Staż pracy to jeden z kluczowych elementów, który decyduje o nabywaniu uprawnień pracowniczych. Mowa o prawie do urlopu wypoczynkowego, odprawie czy dłuższego okresu wypowiedzenia. Obecnie do stażu pracy wlicza się jedynie okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, czyli umowy o pracę, mianowania czy powołania. Okresy działalności zawodowej realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych nie są uwzględniane w pracowniczym stażu pracy. Podobnie jest z czasem prowadzenia działalności gospodarczej, który również nie wpływa na nabywanie uprawnień pracowniczych.
Planowane zmiany w przepisach mogą jednak zmienić ten stan rzeczy, włączając okresy działalności gospodarczej oraz wybrane formy zatrudnienia cywilnoprawnego do ogólnego stażu pracy. Taka reforma miałaby zapewnić większą sprawiedliwość w traktowaniu osób pracujących w różnorodnych formach zatrudnienia. Dzięki temu przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na pracę etatową, mogliby korzystać z pełni uprawnień pracowniczych. Wprowadzenie takich rozwiązań może również wpłynąć na wyższą wysokość przyszłej emerytury, uwzględniającej cały okres aktywności zawodowej.
Czym jest staż pracy?
W przepisach prawa nie znajdziemy jednoznacznej definicji stażu pracy. W praktyce pojęcie to oznacza okres zatrudnienia, podczas którego dana osoba świadczy pracę na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania czy wyboru. Staż pracy można podzielić na dwa rodzaje:
- ogólny – obejmujący całą karierę zawodową pracownika;
- zakładowy – dotyczący wyłącznie okresu zatrudnienia u konkretnego pracodawcy.
Staż pracy odgrywa kluczową rolę w nabywaniu różnych uprawnień pracowniczych. Może mieć wpływ na takie kwestie jak: długość urlopu wypoczynkowego, wysokość odprawy, długość okresu wypowiedzenia czy prawo do dodatku stażowego i nagrody jubileuszowej. Zasady wliczania okresów pracy w staż różnią się w zależności od przepisów regulujących dane świadczenia lub grupy zawodowe.
W świetle obowiązujących przepisów, do stażu pracy wlicza się jedynie okresy zatrudnienia wynikające ze stosunku pracy. Czyli pracy świadczonej na podstawie umowy o pracę, mianowania czy powołania. Inne okresy, takie jak prowadzenie działalności gospodarczej, nie są wliczane, chyba że wynika to z przepisów szczególnych. Aktualne rozwiązania prawne bywają niekorzystne dla osób, które zdobywały doświadczenie zawodowe na podstawie innych form zatrudnienia. Prowadzi to do nierówności w dostępie do świadczeń pracowniczych.
Co obecnie wlicza się do stażu pracy?
Do ogólnego stażu pracy wlicza się różne okresy zatrudnienia i aktywności zawodowej, które są uznawane przez przepisy prawa pracy. Obejmują one między innymi:
- zatrudnienie na podstawie umowy o pracę – najczęściej spotykana forma stosunku pracy;
- pracę na podstawie powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę – stosowane w przypadku określonych grup zawodowych;
- pracę w gospodarstwie rolnym – uznawaną za okres pracy zawodowej w szczególnych warunkach;
- służbę w formacjach mundurowych – takich jak: wojsko, policja czy straż pożarna.
Każdy z tych okresów może zostać uwzględniony przy obliczaniu stażu pracy, co ma wpływ na nabywanie uprawnień i świadczeń pracowniczych. Szczegółowe zasady wliczania tych okresów zależą od regulacji prawnych i specyfiki danej grupy zawodowej.
Co obecnie NIE wlicza się do stażu pracy?
Do stażu pracy nie są wliczane okresy zatrudnienia na podstawach innych niż określone w przepisach prawa pracy. Oznacza to, że obecnie wyłączone z ogólnego stażu pracy są:
- okresy prowadzenia działalności gospodarczej, niezależnie od jej formy i długości;
- zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, które nie tworzą stosunku pracy.
Kiedy czas prowadzenia własnej działalności gospodarczej będzie wliczany do stażu pracy?
Według zapowiedzi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, trwają prace nad zmianami w przepisach. Umożliwią one wliczenie czasu prowadzenia działalności gospodarczej do stażu pracy. Nowe regulacje mają objąć również okresy pracy na podstawie umów zlecenia, umów agencyjnych oraz świadczenia usług. Wyjątkiem pozostaną umowy o dzieło, które nie będą uwzględniane w stażu pracy.
Planowane zmiany mają przynieść liczne korzyści osobom prowadzącym własną działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na zatrudnienie etatowe, zyskają łatwiejszy dostęp do takich świadczeń jak: dłuższy urlop wypoczynkowy czy nagrody jubileuszowe. Najważniejszym aspektem jest jednak pozytywny wpływ na wysokość przyszłej emerytury, która uwzględni okresy działalności zawodowej.
Dodatkowo projektowane przepisy zakładają, że do stażu pracy będą wliczane także okresy zwolnienia z opłacania składek społecznych. Mowa o uldze na start, uldze ZUS dla uczniów i studentów do 26. roku życia oraz przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek. Wliczone mają być również okresy zawieszenia działalności gospodarczej związane ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem. O ile zostały opłacone składki emerytalne i rentowe.
Wszystkie wymienione okresy będą potwierdzane zaświadczeniami wydawanymi przez ZUS na wniosek zainteresowanego. Dodatkowo czas pracy na umowach zlecenia lub świadczenia usług z obecnym pracodawcą ma być uwzględniany w ogólnym i zakładowym stażu pracy. Wprowadzenie takich rozwiązań ma zapewnić bardziej sprawiedliwe traktowanie przedsiębiorców i osób zatrudnionych na elastycznych formach pracy, które dotychczas nie były w pełni uwzględniane w stażu pracy.
Własna działalność a staż pracy do emerytury – podsumowanie
Okres prowadzenia działalności gospodarczej odgrywa ważną rolę w życiu zawodowym wielu osób. Jednak obecne przepisy wciąż nie uwzględniają go w stażu pracy pracownika w zakresie nabywania uprawnień pracowniczych. Planowane zmiany w przepisach mają na celu zapewnienie większej sprawiedliwości dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Umożliwi to wliczenie tych okresów do ogólnego stażu pracy.
Włączenie działalności gospodarczej do stażu pracy pozwoliłoby na korzystanie z takich uprawnień pracowniczych jak: dłuższy urlop wypoczynkowy, nagroda jubileuszowa czy wyższa wysokość przyszłej emerytury. Reforma ta może znacząco wpłynąć na poprawę sytuacji osób, które przez lata pracowały w ramach działalności gospodarczej i dziś chciałyby przejść na etat. Włączenie tych okresów do stażu pracy to krok w stronę bardziej równych zasad w zakresie nabywania uprawnień pracowniczych dla wszystkich grup zawodowych.
Komentarze
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy :)