Finansowy zastrzyk dla początkujących start-upów od UE. W drugim kwartale ’23 ruszą pierwsze konkursy

Brak kapitału na rozwój działalności uniemożliwia realizację innowacyjnych pomysłów biznesowych. To jeden z głównych powodów, dla których wiele startujących firm nie jest w stanie przetrwać pierwszego roku działalności. Unijne dofinansowanie przekazywane poprzez programy inkubacyjne lub programy wsparcia mniej rozwiniętych regionów kraju pozwalają młodym biznesom przejść przez najtrudniejszy początkowy okres działalności. Przykładem są Platformy Startowe finansowane z Programu Polska Wschodnia. Wielu start-upom takie wsparcie otwiera drogę do szybkiego rozwoju, co skutkuje tym, że w ciągu zaledwie kilku lat są w stanie pozyskiwać milionowe przychody. W nowej unijnej perspektywie także zaplanowane są pieniądze na taką pomoc. Pierwsze konkursy ruszą w II kwartale 2023 roku.

Z „Raportu o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce 2022” Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości wynika, że w 2020 roku powstało i rozpoczęło działalność 240 tys. przedsiębiorstw, a do 2021 roku aktywnych na rynku było tylko 160 tys. z nich. Jednocześnie sytuacja finansowa start-upów z roku na rok się poprawia – wskazuje cykliczny raport Fundacji Startup Poland. Według danych z 2021 roku blisko 60 proc. badanych firm zwiększyło swoje przychody rok do roku. W I półroczu ubiegłego roku 14 proc. start-upów osiągało przychody rzędu 200 tys.-1 mln zł, a 8 proc. – powyżej 1 mln zł. Najnowsza edycja raportu wskazuje, że w tym roku zdecydowana większość start-upów notuje wyższe wpływy niż przed rokiem (40 proc. nieco lepsze, a 20 proc. znacznie większe). Tylko 7 proc. odnotowało spadek przychodów.

Raport „Polskie Startupy 2022” pokazuje także istotną rolę finansowania zewnętrznego. Blisko 30 proc. korzysta z krajowych funduszy VC, 22 proc. – ze wsparcia aniołów biznesu. Taki sam odsetek wskazał na finansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, a 18 proc. – na inwestycje prowadzone przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.

– Rozwój start-upów ze wsparciem finansowym jest dużo szybszy, dużo łatwiejszy, prostszy do zaplanowania. Na pewno wiele start-upów, praktycznie większość, które znam, zaczynało właśnie wraz z funduszami unijnymi. To rozwiązanie, które pomagało w szybki sposób wprowadzić produkt w życie, zaplanować poszczególne etapy i finalnie wytworzyć produkt, o którym się marzy – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Joanna Konopko, członek zarządu firmy Prognosis.

– Jeżeli się nie ma własnego kapitału w odpowiednim wymiarze, takie wsparcie dla start-upów jest kluczowe, ponieważ pozwala nabrać spółce rozpędu, pozwala na zakup podstawowego wyposażenia, podstawowych elementów, które wpłyną później na rozwój – mówi Jakub Kocój, prezes i właściciel Cadway-Automotive.

Oba te start-upy skorzystały z programu Platformy Startowe dla nowych pomysłów, które PARP od 2015 roku realizowała w ramach Programu Polska Wschodnia (POPW). Zadaniem Platform jest wsparcie start-upów w rozwoju ich pomysłów: dzielą się swoją wiedzą, doświadczeniem i z powodzeniem angażują w powstawanie nowych spółek na terenie województw lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Dzięki temu wsparciu założono 1600 spółek, a 1500 ukończyło program inkubacji. Firmy, które pomyślnie zrealizowały projekt w ramach Platform Startowych i były gotowe do wejścia na rynek z produktem, mogły się ubiegać nawet o 1 mln zł na rozwój swojego biznesu w ramach konkursu „Rozwój start-upów w Polsce Wschodniej”.

Obie spółki są też dowodem na to, że odpowiedni zastrzyk finansowy na początku działalności może rozpędzić biznes tak, że w ciągu kilku najbliższych lat osiągnie on milionowe przychody. Spółka Prognosis otrzymała blisko 800 tys. zł z Funduszy Europejskich Programu Polska Wschodnia na wdrożenie modelu biznesowego oraz innowacyjnego systemu na rynek krajowy i zagraniczny, a w 2020 roku jej przychody ze sprzedaży sięgnęły 1,7 mln zł. Z kolei firma Cadway-Automotive otrzymała ok. 777 tys. zł dofinansowania z POPW na utworzenie innowacyjnego w skali kraju biura konstrukcyjnego dla branży motoryzacyjnej. W 2021 roku osiągnęła 5,5 mln zł przychodów ze sprzedaży.

– Wsparcie z Funduszy Europejskich na pewno pomogło nam zaplanować pracę, podzielić poszczególne role między członków zespołu, przypisać poszczególne zadania w czasie i oczekiwać konkretnych efektów w zamkniętym harmonogramie projektowym. Pozwoliło to na szybkie przejście z prac rozwojowych do sprzedaży produktu i zakończenia okresu testowego, co przełożyło się na wzrost przychodów, bo wraz z zakończeniem projektu mieliśmy gotowy produkt do wdrożenia u klientów końcowych – mówi Joanna Konopko.

