Postępowanie restrukturyzacyjne. Kiedy jest konieczne i jakie są rodzaje?

Kornelia Szczurek

5 czerwca 2024 (08:00) / Aktualizacja: 4 czerwca 2024 (11:57) Komentuj teraz!

Przedsiębiorstwa nieustannie muszą stawiać czoła różnorodnym wyzwaniom, które mogą zagrozić ich stabilności finansowej. Problemy z płynnością, narastające zobowiązania czy niesprzyjające warunki rynkowe mogą prowadzić do sytuacji, w której standardowe metody zarządzania okazują się niewystarczające. W takim przypadku rozwiązaniem może okazać się postępowanie restrukturyzacyjne, które staje się nie tylko narzędziem ratunkowym, ale również szansą na odbudowę i przyszły rozwój firmy. Dowiedz się, czym jest postępowanie restrukturyzacyjne i jak je przeprowadzić.

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa to kompleksowy proces zmiany struktury organizacyjnej, operacyjnej oraz finansowej firmy, mający na celu poprawę jej efektywności i rentowności. W kontekście dynamicznych zmian rynkowych, globalizacji i rosnącej konkurencji, przedsiębiorstwa często zmuszone są do adaptacji. To pozwala im utrzymać swoją pozycję na rynku.

Proces restrukturyzacji może obejmować różne aspekty działalności. Do najważniejszych należą redukcja kosztów, zmiana modelu biznesowego, sprzedaż zbędnych aktywów, renegocjacja warunków zadłużenia czy też wprowadzenie nowych technologii. Kluczowym elementem skutecznej restrukturyzacji jest strategiczne planowanie oraz zaangażowanie wszystkich poziomów organizacji, co pozwala na minimalizację ryzyka operacyjnego i maksymalizację szans na długoterminowy sukces.

Ponadto ważnym czynnikiem jest zarządzanie zmianą, które obejmuje komunikację wewnętrzną, szkolenia pracowników oraz budowanie kultury organizacyjnej sprzyjającej innowacjom i adaptacji.

Warto przeczytać: Polskie firmy powoli odzyskują równowagę. Mają jednak problemy z dalszym rozwojem

Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych

Ustawa Prawo restrukturyzacyjne wprowadza różne rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych. Pokrótce je omówimy.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Zgodnie z ustawą układ restrukturyzacyjny może być zawarty pomiędzy dłużnikiem a jego wierzycielami w celu uregulowania zobowiązań. Procedura ta ma na celu ochronę interesów zarówno dłużnika, jak i jego wierzycieli, poprzez przeprowadzenie negocjacji i zatwierdzenie układu, który określa warunki spłaty zadłużenia oraz inne istotne aspekty restrukturyzacji.

Kluczowym etapem postępowania o zatwierdzenie układu jest przeprowadzenie negocjacji pomiędzy stronami oraz przygotowanie planu restrukturyzacyjnego, który będzie stanowił podstawę dla zawieranego układu. Po zatwierdzeniu przez sąd układ staje się wiążący dla wszystkich stron, co umożliwia spłatę zobowiązań zgodnie z ustalonymi warunkami, przy jednoczesnym zachowaniu kontroli nad działalnością przedsiębiorstwa.

Warto podkreślić, że prawidłowe przeprowadzenie postępowania o zatwierdzenie układu może przyczynić się do skutecznej restrukturyzacji przedsiębiorstwa oraz ochrony jego interesów finansowych i operacyjnych.

Przyspieszone postępowanie układowe

Jest to forma uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego przeznaczona dla przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, które dążą do zawarcia układu z wierzycielami.

W ramach tego typu procedury, która prowadzona jest pod nadzorem sądowego nadzorcy, następuje przyspieszone wszczęcie postępowania, co umożliwia szybsze przeprowadzenie negocjacji i zawarcie układu restrukturyzacyjnego. Głównym celem przyspieszonego postępowania układowego jest ochrona interesów zarówno dłużnika, jak i jego wierzycieli, poprzez zapewnienie skutecznej restrukturyzacji przedsiębiorstwa i uregulowanie zobowiązań w sposób zgodny z przyjętym planem spłaty.

Najważniejszą korzyścią przyspieszonego postępowania układowego jest skrócenie czasu trwania procedury, co przyczynia się do zminimalizowania ryzyka utraty wartości przedsiębiorstwa oraz zapewnia lepszą ochronę jego aktywów. Ponadto przyspieszone postępowanie układowe umożliwia również redukcję kosztów związanych z procesem restrukturyzacji oraz umożliwia szybsze podjęcie działań naprawczych.

Postępowanie układowe

Postępowanie układowe w ramach prawa restrukturyzacyjnego wyróżnia się elastycznością i spersonalizowanym podejściem. Opiera się ono na negocjacjach pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami, co umożliwia dostosowanie warunków układu do konkretnych potrzeb przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zapewnia ochronę interesów obu stron, dając im możliwość aktywnego uczestnictwa w procesie restrukturyzacji i osiągnięcia kompromisu. To elastyczne podejście oraz dążenie do znalezienia rozwiązania, które zadowoli zarówno dłużnika, jak i wierzycieli, sprawiają, że postępowanie układowe jest skutecznym narzędziem restrukturyzacyjnym.

