Kiedy można zwolnić związkowca?

Pracownik jest radnym. Otrzymał aneks do umowy o pracę zmieniający stanowisko pracy na równorzędne z tym samym uposażeniem. Nowe stanowisko jest zgodne z jego wykształceniem i doświadczeniem. Jest również członkiem zarządu organizacji zakładowej Związków Zawodowych. Czy można go zwolnić?

Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może:

• wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem, będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
• zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, z wyjątkiem gdy dopuszczają to odrębne przepisy (art. 52 § 1 pkt 1 kp).

Bez wyrażenia takiej zgody wypowiedziany wcześniej stosunek pracy nie może być prawidłowo rozwiązany. Reguła ta odnosi się również do wypowiedzenia warunków pracy lub płacy, co znalazło swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego. SN w postanowieniu z dnia 5 marca 1996 r. (I PZP 3/96, OSNAPiUS 1996, nr 18, poz. 265), stwierdził, że szczególna ochrona przed wypowiedzeniem warunków pracy i płacy, przewidziana w art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, obejmuje również pracownika, który został wybrany do zarządu organizacji związkowej w okresie biegnącego wypowiedzenia. Ochrona ta może zostać uchylona w razie wprowadzenia nowych zasad wynagradzania wobec ogółu pracowników lub tej ich grupy, do której pracownik należy oraz w razie utraty przez pracownika zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy, stwierdzonej orzeczeniem lekarskim albo niezawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy (art. 43 k.p.).

Ochrona przysługuje przez okres określony uchwałą zarządu, a po jego upływie – dodatkowo przez czas odpowiadający połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż rok po jego upływie.

Zarząd zakładowej organizacji związkowej, reprezentatywnej w rozumieniu art. 24125a kodeksu pracy, wskazuje pracodawcy pracowników podlegających ochronie przewidzianej, w liczbie nie większej niż liczba osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy. Zarząd zakładowej organizacji związkowej, zrzeszającej do 20 członków ma prawo wskazać pracodawcy 2 pracowników podlegających ochronie, a w przypadku organizacji zrzeszającej więcej niż 20 członków będących pracownikami ma prawo wskazać, jako podlegających tej ochronie, 2 pracowników oraz dodatkowo:

• po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 10 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 21 do 50 tych członków,
• po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 20 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 51 do 150 tych członków,
• po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 30 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 151 do 300 tych członków,
• po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 40 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale od 301 do 500 tych członków,
• po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 50 członków tej organizacji będących pracownikami, w przedziale powyżej 500 tych członków.

Podstawa prawna

: Ustawa z 31 lipca 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz