Nierejestrowana działalność gospodarcza

Czy wiesz, że możesz legalnie zarabiać bez rejestrowania firmy? Nierejestrowana działalność gospodarcza to prosty sposób na rozpoczęcie własnego biznesu bez formalności, składek ZUS i obowiązku prowadzenia pełnej księgowości.

Marzysz o własnym biznesie, ale obawiasz się formalności i kosztów związanych z rejestracją firmy? Działalność nierejestrowana to rozwiązanie, które pozwala legalnie zarabiać bez konieczności zakładania działalności gospodarczej. Jest to świetna opcja dla osób, które chcą przetestować swój pomysł na biznes, dorobić do domowego budżetu lub prowadzić drobną sprzedaż czy usługi na niewielką skalę.

Co ważne, taka forma działalności zwalnia z wielu obowiązków, takich jak opłacanie składek ZUS czy prowadzenie pełnej księgowości. W tym artykule dowiesz się, kto może prowadzić działalność nierejestrowaną, jakie obowiązują limity przychodów oraz jakie są jej zalety i ograniczenia.

Czym jest działalność nierejestrowana?

Działalność nierejestrowana, zwana także nieewidencjonowaną, to niewielka forma aktywności zarobkowej, którą mogą prowadzić osoby fizyczne bez konieczności rejestrowania firmy. Oznacza to, że nie musisz dokonywać wpisu do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej), co znacząco upraszcza formalności.

Choć działalność ta spełnia wiele cech tradycyjnej działalności gospodarczej, to dzięki specjalnym przepisom nie jest nią formalnie uznawana. Pod warunkiem, że Twoje miesięczne przychody nie przekroczą 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. To rozwiązanie świetnie sprawdza się dla osób chcących dorobić lub przetestować swój pomysł na biznes bez ponoszenia kosztów i zobowiązań związanych z pełnym prowadzeniem firmy.

Warto przeczytać:

Poradniki Działalność nierejestrowana. Realna alternatywa dla działalności gospodarczej?

Co wyróżnia działalność gospodarczą?

Działalność gospodarcza to forma aktywności zawodowej, która musi spełniać określone kryteria. Przede wszystkim jest to działalność prowadzona w sposób zorganizowany, co oznacza, że opiera się na pewnym planie i strukturze. Jej głównym celem jest osiąganie zysku, dlatego musi mieć charakter zarobkowy.

Co więcej, działalność gospodarcza wyróżnia się ciągłością, czyli regularnym i systematycznym wykonywaniem określonych działań. Istotne jest również to, że przedsiębiorca prowadzi ją we własnym imieniu. To oznacza, że samodzielnie ponosi odpowiedzialność za jej funkcjonowanie i skutki podejmowanych decyzji.

Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?

Działalność nierejestrowaną mogą prowadzić wyłącznie osoby fizyczne, a przepisy nie określają żadnych szczególnych wymagań dotyczących ich statusu. Istnieją jednak pewne ograniczenia wynikające ze specyficznych regulacji prawnych – mogą one dotyczyć m.in. osób niepełnoletnich, bezrobotnych, urzędników, rolników oraz cudzoziemców.

Aby legalnie prowadzić działalność nierejestrowaną, musisz spełnić dwa kluczowe warunki:

Twój miesięczny przychód nie może przekroczyć 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. W 2025 roku oznacza to limit 3499,50 zł.
Nie prowadziłeś działalności gospodarczej przez ostatnie 60 miesięcy (5 lat).

Jeśli w przeszłości miałeś firmę, ale przez ostatnie 5 lat jej działalność była zawieszona, nadal możesz skorzystać z możliwości prowadzenia działalności nierejestrowanej. Zawieszenie działalności gospodarczej traktowane jest tak samo, jak jej niewykonywanie. W praktyce to oznacza, że nie blokuje Ci dostępu do tej uproszczonej formy zarobkowania.

Czy wiedziałeś, że działalność nierejestrowaną mogą prowadzić osoby niepełnoletnie?