Prognosis prowadzi kompleksowy system do optymalizacji kosztów dystrybucji energii, zarządzania kosztami i polityką energetyczną przedsiębiorstw. Stworzone przez firmę urządzenie Prognosis Mini Box pozwala na odczytanie z licznika energii wszystkich parametrów, określenie profili energetycznych, optymalizację parametrów i opracowanie dokładnych rekomendacji dla każdego klienta. Spółka powstała w 2016 roku jako jeden z pięciu start-upów zakwalifikowanych do programu Platformy Startowe dla Nowych Pomysłów Hub of Talents, inkubowanych w Parku Naukowo-Technologicznym Polska-Wschód w Suwałkach. Dziś ma ponad 300 klientów w całej Polsce.

– Z Funduszy Europejskich zakupiliśmy licencję oprogramowania niezbędnego do projektowania samochodów oraz hardware, czyli sprzęt, komputery, monitory, dyski twarde, drukarki. Rozbudowaliśmy zespół. Dzięki Platformom Startowym zyskaliśmy renomę i dzięki temu firma zaczęła się szybciej rozwijać, zaczęliśmy pozyskiwać nowe projekty i zdobyliśmy pozycję na rynku – mówi właściciel Cadway-Automotive.

Firma zajmuje się projektowaniem elementów pojazdów samochodowych na bazie lekkich materiałów kompozytowych: nadwozi, wnętrz i podwozi oraz integracją napędów elektrycznych i baterii trakcyjnych.

– W pierwszym etapie, gdy jeszcze byliśmy na etapie inkubacyjnym, otrzymaliśmy bardzo dużo wsparcia merytorycznego z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej, obsługi podatkowej, prezentacji, co pozwoliło na przeskoczenie tego etapu inwestycji trochę łagodniej i przejście od razu do płynnego działania – dodaje Jakub Kocój.

Inny przykład „milionowego start-upu”, który prężnie się rozwija dzięki dofinansowaniu z POPW, to Plantalux z podlubelskiej Konopnicy. Firma obsługuje przede wszystkim wielkopowierzchniowe szklarnie, w których konieczne jest doświetlanie upraw, by mogły one funkcjonować przez cały rok, oraz dynamicznie rozwijający się sektor indoor farmingu, nie tylko w postaci farm wertykalnych, ale szerzej całego przemysłu upraw w środowisku ściśle kontrolowanym, bez dostępu do światła słonecznego.

– Efekty wsparcia, które uzyskaliśmy, są bardzo wymierne – mówi Rafał Lachowski, współzałożyciel firmy Plantalux. – Branża, w której operujemy, jest bardzo kapitałochłonna i wymaga wiele czasu na prowadzenie badań. Gdyby nie Platformy Startowe, nie byłoby nas stać na stworzenie biznesu, w którym działamy. Stworzyliśmy własne centrum badań i rozwoju do uprawy roślin w systemie indoor, czyli bez dostępu światła zewnętrznego, oraz posiadamy własne, w pełni wyposażone laboratorium fotometryczne, gdzie możemy badać każdy aspekt oświetlenia przed wprowadzeniem go na rynek. Rozbudowujemy nasz zakład produkcyjny tak, aby sprostać coraz większym zamówieniom, czy to z Polski, krajów Azji, czy Ameryki Południowej.

Firma otrzymała ponad 793 tys. zł dofinansowania z Funduszy Europejskich. Projekt miał na celu rozpoczęcie produkcji oraz wprowadzenie na rynek opraw oświetleniowych przeznaczonych do doświetlania roślin (warzyw, owoców, kwiatów) w szklarniach. Zakładał także stworzenie aplikacji do sterowania oświetleniem, zintegrowanej z zewnętrznymi czujnikami (temperatury, wilgotności, nasłonecznienia oraz dwutlenku węgla) w jeden spójny system. W 2020 roku spółka osiągnęła przychody ze sprzedaży w wysokości niemal 7,5 mln zł.

– W moim odczuciu jest wystarczająco duże wsparcie dla start-upów oraz firm technologicznych, które są we wczesnej fazie rozwoju. My korzystaliśmy z programów od samego założenia firmy, były to Platformy Startowe w Polsce Wschodniej, ale korzystaliśmy również z programów PARP-u na ekspansję zagraniczną – mówi Rafał Lachowski.

W zatwierdzonych przez Komisję Europejską programach w perspektywie unijnej na lata 2021-2027 wsparcie dla start-upów w ramach Platform Startowych będzie kontynuowane (program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej). Konkurs ruszy w II kwartale 2023 roku. Jak zapowiadają przedstawiciele PARP, operatora programu, obejmuje on wsparcie w pracach nad rozwojem pomysłu biznesowego, w tym: testowanie i weryfikowanie pomysłów aż do przygotowania odpowiedniego modelu biznesowego. Przedsiębiorstwa gotowe do wejścia na rynek z nowym produktem będą mogły uzyskać wsparcie na rozwój swojej działalności w makroregionie.

---