Brak pieniędzy to główna przeszkoda w założeniu firmy

Brak kapitału to czynnik, który najbardziej decyduje o tym, że osoby myślące o własnym biznesie nie decydują się na założenie firmy. Tak wskazało 81 proc. badanych w raporcie „Global Entrepreneurship Monitor. Polska 2020” przygotowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości wspólnie z Uniwersytetem Ekonomicznym w Katowicach. Autorzy badania zauważają, że młode polskie firmy mają ogromny potencjał, ale zarówno w początkowym okresie działania, jak i na późniejszych etapach, przydaje im się pomoc.

Raport GEM Polska prezentuje wyniki projektu badawczego, realizowanego w ponad 50 krajach świata, w tym w Polsce. Zawiera informacje o postawach, zachowaniach i aspiracjach Polaków dotyczących przedsiębiorczości, nastawieniu do niej naszego społeczeństwa, a także ocenę uwarunkowań powstawania i rozwoju przedsiębiorstw w Polsce przed pandemią.

Publikacja omawia też temat specjalny poświęcony startupom w Polsce, który powstał w oparciu o odpowiedzi na dodatkowe pytania ujęte w kwestionariuszu do badań ilościowych i jakościowych GEM zrealizowanych wyłącznie w Polsce.

Młodzi i wykształceni startupowcy

W działalność firm określanych jako młode, tj. obecne na rynku do 3,5 roku, zaangażowanych jest w Polsce ponad 1,3 mln osób. Są one dobrze wykształcone – 44 proc. ma co najmniej wyższe wykształcenie. W badanej grupie było nieco więcej mężczyzn (53 proc.) niż kobiet (47 proc.). Niezależnie od płci pod względem wieku najliczniejszą grupę tego rodzaju przedsiębiorców stanowią osoby w wieku 25–34 lat oraz 35–44 lata. Pozostałe grupy wiekowe rzadziej angażują się w nowe przedsięwzięcia biznesowe. Wyniki analizy wielkości gospodarstw domowych właścicieli młodych firm wskazują, że najwięcej tego typu biznesów jest zakładanych przez osoby będące w czteroosobowych gospodarstwach domowych.

Respondenci badania wskazywali, że powstawaniu startupów najczęściej nie sprzyja brak kapitału na rozpoczęcie działalności (81 proc. wskazań), brak wiary we własne umiejętności (77 proc.), brak wiedzy branżowej i specjalistycznej niezbędnej do rozpoczęcia działalności (55 proc.), a także brak pomysłu na firmę (53 proc.) czy stałe zobowiązania finansowe (51 proc.).

Gdy młodzi przedsiębiorcy już zdecydują się na podjęcia działalności, muszą natomiast poradzić sobie z nie do końca przychylnym otoczeniem biznesowym. Ich zdaniem rozwój utrudniają wysokie obciążenia podatkowe (64 proc. wskazań), trudności w znalezieniu klientów (57 proc.) i nadmiar biurokracji czy formalności (53 proc.).

– Wnioski z badania startupów realizowanego w ramach projektu GEM wskazują na ogromny potencjał młodych polskich firm, nie pozostawiają jednak wątpliwości co do trudności, z którymi młodzi przedsiębiorcy muszą się mierzyć. Biorąc pod uwagę najczęściej wymieniane bariery wzrostu startupów, pomocne może się okazać skorzystanie ze wsparcia rozwoju kompetencji kluczowych dla rozpoczęcia działalności i zarządzania firmą oraz umiejętności zdobywania kapitału czy orientacji w przepisach. Tego typu szkolenia oferowane są przez PARP w ramach Akademii PARP czy Bazy Usług Rozwojowych – mówi Paulina Zadura, dyrektor w Departamencie Analiz i Strategii PARP.

Motywacje i postrzeganie młodych firm

Czynnikiem decydującym o założeniu biznesu w przypadku młodych firm działających w Polsce jest potrzeba usamodzielnienia się (27 proc.), a także chęć wykorzystania doświadczenia zdobytego w dotychczasowej pracy (23 proc.). Na trzecim miejscu wymieniano ciekawy pomysł na biznes – tak odpowiedziało 12 proc. badanych. Najrzadziej wymieniane czynniki pokazują, w jakich obszarach polski ekosystem startupowy, choć obiecujący, ma jednak sporo do nadrobienia: 2 proc. pytanych wskazało na możliwość zainwestowania posiadanego kapitału, a zaledwie 1 proc. na okazję do założenia biznesu na próbę, np. w ramach akademickiego inkubatora przedsiębiorczości.

Młodzi przedsiębiorcy optymistycznie postrzegają swoją pozycję rynkową, ale niewielu z nich ocenia, że ich działalność jest rewolucyjna w skali branży czy kraju. Zdaniem 94 proc. pytanych ich firma wyróżnia się potencjałem wzrostu, 62 proc. uważa, że dysponuje unikalnymi przewagami konkurencyjnymi, ale tylko 7 proc. jest zdania, że zmieni dotychczasowe zasady działania swojej branży, a jedynie 1 proc. postrzega swój biznes jako innowacyjny w skali świata.

– Nie od dziś wiemy, że powstawanie, a przede wszystkim rozwój przedsiębiorstw, w tym w szczególności opartych o nowe technologie startupów, jest kluczowy dla budowy konkurencyjnej gospodarki. Polski ekosystem startupowy rozwija się w ostatnich latach dynamicznie, ale wciąż, jak pokazuje raport GEM, występuje w nim niewykorzystany potencjał. Elastyczność i kreatywność wielu, także młodych, biznesów w okresie pandemii pokazuje, że często to niesprzyjające warunki i wymuszone ograniczenia mogą stać się motorem kreującym nowe kierunki aktywności lub dodatkowo napędzającym już istniejące przedsięwzięcia – mówi Anna Tarnawa, kierownik z Departamentu Analiz i Strategii PARP.

Pełna wersja raportu: link.