Karta podatkowa jest najprostszą formą opłacania podatku dochodowego dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Wybierając tę formę opodatkowania, nie jest konieczne prowadzenie ksiąg rachunkowych, co jest znaczącym ułatwieniem dla podatnika. Nie ma także obowiązku składania zeznań podatkowych w ciągu roku. Możliwość skorzystania z tej formy ograniczona jest jednak zgodnie z przepisami tylko do niektórych rodzajów działalności gospodarczej.
Karta podatkowa — jak rozliczyć się z fiskusem? Fot. Shutterstock/ Proxima Studio
Karta podatkowa: zmiany w 2022 roku
Karta podatkowa obok podatku dochodowego w formie skali podatkowej, podatku liniowego i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych była jednym z rozwiązań, które mogli wybierać przedsiębiorcy reprezentujący zawody wskazane w załączniku numer 3 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Stawki karty podatkowej oraz prosty sposób rozliczania się sprawiały, że zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej mogło być naprawdę korzystne. Obecne ten sposób opodatkowania jest dostępny jedynie w ściśle określonych przypadkach.
Możliwość opodatkowania w formie karty podatkowej została niemal zupełnie ograniczona w ramach tak zwanego Polskiego Ładu. Znajduje to odzwierciedlenie w tekście ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z nim nowi przedsiębiorcy nie mogą już wybierać tej formy opodatkowania, nie można również złożyć wniosku o zmianę opodatkowania w formie karty.
Jednocześnie osoby, które rozliczały się w postaci karty podatkowej przed 1 stycznia 2022 roku, zachowują prawo do stosowania tej formy opodatkowania, o ile oczywiście nie utraciły prawa do stosowania karty podatkowej. Nie mogą więc np. prowadzić innej pozarolniczej działalności gospodarczej czy sprzedawać towarów objętych akcyzą. Co ważne: aby zachować prawo rozliczania się w ten sposób, nie trzeba składać odrębnych wniosków.
Dla kogo karta podatkowa?
Karta podatkowa przeznaczona jest przede wszystkim dla niewielkich zakładów usługowych, wytwórczo-usługowych i handlowych. Możemy nią opodatkować np. usługi zegarmistrzowskie, usługi tapicerskie czy usługi krawieckie), handel detaliczny, działalność gastronomiczną (bez możliwości sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%) i rozrywkową, usługi transportowe (prowadzenie taksówki), weterynaryjne, wolne zawody w zakresie ochrony zdrowia, częściowo także rolnictwo i inne. Precyzyjnie określa to przywołana wyżej ustawa, dzieląc firmy, które mogą skorzystać z opodatkowania w formie karty, na działalność gospodarczą:
- usługową lub wytwórczo-usługową (np. usługi ślusarskie, usługi rusznikarskie, usługi w zakresie złotnictwa, wyrobu i naprawy naczyń, usługi grawerskie, wyrób pieczątek, usługi kowalskie, mechaniki precyzyjnej, usługi zegarmistrzowskie, w zakresie mycia i smarowania samochodów, naprawa i konserwacja urządzeń elektronicznych, bieżnikowanie opon, szklarstwo, bednarstwo, hafciarstwo czy repasacja pończoch)
- usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami (poza napojami o zawartości alkoholu powyżej 1,5%)
- zajmującą się handlem detalicznym artykułami nieżywnościowymi z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem.
- gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%
- zajmującą się usługami transportowymi wykonywanymi przy użyciu jednego pojazdu
- dotyczącą usług rozrywkowych
- specjalizującą się w sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach (o ile nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%)
- usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego
- usługi świadczone przez lekarzy weterynarii, uwzględniając sprzedaż preparatów weterynaryjnych (
- opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi
- świadczącą usługi edukacyjne polegające na udzielaniu lekcji na godziny.
Aby rozliczać się w formie karty podatkowej, musisz spełnić następujące warunki:
- Działalność, którą chcesz prowadzić, musi być wymieniona w załączniku nr 3 do Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z dnia 20 listopada 1998. Ustawę możemy odnaleźć w Dzienniku Ustaw z roku 1998 nr 144 pozycja 930.
- Prowadząc działalność, nie możesz korzystać z usług innych firm, a także zatrudniać osób na umowę zlecenia i o dzieło do wykonywania prac związanych ze swoją działalnością. Bez przeszkód możesz natomiast zatrudniać osoby na umowę o pracę.
