ETF – co to jest i jak działa?

Informacje o autorze

03 marca 2025
Udostępnij:

Myślisz o budowaniu swojego portfela inwestycyjnego? Na pewno prędzej czy później trafisz na takie pojęcie, jak ETF. Co to jest? W tym przewodniku wyjaśnimy jak działają ETF-y. Dowiesz się kiedy warto uwzględnić je w swojej strategii inwestycyjnej, jak wyglądają opłaty oraz jak zacząć przygodę z inwestowaniem pasywnym. Opiszemy także co wyróżnia ETF na tle innych instrumentów finansowych.

ETF co to

ETF – co to jest? Podstawowe informacje

ETF, czyli Exchange-Traded Fund, to fundusz notowany na giełdzie, który w prosty sposób pozwala na inwestowanie w szeroki koszyk aktywów. Brzmi skomplikowanie? Wcale takie nie jest. Wyobraź sobie, że zamiast kupować pojedyncze akcje lub obligacje, wybierasz fundusz ETF, który od razu daje Ci dostęp do całego rynku lub indeksu, na przykład WIG20 czy S&P 500. To jak zamówienie zestawu w restauracji – dostajesz wszystko w odpowiednich proporcjach i nie musisz wybierać każdego składnika dania osobno.

Jak działają ETF-y?

Przede wszystkim łączą w sobie cechy tradycyjnych funduszy inwestycyjnych i akcji. Z jednej strony funkcjonują jak fundusze indeksowe, ponieważ odwzorowują skład indeksu lub koszyk akcji. Dlatego też są popularnym wyborem w strategii inwestycyjnej nastawionej na inwestowanie pasywne.

Z drugiej strony są notowane na giełdzie, co oznacza, że możesz je kupować i sprzedawać w czasie rzeczywistym – zupełnie jak akcje. Dzięki temu masz łatwy dostęp do różnych rynków i możesz reagować na zmiany wartości ETF w dowolnym momencie.

ETF-y są idealnym narzędziem dla osoby, która chce zainwestować w instrumenty finansowe przy minimalnych kosztach zarządzania. Co ważne, emitent odkupuje tytuły uczestnictwa, pozwalając na elastyczność i umarzanie jednostek ETF w zależności od Twoich potrzeb.

Rodzaje aktywów, które obejmują ETF-y

ETF-y oferują niemal nieograniczone możliwości inwestycyjne. Fundusze te mogą obejmować:

Akcje – na przykład koszyk akcji największych spółek technologicznych.
Obligacje – świetna opcja dla tych, którzy cenią stabilność.
Surowce – chcesz zainwestować w złoto, srebro czy ropę? ETF to umożliwia.
Indeksy – S&P 500 to tylko jeden z przykładów, które wchodzą w skład popularnych ETF-ów.
Inne instrumenty finansowe – od walut po nieruchomości.

Każdy fundusz inwestycyjny ma swoje unikalne cechy i strategię, dlatego warto dopasować konkretny ETF do swojego portfela i potrzeb. Dzięki niskim kosztom transakcyjnym oraz przejrzystości działania funduszy akumulacyjnych ETF-y cieszą się coraz większą popularnością na całym świecie.

W ciągu ostatnich dwudziestu lat globalne aktywa funduszy ETF rosły w średniorocznym tempie 22,3%, osiągając w 2023 roku wartość 11,5 biliona dolarów. Obecnie stanowią one ponad 33% aktywów wszystkich funduszy tradycyjnych, które oscylują w okolicach 30 bilionów dolarów. Wyniki Ogólnopolskiego Badania Inwestorów, przeprowadzanego przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, pokazują, że w 2023 roku 47% polskich inwestorów wybrało ETF-y jako formę inwestycji, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu z wcześniejszymi latami.

Jakie rodzaje ETF-ów wyróżniamy?