Tak, osoby niepełnoletnie również mogą prowadzić działalność nierejestrowaną! W przeciwieństwie do klasycznej działalności gospodarczej, w tym przypadku pełna zdolność do czynności prawnych nie jest wymagana. Jednak warto pamiętać o pewnych ograniczeniach wynikających z wieku.

Osoby w wieku od 13 do 18 lat mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Dlatego nie mogą samodzielnie podejmować decyzji, które powodują powstanie, zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego. Na przykład niepełnoletni przedsiębiorca nie może bez zgody opiekuna prawnego podpisywać umów dotyczących sprzedaży czy dostawy towarów. W praktyce oznacza to, że do zawierania kontraktów, zaciągania zobowiązań czy rozporządzania majątkiem wymagana jest zgoda rodzica lub kuratora.

Co istotne, dochody uzyskane z działalności nierejestrowanej mogą być swobodnie dysponowane przez niepełnoletniego, o ile sąd opiekuńczy nie zdecyduje inaczej. Warto również pamiętać, że choć rodzice sprawują zarząd nad majątkiem dziecka, to w przypadku poważniejszych transakcji – jak np. zakup nieruchomości – konieczna jest zarówno zgoda dziecka, jak i sądu opiekuńczego.

Należy także sprawdzić, czy dana branża nie wymaga pełnoletności. Niektóre przepisy określają, że prowadzenie określonej działalności jest dostępne wyłącznie dla osób dorosłych. A to może ograniczać lub całkowicie wykluczać możliwość wykonywania jej przez niepełnoletnich.

Limity przychodów przy działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowana, mimo że spełnia wiele cech klasycznej działalności gospodarczej, nie wymaga rejestracji pod warunkiem, że miesięczny przychód nie przekroczy 75% minimalnego wynagrodzenia. W 2025 roku oznacza to maksymalny limit 3499,50 zł miesięcznie.

Jak obliczyć przychód?

Do obliczania przychodu wlicza się kwoty należne, czyli te wynikające z rachunków i faktur wystawionych w danym miesiącu. Nawet jeśli klient jeszcze nie dokonał zapłaty. Nie ma znaczenia, czy pieniądze wpłynęły na Twoje konto, czy nie – liczy się moment wystawienia dokumentu sprzedaży.

Do limitu nie wliczają się:

zwrócone towary,
rabaty, bonifikaty i skonta (np. obniżki za wcześniejszą płatność).

Aby kontrolować swoje przychody, warto prowadzić ewidencję sprzedaż. Zapisujesz w niej wszystkie transakcje – zarówno te opłacone, jak i te, na które nadal czekasz.

Co, jeśli przekroczysz limit?

Jeśli w którymkolwiek miesiącu przekroczysz ustalony próg przychodów, Twoja działalność automatycznie zostanie uznana za działalność gospodarczą. W takiej sytuacji masz 7 dni na zarejestrowanie firmy w CEIDG.

Dobra wiadomość jest taka, że jako początkujący przedsiębiorca możesz skorzystać z ulg, np. zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne.

Przychód na potrzeby podatkowe

Warto pamiętać, że sposób liczenia przychodu dla celów podatkowych jest inny. W tym przypadku liczą się tylko rzeczywiście otrzymane pieniądze. Dopiero gdy klient zapłaci za usługę lub towar, kwota ta staje się przychodem podatkowym. Nieopłacone faktury nie są brane pod uwagę.

Dodatkowo, podobnie jak w przypadku limitu działalności nierejestrowanej, nie uwzględnia się wartości zwróconych towarów, udzielonych rabatów i skont.

Dlaczego warto prowadzić działalność nierejestrowaną?

Działalność nierejestrowana to świetna opcja dla osób, które chcą rozpocząć własny biznes bez skomplikowanych formalności i kosztów. Dzięki tej formie działalności unikasz wielu obowiązków, które normalnie dotyczą przedsiębiorców. Jakie są główne korzyści?

