Odwołanie darowizny – czy można cofnąć darowiznę? Kwestie prawne i procedura

Informacje o autorze

18 października 2024
Udostępnij:

Darowizna to akt hojności, który często wiąże się z wielkimi emocjami. Jednak w życiu mogą wystąpić sytuacje, gdy darczyńca pomimo swej dobroci i szczerych chęci po upływie czasu zechce cofnąć darowiznę. Czy jest to możliwe? Jakie są podstawy prawne i procedura odwołania darowizny?

czy można cofnąć darowiznę

Dzisiaj odpowiemy na pytania, kiedy można skutecznie odwołać darowiznę i jakie kroki należy podjąć, aby proces ten przebiegł zgodnie z prawem. Dowiesz się, jakie przepisy regulują tę kwestię i na co zwrócić szczególną uwagę.

Czym jest darowizna?

Darowizna to dobrowolne przekazanie przedmiotu lub pieniędzy przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Zasady jej przekazania reguluje umowa darowizny. Może dotyczyć zarówno darowizny pieniężnej, jak i darowizny nieruchomości.

W momencie, gdy darczyńca wykonuje darowiznę, oznacza to, że realizuje umowę darowizny, przekazując określony przedmiot. Darowizna jest aktem hojności, jednak w niektórych przypadkach może pojawić się potrzeba jej odwołania.

Czy można cofnąć darowiznę?

Darowizna wykonana przez darczyńcę może zostać odwołana, ale podlega określonym warunkom prawnym. W skrócie – muszą zaistnieć szczególne okoliczności przewidziane w przepisach.

Oznacza to, że choć darowizna z zasady jest aktem nieodwołalnym, istnieją sytuacje, w których można skutecznie dochodzić jej anulowania. W celu odwołania darowizny niezbędne jest spełnienie wymogów prawnych oraz udokumentowanie odpowiednich podstaw.

Kiedy jest możliwość odwołania darowizny?

Odwołanie darowizny to kwestia, która często budzi wiele wątpliwości. W polskim prawie odwołanie darowizny jest możliwe, ale tylko w określonych sytuacjach. Przede wszystkim darczyńca ma prawo do odwołania darowizny, jeśli obdarowany przejawia rażącą niewdzięczność.

Inną ważną kwestią jest możliwość odwołania umowy darowizny w przypadku, gdy darczyńca znalazł się w trudnej sytuacji majątkowej. Więcej na temat obu tych przypadków poniżej.

Rażąca niewdzięczność obdarowanego

Rażąca niewdzięczność obdarowanego to jeden z kluczowych powodów, dla których darczyńca może zdecydować się na odwołanie darowizny. Przez termin ten rozumie się zachowanie obdarowanego, które jest skrajnie niewłaściwe i obraźliwe wobec darczyńcy. Może to obejmować działania takie jak znieważenie darczyńcy, brak szacunku czy jawne lekceważenie jego intencji.

W sytuacji, gdy obdarowany wykazuje rażącą niewdzięczność, darczyńca ma prawo do odwołania umowy darowizny, co oznacza, że może dochodzić zwrotu przedmiotu darowizny. Kodeks cywilny przewiduje takie rozwiązanie jako środek ochrony dla osób, które doświadczyły poważnego braku szacunku ze strony obdarowanego.

Niedostatek darczyńcy

Innym istotnym przypadkiem, w którym możliwe jest odwołanie darowizny, jest sytuacja, gdy darczyńca znajduje się w stanie niedostatku. Niedostatek darczyńcy w praktyce oznacza poważne pogorszenie się sytuacji finansowej, które może wpływać na jego zdolność do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych.

W takich okolicznościach darczyńca może wystąpić o cofnięcie darowizny wykonanej w celu poprawy swojej sytuacji majątkowej. Prawo pozwala na takie działanie, aby chronić darczyńcę przed skutkami, które mogą wynikać z trudnych okoliczności, w jakich się znalazł.

Warto pamiętać, że podstawy odwołania darowizny muszą być dobrze udokumentowane i uzasadnione, aby proces ten przebiegł zgodnie z prawem.

Ile kosztuje cofnięcie darowizny?

Koszty związane z cofnięciem darowizny wykonanej mogą się różnić w zależności od rodzaju darowizny. W przypadku darowizny nieruchomości proces ten zazwyczaj wymaga sporządzenia aktu notarialnego, a to wiąże się z dodatkowymi opłatami.

Darowizna pieniężna z kolei może wymagać mniej formalności, ale również wiąże się z kosztami, którymi są choćby opłaty sądowe związane z odwołaniem darowizny. Koszty sądowe wynoszą 5% wartości przedmiotu sporu.

Dodatkowo koszt zwrotu darowizny może obejmować także ewentualne wydatki związane z udokumentowaniem podstaw odwołania darowizny oraz sporządzeniem stosownych oświadczeń.

Warto wcześniej skonsultować się z prawnikiem, aby dokładnie poznać wszystkie potencjalne koszty związane z cofnięciem darowizny wykonanej.

Odwołanie umowy darowizny – jak wygląda zwrot przedmiotu darowizny?

Darczyńca ma rok od momentu, w którym dowiedział się np. o rażącej niewdzięczności, aby złożyć oświadczenie woli o odwołaniu darowizny. Warto podkreślić, że uzasadnienie odwołania darowizny musi być dobrze udokumentowane i spełniać wymogi formalne, aby mogło być skutecznie rozpatrzone przez sąd.

Po złożeniu odpowiedniego oświadczenia przedmiot darowizny powinien zostać zwrócony darczyńcy, co wymaga jego wykonania zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W przypadku śmierci darczyńcy, podstawy odwołania darowizny mogą przejść na jego spadkobierców, którzy mogą domagać się zwrotu przedmiotu darowizny, jeśli rażąca niewdzięczność miała miejsce przed jego śmiercią.

Po jakim czasie nie można cofnąć darowizny?

Darczyńca ma rok na podjęcie o cofnięciu darowizny od momentu, gdy dowiedział się o nieodpowiednim zachowaniu obdarowanego. Jeśli w tym czasie nie wykona żadnego działania, stanie się to niemożliwe.

Ponadto, w przypadku gdy przekazanie darowizny oraz jej wykonanie zostały już dokonane, nie można żądać zwrotu przedmiotu darowizny darczyńcy bez spełnienia wymogów formalnych dotyczących odwołania darowizny.

Sytuacja majątkowa darczyńcy nie wpływa na okres, w którym można cofnąć darowiznę. Jednak może mieć znaczenie dla przyczyny odwołania darowizny w kontekście oceny rażącej niewdzięczności obdarowanego.

Czy można cofnąć darowiznę, czyli co warto wiedzieć

Dobrowolny zwrot darowizny to sytuacja, gdy obdarowany decyduje się na zwrócenie przedmiotu darowizny bez przymusu. W przypadku darowizny pieniężnej zwrot ten może być dokonany w formie przekazania środków finansowych. W kontekście odwołania darowizny nieruchomości, osoba obdarowana powinna pamiętać, że skutek odwołania darowizny wiąże się z koniecznością zwrotu nieruchomości w stanie niepogorszonym. Może to wymagać formalnych procedur.

Polecamy

Więcej w tym dziale: