Czy potrzebny przedstawiciel podatkowy?

Czy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, mająca stałe miejsce zamieszkania w Polsce (i siedzibę w tym samym miejscu), wykonująca usługi budowlane tylko na terenie Holandii, musi mieć ustalonego przedstawiciela podatkowego w Polsce?

Nowym rozwiązaniem w ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jest instytucja przedstawiciela podatkowego. Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody, również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 7 ustawy o VAT podatnicy nieposiadający siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania na terytorium kraju, podlegający obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani ustanowić przedstawiciela podatkowego. Przedstawiciel podatkowy to podmiot, którego rola sprowadza się do pomocy podatnikom w rozliczeniu z należnego podatku.

Przedstawicielem podatkowym może być osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, posiadająca siedzibę na terytorium kraju lub osoba fizyczna posiadająca stałe miejsce zamieszkania na terytorium kraju.

VV rozporządzeniu Ministra Finansów z 16 kwietnia 2004 r. w sprawie przedstawiciela podatkowego (Dz.U. Nr 66, póz. 609) doprecyzowano warunki, którym musi odpowiadać przedstawiciel podatkowy. W myśl tego aktu przedstawicielem podatkowym może być podmiot, który:

• jest podmiotem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
• przez ostatnie 24 miesiące terminowo rozliczał podatek od towarów i usług oraz w tym okresie osoba fizyczna będąca podatnikiem, a w przypadku podmiotów niebędących osobami fizycznymi,
• osoba będąca wspólnikiem, członkiem władz zarządzających, głównym księgowym nie podlegała odpowiedzialności za popełnienie przestępstwa skarbowego,
• jest uprawniony do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Z powyższych uregulowań wynika, że przedstawiciela podatkowego ustanawia się w formie umowy pomiędzy podatnikiem a osobą, która będzie wykonywała obowiązki przedstawiciela podatkowego. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, a przy zawieraniu umowy przedstawiciel podatkowy powinien przedstawić podatnikowi zaświadczenie organu podatkowego o spełnieniu warunków uprawniających do bycia przedstawicielem podatkowym. Odpis umowy zawartej pomiędzy podatnikiem a przedstawicielem podatkowym wraz z kopia za świadczenia należy złożyć do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Reasumując: przedstawiciel podatkowy jest obowiązany do wypełnienia wszelkich obowiązków podatnika, którego jest przedstawicielem, a które wynikają z ustawy, w tym – do prowadzenia i przechowywania dokumentacji oraz ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług, a także do wykonywania innych czynności wynikających z ustawy o VAT, przy czym czynności te powinny być wymienione w umowie, na mocy której podatnik ustanawia przedstawiciela podatkowego.

Przemysław Gogojewicz