ETF-y to taki inwestycyjny szwajcarski scyzoryk – każdy znajdzie narzędzie, które odpowiada jego potrzebom, niezależnie od strategii inwestycyjnej czy poziomu doświadczenia. Zobacz, jakie rodzaje ETF-ów możesz wybrać i w jakie aktywa inwestować:

1. ETF-y akcyjne

To najbardziej popularny rodzaj funduszy notowanych na giełdzie. Śledzą one indeksy giełdowe, takie jak WIG20. Oznacza to, że inwestując w jeden ETF, zyskujesz dostęp do szerokiego koszyka akcji, obejmującego wiele spółek. Zamiast analizować i wybierać pojedyncze akcje, możesz za jednym razem zdywersyfikować swoje inwestycje, minimalizując ryzyko związane z wahaniami kursów pojedynczych walorów.

Ważną zaletą ETF-ów akcyjnych jest ich prostota. Wybierasz fundusz, który najlepiej pasuje do Twojej strategii inwestycyjnej – na przykład fundusz odwzorowujący indeks dużych spółek technologicznych lub fundusz śledzący rozwój mniejszych firm na rynkach wschodzących. Dzięki temu możesz dostosować skład portfela inwestycyjnego do swoich oczekiwań, nie ponosząc wysokich kosztów zarządzania, charakterystycznych dla tradycyjnych funduszy inwestycyjnych.

Co więcej, dany ETF akcyjny to świetne rozwiązanie dla początkujących inwestorów, którzy stawiają pierwsze kroki w inwestowaniu pasywnym. Niskie opłaty i łatwy dostęp do funduszy notowanych na giełdzie sprawiają, że możesz rozpocząć budowanie swojego portfela inwestycyjnego w przystępny sposób.

2. ETF-y obligacyjne

Szukasz jeszcze większej stabilności i mniejszego ryzyka? ETF-y obligacyjne inwestują w obligacje rządowe lub korporacyjne. To pewnego rodzaju finansowa forteca oraz świetna opcja, by uzupełnić swój portfel inwestycyjny o bezpieczniejsze aktywa, które mogą działać jak bufor w trudnych czasach na giełdzie.

3. ETF-y sektorowe

Chcesz postawić na rozwój konkretnej branży? ETF-y sektorowe to narzędzie, które pozwala inwestować w:

– technologię (np. spółki zajmujące się AI),
– energię odnawialną,
– ochronę zdrowia,
– inne dynamiczne sektory gospodarki.

Tego typu fundusze są idealne dla inwestorów wierzących w potencjał określonych rynków. Pamiętaj jednak, że większa koncentracja na jednej branży wiąże się z wyższym ryzykiem.

4. ETF-y surowcowe

Złoto, ropa, metale szlachetne – to wszystko znajdziesz w ETF-ach surowcowych. I to bez konieczności fizycznego ich kupowania i przechowywania. Dzięki temu inwestowanie w surowce staje się nie tylko łatwiejsze, ale też bardziej opłacalne. Zamiast martwić się o bezpieczne składowanie złota, możesz skupić się na obserwowaniu zmian wartości ETF-a, który odwzorowuje ruchy cen wybranego surowca.

Fundusze te są popularne wśród inwestorów poszukujących dywersyfikacji portfela inwestycyjnego oraz ochrony przed inflacją. Surowce, takie jak złoto, są często postrzegane jako „bezpieczna przystań” w czasach niepewności rynkowej. Dzięki ETF-om możesz elastycznie dostosowywać swoje inwestycje, inwestując w różne rynki surowcowe na całym świecie, a jednocześnie korzystając z niskich kosztów transakcyjnych i przejrzystości działania funduszy.

5. ETF-y geograficzne

Chcesz skupić się na inwestycjach w Azję, Europę czy Amerykę Południową? ETF-y geograficzne pozwalają inwestować w regiony lub kraje, co jest świetnym sposobem na ekspozycję na rynki wschodzące lub rozwinięte.

6. ETF-y lewarowane i odwrotne

Jeśli szukasz wysokiego ryzyka i równie dużego potencjału zysku (lub straty), możesz zainteresować się ETF-ami lewarowanymi i odwrotnymi. Ich działanie jest bardziej skomplikowane – fundusze te mogą podwoić lub potroić ruchy rynkowe w obie strony. Są przeznaczone dla zaawansowanych inwestorów i strategii krótkoterminowych.

Jak skonstruowany jest fundusz ETF?

W centrum każdego funduszu ETF znajduje się koszyk akcji, obligacji czy innych instrumentów finansowych, które odzwierciedlają skład indeksu lub wybraną strategię inwestycyjną. Na przykład fundusz śledzący S&P 500 gromadzi akcje 500 największych spółek amerykańskich. Dzięki temu inwestorzy uzyskują łatwy dostęp do szerokiego rynku, a ich portfel automatycznie odwzorowuje zmiany wartości ETF-a.

Emitent i jednostki funduszy ETF

Funduszem ETF zarządza emitent, który tworzy fundusz, ustala jego zasady i sprzedaje pojedynczym inwestorom jednostki uczestnictwa. Każdy inwestor kupujący ETF staje się właścicielem części aktywów wchodzących w skład funduszu. Emitent odpowiada także za tzw. proces umarzania jednostek ETF, co pozwala na zachowanie płynności funduszu.

ETF-y działają jak akcje – są notowane na giełdzie i można je kupować oraz sprzedawać w czasie rzeczywistym. To podstawowa różnica w porównaniu z tradycyjnymi funduszami inwestycyjnymi, gdzie transakcje odbywają się na koniec dnia. Dzięki temu inwestowanie w ETF-y jest elastyczne i daje większą kontrolę nad Twoim portfelem.

Replikacja fizyczna, syntetyczna lub metoda reprezentatywnej próbki

Każdy fundusz ETF ma jedno główne zadanie – jak najwierniej odzwierciedlać wyniki wybranego indeksu lub grupy aktywów. To, jak działa ETF w tej kwestii, zależy od zastosowanej metody replikacji.

Replikacja fizyczna to najbardziej przejrzysta i intuicyjna metoda działania funduszy ETF. Zarządzający funduszem kupują wszystkie papiery wartościowe wchodzące w skład indeksu w dokładnych proporcjach. Dzięki temu wartość ETF-u niemal idealnie odwzorowuje ruchy indeksu.

Przykład? Jeśli indeks giełdowy obejmuje 500 spółek, fundusz musi posiadać ich akcje w odpowiednich proporcjach, a zarządzający regularnie aktualizują portfel, aby zgadzał się z bieżącym składem indeksu. To podejście nazywamy metodą pełnej replikacji.

Niektóre rynki lub aktywa są trudne do odtworzenia fizycznie, dlatego w takich przypadkach fundusze ETF sięgają po replikację syntetyczną, znaną również jako swapowa. W tym modelu zarządzający nie kupują aktywów wchodzących w skład indeksu, lecz zawierają kontrakty z instytucjami finansowymi, tzw. dostawcami swapów.

Na czym to polega? Dostawca swapa zobowiązuje się zapewnić funduszowi identyczną stopę zwrotu, jaką osiągnąłby indeks. Przykładowo, zamiast nabywać akcje 500 spółek z S&P 500, fundusz korzysta z umowy, dzięki której osiąga wynik spójny z indeksem. To rozwiązanie zmniejsza koszty transakcyjne i umożliwia dostęp do bardziej egzotycznych rynków lub innych instrumentów finansowych.

Gdy indeks obejmuje setki lub tysiące spółek, pełna replikacja może być logistycznie trudna i kosztowna. W takich sytuacjach zarządzający funduszem stosują metodę reprezentatywnej próbki. Polega ona na zakupie wybranych aktywów, które najlepiej odwzorowują zachowanie całego indeksu.

Na przykład zamiast kupować wszystkie akcje z globalnego indeksu giełdowego, fundusz wybiera te, które mają największy wpływ na jego wartość. To rozwiązanie obniża koszty zarządzania i pozwala unikać problemów związanych z utrzymywaniem bardzo rozbudowanego portfela inwestycyjnego. Jednocześnie zapewnia wysoką precyzję odwzorowania indeksu.

Dlaczego warto inwestować w fundusze ETF?

Jeśli zastanawiasz się, co sprawia, że fundusze ETF tak szybko zyskują na popularności, odpowiedź jest prosta: to połączenie wygody, efektywności i przejrzystości. Jakie korzyści kryją się za tym rozwiązaniem?

1. Dywersyfikacja – jedno kliknięcie, wiele aktywów

Inwestowanie w ETF-y pozwala zyskać dostęp do szerokiego koszyka akcji, obligacji lub innych instrumentów finansowych za pomocą jednego funduszu. Na przykład fundusz beta ETF na S&P 500 odwzorowuje skład tego indeksu, co oznacza, że inwestujesz jednocześnie w 500 największych spółek w USA. Nie musisz samodzielnie wybierać pojedynczych aktywów – skład portfela inwestycyjnego jest gotowy i odpowiednio zbalansowany.

2. Niskie koszty – inwestowanie bez przepłacania

Jednym z największych atutów funduszy ETF są niskie koszty zarządzania. W przeciwieństwie do tradycyjnych funduszy inwestycyjnych, ETF-y opierają się na inwestowaniu pasywnym. Nie potrzebują zespołu analityków i zarządzających. Pozwala to ograniczyć koszty transakcyjne. Dzięki temu większa część Twojej inwestycji pracuje na zysk.

3. Płynność – pełna kontrola w Twoich rękach

ETF-y są notowane na giełdzie, co oznacza, że możesz je kupować i sprzedawać w czasie rzeczywistym, tak jak akcje. Niezależnie od tego, czy chcesz szybko reagować na zmiany rynkowe, czy po prostu elastycznie zarządzać swoim portfelem, ETF-y dają Ci pełną kontrolę nad inwestycjami.

4. Przejrzystość ETF – wiesz, w co inwestujesz

Każdy fundusz ETF publikuje szczegółowe informacje o swoim portfelu. Oznacza to, że zawsze możesz sprawdzić, jakie papiery wartościowe wchodzą w jego skład. Ta przejrzystość działania funduszy ETF sprawia, że inwestowanie łatwiej zrozumieć, co jest szczególnie ważne dla osób początkujących.

5. Wygoda – mniej stresu, więcej możliwości

Nie masz czasu lub wiedzy, by wybierać poszczególne akcje, obligacje czy inne instrumenty finansowe? ETF-y robią to za Ciebie! Dzięki nim możesz zbudować zrównoważony portfel inwestycyjny bez konieczności angażowania się w szczegółowe analizy rynku. To prosty sposób na inwestowanie, który oszczędza czas i pozwala skupić się na innych aspektach życia.

Jakie są wady inwestowania w ETF-y?

Choć fundusze ETF mają wiele zalet, nie są wolne od wad. Jak każde narzędzie inwestycyjne, niosą za sobą pewne ryzyko i ograniczenia, które warto znać przed zainwestowaniem swojego kapitału. Zrozumienie tych aspektów pozwala lepiej dostosować strategię inwestycyjną i unikać nieprzyjemnych niespodzianek.

ETF-y akcyjne czy obligacyjne podążają za rynkiem, co oznacza, że wartość ETF może spaść, jeśli spadają ceny aktywów, które wchodzą w jego skład. Na przykład inwestując w ETF na WIG20, musisz być gotów na to, że w czasach dekoniunktury giełdowej wartość ETF również spadnie. Fundusze te nie są „bezpieczną przystanią” – ich zachowanie zależy od koniunktury rynkowej, a inwestowanie pasywne nie chroni przed wahaniami cen.

Chociaż koszty zarządzania ETF-ami są niskie, inwestorzy powinni pamiętać o kosztach transakcyjnych, które mogą się pojawić podczas częstego kupowania i sprzedawania jednostek funduszy ETF notowanych na giełdzie papierów wartościowych. Dodatkowo fundusze mogą ponosić koszty replikacji (zwłaszcza przy bardziej złożonych strategiach, jak replikacja syntetyczna), które mogą wpłynąć na końcową stopę zwrotu.

