Kiedy za niedzielę należy się dzień wolny?

Jakie świadczenia przysługują pracownikowi za prace wykonywana w niedziele, jest to sytuacja wyjątkowa, związana z tzw. „Dniami otwartymi Instytutu”? W tym wypadku nie mają zastosowania przepisy dot. pracy ciągłej, zmianowej itp. Czy za pracę w niedziele, która jest dla nas ustawowo dniem wolnym od pracy mamy możliwość odebrania jedynie jednego dnia wolnego w innym terminie?

Tak. Macie Państwo prawo do zastępczego dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę. Dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta. Za pracę w niedzielę i święta uważa się pracę wykonywaną miedzy godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. Praca w niedzielę i święta jest dozwolona:

• w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• w ruchu ciągłym,
• przy pracy zmianowej,
• przy niezbędnych remontach, w transporcie i w komunikacji,

w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,

• w rolnictwie i hodowli,
• przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
  – placówkach handlowych,
  – zakładach świadczących usługi dla ludności,
  – gastronomii,
  – zakładach hotelarskich,
  – jednostkach gospodarki komunalnej,
  – zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
  – jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zapewniających całodobową opiekę,
  – zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy.

W przypadku pracy w niedzielę pracodawca musi udzielić pracownikowi zastępczego dnia wolnego w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, natomiast w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego. Co ważne dodatkowy dzień wolny od pracy w zamian za pracę w niedzielę lub święto przysługuje w przypadku przepracowania nawet jednej godziny, nie jest tutaj istotne przez ile godzin owa praca była świadczona.

W przypadku udzielenia przez pracodawcę dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia.

W sytuacji kiedy nie jest możliwe wykorzystanie w terminie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących 1 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie – dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.

Także w przypadku jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w ciągu okresu rozliczeniowego dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto (np.: z powodu pracy w dzień świąteczny który jest ostatnim dniem okresu rozliczeniowego), pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto.

Podstawa prawna: art.151 (9), art.151 (10), art.151(11) Kodeksu pracy

Przemysław Gogojewicz