Trzeba jednak zauważyć, że postępowanie układowe może trwać do kilku miesięcy i mogą wybrać je wyłącznie zadłużone podmioty, mające spór z wierzycielami przekraczający 15% wierzytelności.

Postępowanie sanacyjne

Postępowanie sanacyjne stanowi kolejne istotne narzędzie w procesie gruntownej reorganizacji i poprawy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jest to wymagający proces, w którym organy zewnętrzne, niezależne od dłużnika, odgrywają kluczową rolę, narzucając restrykcyjne ograniczenia na autonomię podmiotu zadłużonego, co zbliża to postępowanie do procedur upadłościowych.

Charakterystyczne dla postępowania sanacyjnego jest umożliwienie przeprowadzenia działań naprawczych mających na celu przywrócenie dłużnikowi zdolności do regularnej spłaty zobowiązań. W ramach tego rozwiązania możliwe jest m.in.: zbycie nadmiernego majątku oraz odstąpienie od niekorzystnych umów.

Zarząd własny dłużnika zostaje mu odebrany, a nadzór nad nim przejmuje wyznaczony przez sąd zarządca. W zamian za te restrykcje przedsiębiorca otrzymuje zaawansowaną ochronę przed wierzycielami, co umożliwia skuteczne działania nad wyjściem z kryzysu.

Jak przeprowadzić postępowanie restrukturyzacyjne?

Przebieg postępowania restrukturyzacyjnego zależy od jego rodzaju. Zasadniczo można wprowadzić podział na dwie grupy.

Przebieg postępowania o zatwierdzenie układu

Etapy postępowania o zatwierdzenie układu przedstawiają się następująco:

• zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym o sprawowanie nadzoru nad postępowaniem,
• przygotowanie wstępnego planu restrukturyzacyjnego i sporządzenie wykazu wierzytelności,
• dokonanie obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ),
• poinformowanie wierzycieli o wszczęciu postępowania i weryfikacja wykazu wierzytelności,
• przygotowanie spisu wierzytelności i spisu wierzytelności spornych,
• opracowanie Planu restrukturyzacyjnego i propozycji układowych,
• prowadzenie negocjacji z wierzycielami,
• zorganizowanie głosowania nad układem,
• przygotowanie sprawozdania końcowego nadzorcy układu,
• złożenie wniosku o zatwierdzenie układu do sądu.

Wszystkie te etapy muszą zamknąć się w okresie 4 miesięcy od obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego.

Przebieg postępowania układowego, przyspieszonego i sanacyjnego

Pozostałe trzy rodzaje postępowań wszczynane są nie poprzez doradcę restrukturyzacyjnego na podstawie umowy, a przez sąd na wniosek dłużnika. Najczęściej dłużnik działa z pomocą pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny lub doradca restrukturyzacyjny. Postępowanie restrukturyzacyjne zaczyna toczyć się po wszczęciu go przez sąd.

Jakie są konsekwencje ogłoszenia upadłości dla firmy?

Ogłoszenie upadłości przez firmę ma liczne konsekwencje, zarówno dla przedsiębiorstwa, jak i jego interesariuszy. Wśród najistotniejszych skutków wymienia się zwykle likwidację działalności lub restrukturyzację przedsiębiorstwa, co może prowadzić do utraty miejsc pracy oraz reputacji na rynku.

Dodatkowo ogłoszenie upadłości może spowodować zamrożenie aktywów firmy oraz ograniczenie jej zdolności do podejmowania nowych działań biznesowych.

Podsumowując, konsekwencje ogłoszenia upadłości dla firmy mogą być długotrwałe i mieć istotny wpływ na jej dalsze funkcjonowanie oraz relacje z otoczeniem biznesowym.

Co oznacza postępowanie restrukturyzacyjne dla wierzyciela?

Postępowanie restrukturyzacyjne dla wierzyciela oznacza, że jego wierzytelności mogą być uregulowane w sposób skoordynowany i kontrolowany przez sądowy nadzór. W rezultacie wierzyciel może liczyć na zatwierdzenie spisu wierzytelności oraz ochronę przed egzekucją, zapewniające możliwość odzyskania należności w ramach ustalonej sumy wierzytelności uprawniających do spłaty. Ponadto postępowanie to umożliwia zmniejszenie ryzyka utraty kapitału poprzez redukcję zadłużenia oraz umorzenie kosztów, co może wpłynąć korzystnie na długoterminowe interesy wierzyciela.

Mechanizmy ochronne w postępowanie restrukturyzacyjnym

W postępowaniu restrukturyzacyjnym, po zatwierdzeniu spisu wierzytelności, dłużnik może liczyć na ochronę przeciwegzekucyjną, którą zapewniają organy nadzoru, w tym sądowy nadzorca. Ten ostatni reprezentuje interesy dłużnika, a także monitoruje przebieg działań mających na celu redukcję kapitału oraz umorzenie kosztów dla wierzyciela.

Otwarcie przyspieszonego postępowania zgodnie z prawem upadłościowym może skutkować ochroną przed egzekucją wierzytelności spornych, co stanowi istotny element kompleksowej ochrony dłużnika w ramach tego procesu.

Warto przeczytać: Obowiązki pracodawcy, czyli co musisz wiedzieć, zatrudniając pracowników