Brak obowiązku rejestracji – nie musisz zgłaszać działalności do CEIDG, urzędu skarbowego ani GUS, a także nie potrzebujesz numerów NIP i REGON.
Brak składek ZUS – prowadząc działalność nierejestrowaną, nie musisz opłacać składek na ubezpieczenie społeczne ani zdrowotne.
Brak zaliczek na podatek dochodowy – nie masz obowiązku comiesięcznego lub kwartalnego odprowadzania zaliczek na podatek. Podatek dochodowy zapłacisz dopiero na koniec roku, rozliczając go w zeznaniu rocznym.
Zwolnienie z VAT – dopóki Twoje przychody nie przekroczą 200 tys. zł rocznie, nie musisz rejestrować się jako płatnik VAT (chyba że sprzedajesz produkty lub usługi, które wymagają rejestracji do VAT już od pierwszej sprzedaży).
Minimalna biurokracja – zamiast prowadzić pełną księgowość, wystarczy, że będziesz prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, w której zapisujesz swoje transakcje.

Dzięki tym uproszczeniom działalność nierejestrowana to doskonały sposób na przetestowanie pomysłu na biznes, dorobienie do domowego budżetu lub prowadzenie małej działalności bez dużych zobowiązań.

O czym musisz pamiętać, prowadząc działalność nierejestrowaną?

Choć działalność nierejestrowana wiąże się z wieloma uproszczeniami, nadal obowiązują Cię pewne zasady i obowiązki. O czym warto pamiętać?

Prowadzenie ewidencji sprzedaży – musisz zapisywać swoje przychody, aby kontrolować limit 75% minimalnego wynagrodzenia i rozliczyć się na koniec roku.
Rozliczanie podatku dochodowego – uzyskane przychody, po odliczeniu kosztów, musisz wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36, stosując opodatkowanie według skali podatkowej (12% i 32%).
Przestrzeganie praw konsumenta – sprzedając produkty lub usługi osobom fizycznym, masz obowiązek przestrzegać przepisów dotyczących ochrony konsumentów. Obejmuje to m.in. prawo do zwrotu w ciągu 14 dni przy zakupie na odległość oraz realizację reklamacji czy naprawy.
Wystawianie faktur i rachunków na żądanie klienta – jeśli kupujący poprosi o rachunek lub fakturę, masz obowiązek ją wystawić, mimo że formalnie nie prowadzisz działalności gospodarczej.
Charakter umów cywilnoprawnych – ponieważ działalność nierejestrowana nie czyni Cię przedsiębiorcą, umowy o świadczenie usług, które zawierasz, traktowane są jako umowy-zlecenia. To oznacza, że jeśli wykonujesz usługi dla innych firm, to one mają obowiązek odprowadzać za Ciebie składki ZUS.

Tych rodzajów działalności nie możesz prowadzić w formie nierejestrowanej

Zanim rozpoczniesz działalność nierejestrowaną, warto sprawdzić, czy Twoja branża nie wymaga spełnienia dodatkowych wymogów prawnych. W przypadku niektórych zawodów konieczne będzie uzyskanie odpowiednich licencji lub zezwoleń – nawet przy minimalnym zakresie działalności.

Musisz założyć działalność gospodarczą, jeśli:

Twoja działalność wymaga zezwolenia, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej – oznacza to, że jej prowadzenie jest ściśle kontrolowane przez państwo.
Prawo wyraźnie określa ją jako działalność gospodarczą – zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców, niektóre rodzaje działalności nie mogą być wykonywane w formie nierejestrowanej.

Przykłady działalności wymagających koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru:

ochrona osób i mienia;
sprzedaż alkoholu;
organizacja imprez turystycznych;
usługi detektywistyczne;
zbieranie odpadów.

Przykłady działalności, które muszą być zarejestrowane jako firma:

pośrednictwo ubezpieczeniowe (np. działalność agentów ubezpieczeniowych);
usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych (biura rachunkowe).

Warto przeczytać:

Poradniki Jak rozliczyć działalność nierejestrowaną?