jak zarobić na imporcie z Chin

– Rozkręć biznes w Irlandii, na Cyprze lub na Białorusi

– Gdzie najlepiej prowadzić własny biznes?

Prawo rosyjskie zaznacza wyraźnie, iż spółki z kapitałem zagranicznym traktowane są tak samo, jak te z kapitałem rosyjskim – taki zapis znaleźć można w tzw. Ustawie 160-FZ. Dokument ten, wraz z Kodeksem Cywilnym (rozdział 4) oraz Ustawą N 14-FZ stanowi kompleksowe źródło prawa, które każdy przedsiębiorca znać powinien.

  PRZEDSTAWICIELSTWO ODDZIAŁ SPÓŁKA ZO.O.
OSOBOWOŚĆ PRAWNA Nie Nie Tak
PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚCI Promocja i reklama, reprezentowanie firmy polskiej Takie, jak firma polska Dowolne – określone w statucie
OKRES FUNKCJONOWANIA 1-3 lat (konieczność ponownej akredytacji po tym okresie) Do 5 lat (konieczność ponownej akredytacji po tym okresie) Nieokreślony lub dowolnie określony w statucie
DOKUMENTY DO REJESTRACJI Pisemny wniosek z prośbą o zezwolenie na otwarcie przedstawicielstwa na terenie FR, najlepiej poświadczony notarialnie; powinien zawierać:
  • pełną nazwę, datę zawiązania i pełny adres siedziby spółki
  • określenie przedmiotu działalności oraz statut spółki polskiej
  • cel organizacji przedstawicielstwa
  • dowody i dokumenty potwierdzające kontakty biznesowe spółki zagranicznej z podmiotami na terenie Rosji
  • zaświadczenie o rejestracji podmiotu zagranicznego (wydane najpóźniej przed 6 miesiącami)
  • uchwała o otwarciu przedstawicielstwa na terenie FR
  • zaświadczenie z banku o prowadzeniu rachunku bankowego
  • pełnomocnictwo reprezentanta spółki polskiej w Rosji
  • tytuł prawny do lokalu, w którym prowadzona będzie działalność
  • zaświadczenie o nadaniu NIP
  • rekomendacje od rosyjskich partnerów biznesowych (minimum 2, podpisane i opieczętowane)
  • statut
  • umowa potwierdzająca założenie spółki-matki
  • odpis z KRS
  • wniosek rejestracyjny
  • protokół, umowa lub inny dokument potwierdzający decyzję o zawiązaniu spółki z o.o.
  • oryginał lub poświadczona notarialnie kopia statutu (samego statutu nie należy sporządzać w formie aktu notarialnego!) 
  • odpis z KRS
  • potwierdzenie dokonania opłaty rejestracyjnej
OPŁATY REJESTRACYJNE 1-2,5 tys. $ (zależnie od okresu, na który rejestrujemy przedstawicielstwo) 60 tys. rubli (ok. 1860 $) 2 tys. rubli (około 70 $)

Martyna Bildziukiewicz
Enterprise Europe Network
przy Stowarzyszeniu „Wolna Przedsiębiorczość”

Artykuł powstał na podstawie informacji Centrum Współpracy Biznesowej Polska-Rosja, materiałów Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie oraz informacji przekazanych na szkoleniu „Terra Cognita – poznaj rynek rosyjski”, które odbyło się 27 września w Gdańsku.

Administratorem Twoich danych jest Bonnier Business (Polska) sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Twoje dane będą przetwarzane w celu zamieszczenia komentarza oraz wymiany zdań, co stanowi prawnie uzasadniony interes Administratora polegający na umożliwieniu użytkownikom wymiany opinii naszym użytkownikom (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. f RODO). Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne w celu zamieszczenia komentarza. Dalsze informacje nt. przetwarzania danych oraz przysługujących Ci praw znajdziesz w Polityce Prywatności.
nelson 14 lis 2010 (09:06)

a co z róźnego rodzaju "opłatami", które trzeba płacić aby działać bez przeszkód? Radzę popytać wśród ludzi, którzy już taki biznes tam prowadzą, bo przy tych "opłatach" koszy opisane powyżej wydają się śmieszne...