Warto również wspomnieć o tym, że ETF-y oferują gotowy koszyk akcji lub innych aktywów, co ogranicza możliwość personalizacji portfela inwestycyjnego. Jeśli w danym ETF znajdują się spółki lub instrumenty finansowe, które Cię nie interesują lub które uważasz za mniej perspektywiczne, nie możesz ich wykluczyć. Musisz zaakceptować cały skład portfela.

Jak wybrać ETF?

Wybór odpowiedniego ETF-a to pierwszy krok do skutecznego inwestowania. Aby znaleźć fundusz inwestycyjny dopasowany do Twoich potrzeb, musisz zastanowić się nad swoimi celami, zrozumieć ryzyko, porównać koszty i sprawdzić, jak dobrze fundusz odwzorowuje wybrany indeks.

Najpierw zastanów się, co chcesz osiągnąć. Masz krótko- czy długoterminowe cele? Jeśli budujesz skład portfela inwestycyjnego na czas nieokreślony lub odległą przyszłość (np. na emeryturę) możesz rozważyć fundusze akumulacyjne, które reinwestują dywidendy.

Z kolei, jeśli zależy Ci na bieżącym dochodzie, lepszym wyborem będą ETF-y wypłacające dywidendy. Dostosowanie funduszu do strategii inwestycyjnej pomoże Ci osiągnąć większą stabilność i lepsze wyniki.

Zrozum ryzyko i potencjalny zysk

Każdy ETF wiąże się z innym poziomem ryzyka. Na przykład ETF-y akcyjne naśladujące indeksy, takie jak S&P 500, są bardziej zmienne niż ETF-y obligacyjne, które oferują większą stabilność. Ważne jest, aby znać swoje podejście do ryzyka – inwestowanie pasywne nie oznacza braku ryzyka, ale pozwala lepiej zarządzać jego poziomem.

Sprawdź wskaźniki kosztów

Niskie koszty to jedna z głównych zalet ETF-ów, ale warto dokładnie przyjrzeć się Total Expense Ratio (TER) – wskaźnikowi kosztów całkowitych funduszu. To procentowy udział kosztów zarządzania w wartości aktywów. Im niższy TER, tym większy wpływ zysku na Twoje inwestycje. Porównaj koszty kilku funduszy i wybierz ten, który oferuje najlepszą opłacalność inwestycji.

Zweryfikuj podejście do dywidendy

Czy wiesz, że opisywane fundusze inwestycyjne różnią się w sposobie zarządzania dywidendami? ETF-y akumulujące reinwestują zyski, co pomaga zwiększać wartość funduszu w długim terminie. Z kolei ETF-y wypłacające dywidendy regularnie przekazują środki na Twoje konto, co może być atrakcyjne dla inwestorów szukających pasywnego dochodu. Wybierz fundusz, który odpowiada Twoim potrzebom.

Sprawdź śledzenie indeksu (tracking error)

Tracking error to wskaźnik, który pokazuje, jak dobrze fundusz odwzorowuje wybrany indeks. Im mniejszy błąd śledzenia, tym bardziej wartość ETF odpowiada zmianom wartości aktywów wchodzących w skład indeksu. Jeśli szukasz funduszu wiernie odwzorowującego indeks, sprawdzenie tego wskaźnika jest bardzo ważne.

Jak kupić ETF?

Na koniec warto krótko omówić zakup ETF-ów. Cały proces jest prosty. Wystarczy posiadać rachunek maklerski w domu maklerskim lub banku, który oferuje dostęp do takich instrumentów. Wybierz fundusz, sprawdź jego parametry i złóż zlecenie kupna na giełdzie papierów wartościowych. Dzięki łatwemu dostępowi oraz niskim kosztom transakcyjnym możesz szybko dołączyć do grona inwestorów, którzy cenią przejrzystość i wygodę inwestowania w ETF-y.


❗ Inwestowanie jest ryzykowne i możesz stracić część lub całość zainwestowanego kapitału. Instrumenty finansowe, zwłaszcza z dźwignią, niosą ryzyko poniesienia strat przekraczających pierwotnie zainwestowany kapitał. Podane informacje służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym i nie stanowią żadnego rodzaju porady finansowej ani rekomendacji inwestycyjnej.

Polecamy

Więcej w tym dziale: