Firmy zabija brak strategii

Przedsiębiorstwo bez strategii jest niczym bezbronne dziecko w dżungli – nie ma pojęcia jak zachować się w zaskakującej sytuacji. Owszem, może poruszać się po omacku i czasem nawet wyjdzie cało z opresji. Zwykle jednak konsekwencją nieprzemyślanych działań jest bankructwo. Aby tego uniknąć należy jasno określić cele firmy oraz sposoby ich realizacji.

O konsekwencjach braku jasnej strategii rozwoju przekonało się już nie jedno przedsiębiorstwo. Upadek Lehman Brothers, czy bankructwo do niedawna czołowej polskiej firmy budowlanej PBG (główny wykonawca m.in. Stadionu Narodowego) to tylko jedne z najbardziej spektakularnych przykładów. Ta gorzka rzeczywistość spotyka także mniejsze podmioty. Według raportu Coface Poland w pierwszym półroczu 2012 roku sądy w Polsce ogłosiły 417 upadłości, co oznacza wzrost o ponad 20 procent w porównaniu z pierwszymi sześcioma miesiącami ubiegłego roku. Obecna sytuacja nie sprzyja także nowozałożonym przedsiębiorstwom – według danych GUS co trzecie plajtuje już w pierwszym roku działalności.

Gotowość przede wszystkim

Dobrze prowadzone przedsiębiorstwo jest przygotowane na różne okoliczności. Ciągle zmieniają się okoliczności rynkowe, które mają istotny wpływ na przyszłość organizacji. Mogą to być działania konkurencji, rozwój dotychczasowej technologii, czy nowelizacja przepisów prawa. Doświadczył tego chociażby wiodący producent telefonów komórkowych – Nokia. Firma, która osiągnęła dominującą pozycję w swojej branży pod koniec lat dziewięćdziesiątych, dość nieoczekiwanie oddała prym konkurencji. Fiński potentat nie docenił możliwości związanych z zastosowaniem ekranów dotykowych, co niewątpliwie wpłynęło na pogorszenie kondycji firmy. Tego typu błędy można wykluczyć, jeśli nakreślona zostanie odpowiednia płaszczyzna rozwoju.

Jak przygotować strategię?

Przed rozpoczęciem tworzenia strategii należy zbadać czynniki wewnętrzne i zewnętrzne mające wpływ na działalność przedsiębiorstwa. Do wewnętrznych należą: procesy zachodzące w firmie, bezpośrednie relacje z klientami, kompetencja i wiedza pracowników oraz umiejętność zarządzania tzw. cechy i predyspozycje przywódcze. W przypadku czynników zewnętrznych są to także pracownicy obecni i potencjalni (jak postrzegają firmę i czy chcą w niej pracować), właściciel, otoczenie – w tym społeczna odpowiedzialność, rynek i konkurencja oraz wynik finansowy przedsiębiorstwa.

Wymienione aspekty trzeba ocenić przyjmując niezależną miarę, której będziemy używać także w przyszłości np. w oparciu o zrównoważoną kartę wyników. Spośród nich należy wyodrębnić wszystkie te, na które firma ma wpływ i może je udoskonalić.

Cele plus budżet

Po wyszczególnieniu możliwych do poprawy czynników, można przejść do przygotowania planu. Podczas jego opracowania warto uwzględnić perspektywę czterech wymiarów, czyli: właściciela firmy, pracownika, klienta oraz społeczeństwa. Niezbędnym elementem tej operacji jest budżet, który został przewidziany na realizację założeń.

Główną uwagę należy skierować na aspekty, które są najbardziej problemowe firmie np. niewydolność działu handlowego, obniżenie kosztów produkcji, dostosowanie norm do nowych wymogów legislacyjnych. Następnie, ustalane są konkretne cele krótko i długofalowe (np. rozbudowa kompetencji kadry, kształt oferty, obrót, zysk operacyjny, działania w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu). Trzecim etapem jest określenie taktyki, czyli konkretnych działań jakie pozwalają na osiągnięcie przyjętych założeń.

Warto podkreślić, że uwzględnienie wszystkich możliwych aspektów w strategii jest mało realne. Przygotowane opracowanie nie może mieć zatem formy niezmiennej – powinno być dokumentem stale aktualizowanym na podstawie zmieniających się warunków biznesowych. Aby myśleć o realizacji przyjętych celów trzeba także przedstawić je wszystkim pracownikom, z dokładnie opisanymi zadaniami dla każdej ze stron. Trudno przecież realizować cele, które są bliżej nieokreślone.

Właściwie wdrożona strategia pozwoli na uniknięcie kłopotów w przedsiębiorstwie. Z pewnością przyczyni się także do rozwoju firmy i umożliwi osiągnięcie więcej korzyści w perspektywie długofalowej.

/Marcin Tarasiuk, MGM Systems