- Współmałżonek nie może prowadzić działalności gospodarczej w tym samym zakresie co Ty. Dozwolone jest natomiast, aby współmałżonek pracował razem z Tobą, ale nie może on posiadać swojej firmy, której działalność jest taka sama, jak Twoja lub się z nią pokrywa.
- Nie możesz świadczyć usług i produkować dla innych firm. Pozostają Ci jedynie odbiorcy indywidualni.
Aby sprawdzić czy biznes, który planujesz rozpocząć, można opodatkować kartą podatkową, musisz zapoznać się poniższą tabelą(załącznikiem) pochodzącej ze wspomnianej wcześniej ustawy. Szczególnie uważnie warto przeczytać wstęp do załącznika z tabelami.
Składanie wniosku o kartę podatkową
Podstawową zaletą karty podatkowej jest uproszczona procedura stosowania i minimalne wymogi formalne do spełnienia. Decydując się na kartę, jesteśmy zobowiązany do złożenia wniosku w tej sprawie w odpowiednim urzędzie skarbowym w terminie do 20 stycznia roku podatkowego. W przypadku uwzględnienia Twojego wniosku urząd skarbowy wydaje decyzje, w której ustala wysokość podatku w formie karty podatkowej odrębnie na każdy rok podatkowy. Wniosek (PIT-16) o przyznanie karty podatkowej kierujemy do naczelnika urzędu skarbowego jeszcze przed faktyczną rejestracją firmy. Od decyzji urzędu mamy prawo się odwołać do izby skarbowej w terminie 14 dni od doręczenia. Jeżeli otrzymaliśmy już pozytywną decyzję urzędu, a z jakichś przyczyn chcielibyśmy zrezygnować z tej formy opodatkowania to mamy do tego prawo pod warunkiem, że poinformujemy o naszych zamiarach podobnie jak w poprzednim wypadku w terminie 14 dni od doręczenia decyzji urzędu skarbowego.
W przypadku gdy w kolejnych latach nie planujesz rezygnacji z rozliczania się na zasadach karty podatkowej, nie musisz o tym informować żadnej instytucji. Z początkiem nowego roku podatkowego urząd skarbowy prześle Ci stosowną informację o wysokości stawki za dany rok.
UWAGA! Przedsiębiorcy korzystający z karty podatkowej nie mogą ponadto prowadzić innej pozarolniczej działalności gospodarczej, wolno im natomiast pracować na etacie i prowadzić gospodarstwo rolne oraz działalność artystyczną.
Obowiązki w przypadku podatku dochodowego w formie karty
Zastosowanie karty podatkowej łączy się również z pewnymi niedogodnościami. Rozliczając się w tej formie, nie masz prawa m.in. do odliczania strat poniesionych w związku z prowadzeniem działalności. Ponadto karta podatkowa zobowiązuje nCięas do wydawania rachunków i faktur VAT na życzenie klientów, a także do przechowywania ich kopii przez 5 lat. Jeżeli zatrudniasz pracowników, dodatkowym obowiązkiem jest prowadzenie ewidencji zatrudnienia i karty przychodów pracowników. Jeżeli w Twojej firmie zachodzą procesy, które powodują zmiany w warunkach opodatkowania kartą podatkową, wówczas ciąży na Tobie obowiązek poinformowania o tym właściwego urzędu skarbowego. Jako podatnik korzystający z karty podatkowej nie masz też prawa do ulg i odliczeń (wyjątkiem jest składka na powszechne ubezpieczenie zdrowotne).
Ile wynosi wysokość podatku dochodowego?
Podatek, jaki zapłacisz fiskusowi rozliczając się według karty podatkowej, ustala właściwy urząd skarbowy. Wysokość podatku zależy od:
– rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,
– liczby zatrudnionych pracowników,
– miejscowości stanowiącej siedzibę firmy.
Ustaloną przez urząd skarbowy kwotę podatku pomniejszoną o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy wpłacać na rachunek lub w kasie urzędu do 7. dnia każdego miesiąca. Podatek płacisz za miesiąc poprzedni. Wyjątkiem jest grudzień, ponieważ z racji końca roku kwotę podatku za ten miesiąc jesteś zobowiązany wpłacić do 28 grudnia. Rozliczając się na zasadach karty podatkowej, nie składasz zeznania podatkowego, a zapłaconą i odliczoną kwotę składki zdrowotnej wykazujesz w rocznej deklaracji (PIT-16A). Deklarację tę należy złożyć w urzędzie skarbowym do 31 stycznia.
UWAGA! Więcej szczegółów dotyczących karty podatkowej można znaleźć w rozdziale 3 ustawy z 10.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.