Eksport towarów
Eksportem towarów w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, nazywany jest wywóz towarów z terytorium Wspólnoty potwierdzony przez urząd celny wyjścia.
Co jest eksportem?
Zatem aby daną czynność uznać za eksport towarów muszą zostać spełnione następujące przesłanki:
a) wywóz towarów musi być potwierdzony przez urząd celny wyjścia, tzn. nie jest wystarczające posiadanie przez podatnika dokumentu celnego lub potwierdzenia wystawionego przez wewnętrzny urząd celny Wspólnoty, gdyż potwierdzenie musi nastąpić przez urząd celny, przez który towary zostały wywiezione ze Wspólnoty,
b) wywóz nastąpić musi poza terytorium Wspólnoty, tzn. poza terytoria Państw Członkowskich Wspólnoty Europejskiej; eksportem dla celów VAT jest także wywóz towarów na terytoria wyłączone z terytorium Wspólnoty Europejskiej.
c) wywóz towarów musi być zrealizowany przez ściśle określone podmioty: przez dostawcę lub w jego imieniu, tzw. eksport bezpośredni, lub przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju (Polski), lub w jego imieniu, tzw. eksport pośredni.
Pewną nowością w eksporcie towarów jest uznanie za eksport, tzw. Eksportu pośredniego, czyli wywozu poza teren Wspólnoty przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium Polski. lub w jego imieniu. Przemieszczenie towarów przez zarejestrowanego w Polsce podatnika VAT czynnego do własnego sklepu lub mgazynu znajdującego się poza terytorium Wspólnoty, nie można uznać za eksport towarów.
Eksportem również nie jest wywóz towarów poza granice Wspólnoty, gdy nie wiąże się to z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i tym samym nie miała miejsca żadna czynność podlegająca opodatkowaniu. Wywóz taki objęty jest zatem 0% stawką VAT. Za ekport towarów nie uważa się również wywozu poza terytorium wspólnoty na podstawie umowy użyczenia, gdyż w takim przypadku nie ma również rozporządzania towarami jak właciciel, co stanowi warunek konieczny uznania danej czynności za dostawę towarów. Oddanie towaru do używania na pewien czas może być co najwyżej traktowane jako świadczenie usług.
Kiedy stawka 0%?
Ustawa o VAT rozróżnia sytuacje gdy będący przedmiotem wywozu towar, jest wywożony przez dostawcę lub w jego imieniu, jak również nabywcę mającego siedzibę poza Polską, lub w jego imieniu. W zależności od tego kto wywozi towar z Polski poza obszar Wspólnoty uzależnione są warunki przewidziane dla eksportera co do możliwości zastosowania stawki podatku 0%. Zatem kiedy eksporter lub podmiot przez niego upoważniony, sam dokonuje wywozu towarów z Polski poza terytorium UE i na niego wystawione są dokumenty eksportowe jako zgłaszającego towar do odprawy celnej (eksport bezpośredni). W przepadku bezpośredniego eksportu towarów stawka podatku wynosi 0%, przy czym jeżeli eksporterem jest rolnik ryczałtowy, stawkę 0% VAT, stosuje się pod warunkiem prowadzenia przez niego pełnej ewidencji sprzedaży i zakupów, do prowadzenia której zobligowani są podatnicy VAT czynni.
Eksporter który chciałby zastosować do sprzedaży i wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty stawkę podatku 0%, czyli wykazania jej w ewidencji i deklaracji VAT, musi spełnić warunek otrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty. Ma to być to dokument celny wystawiony przez urząd celny wyjścia, potwierdzający procedurę wywozu. Jeżeli warunek ten nie został spełniony, eksporter nie może wykazać tej dostawy w ewidencji sprzedaży za dany okres rozliczeniowy, lecz dopiero w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, jednakże pod warunkiem otrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty jeszcze przed złożeniem deklaracji podatkowej za ten okres.
W razie nieotrzymania tego dokumentu w terminie, eksporter takiej dostawy ma obowiązek zastosować stawkę podatku właściwą dla dostawy tego towaru w kraju, oraz wykazania jej w ewidencji sprzedaży z tą stawką i rozliczenia w deklaracji VAT.
Otrzymanie późniejsze przez podatnika dokumentu potwierdzając wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty, upoważnia go do dokonania korekty złożonej deklaracji podatkowej, w której wykazał dostawę towarów.
Eksport pośredni ma miejsce wówczas gdy w wykonaniu dostawy towarów, ich wywóz z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty jest dokonywany przez nabywce mającego siedzibę poza terytorium Polski. Eksporter zatem sprzedaje towary podmiotowi zagranicznemu, który wywozi je lub zleca ich wywóz poza granicę Wspólnoty i dokonuje odprawy celnej we własnym imieniu. W tym przypadku eksporterowi służy uprawnienie do zaewidencjonowania tej sprzedaży ze stawką 0%.
Istnieją jednak warunki konieczne które eksporter musi spełnić by zastosować 0 % VAT:
- przed złożeniem deklaracji za okres, w którym dokonał dostawy podatnik musi dysponować kopią dokumentu, w którym urząd celny wyjścia towaru potwierdził ich wywóz,
- istotne jest, żeby z dokumentu, potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium UE, wynikała tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.
Stawka zerowa przy sprzedaży
Przed złożeniem deklaracji za okres, w którym podatnik dokonał dostawy, eksporter takiej dostawy ma obowiązek zastosowania stawki podatku właściwej dla dostawy tego towaru w Polsce, wykazania jej w ewidencji sprzedaży z ta stawka i rozliczenia w deklaracji VAT. Późniejsze jednak otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty, upoważnia podatnika do dokonania korekty złożonej deklaracji podatkowej, w której wykazał dostawę towarów.
Do dostawy towarów, od których l dokonano zwrotu podatku podróżnemu, sprzedawca stosuje stawkę podatku 0%, pod warunkiem, że:
- poinformował naczelnika urzędu skarbowego w formie pisemnej, że jest sprzedawcą oraz o miejscu, gdzie podróżny dokonujący u niego zakupu towarów może odebrać podatek, oraz z kim ma zawarte umowy o zwrot podatku, i przedłoży kopie tych umów,
- przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc sprzedawca otrzymał imienny dokument wystawiony przez sprzedawcę, określający w szczególności kwotę podatku zapłaconego przy dostawie towaru, zawierający potwierdzenie wywozu tych towarów poza terytorium Wspólnoty.
Trzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium wspólnoty (oczywiście po złożeniu przez niego deklaracji podatkowej za dany miesiąc) upoważnia go do dokonania korekty podatku należnego od dokonanej przez niego dostawy, nie później jedak niż z upływem sześciu miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dokonano dostawy. Sprzedawca ma obowiązek przechowywać pięc lat dokument potwierdzony przez urząd celny, świadczący o wywozie towarów poza terytorium UE, licząc od końca roku, w który ten dokument został wystawiony.
Podstawa prawna: Ustawa z 11 marca 2004 roku o VAT (Dz.U. Nr.54 poz. 535)
Przemysław Gogojewicz
