Kogo wesprze finansowo Venture Capital

Przykłady spółek, które nawiązały współpracę z inwestorem Venture Capital

Nawet najbardziej innowacyjne przedsięwzięcia biznesowe, zanim odniosły spektakularny sukces rynkowy i zaczęły generować zyski liczone w setkach milionów dolarów, potrzebowały w początkowej fazie swojego rozwoju wsparcia finansowego. Założyciele takich firm jak Amazon.com, Facebook.com czy Google mogli sprawnie przekształcić swoje nowatorskie pomysły na biznes w globalne marki  dzięki prywatnym inwestorom oraz funduszom typu venture capital.

W 1994 roku Jeff Bezos, na podstawie analizy danych dotyczących wzrostu rynku internetowego, postanowił wykorzystać nowopowstałą niszę rynkową i zainicjował projekt internetowej księgarni pod nazwą Amazon.com, w który zaangażował ok. 50 tys. USD. Jednym z jej pierwszych inwestorów był Tom Alberg (współzałożyciel Madrona Venture Group), który dostarczył 100 tys. USD kapitału, aby kilka lat później sprzedać swoje udziały za kwotę 26 mln USD. W 1996 roku fundusz Kleiner Perkins Caufield & Byers dokapitalizował spółkę w wysokości 8 mln USD, aby zapewnić jej dalszy rozwój. Po dwóch latach od debiutu Amazon.com na nowojorskim NASDAQ – 17 maja 1997 roku – fundusz mógł się pochwalić aż 550-krotnym zwrotem z  zainwestowanych środków. Spółka w przeciwieństwie do wielu innych firm przetrwała kryzys na rynku internetowym w 2001 roku, a w kolejnych latach dynamicznie się rozwijała dzięki stałemu poszerzaniu oferowanego asortymentu oraz globalnej ekspansji sprzedaży. Dziś Amazon.com jest największym sklepem internetowym na świecie – jego przychody w 2010 roku wyniosły ponad 34 mld USD. Jeff Bezos zajmuje tymczasem miejsce w pierwszej 30-tce najbogatszych ludzi na świecie według Forbes z majątkiem wycenianym na ponad 18 mld USD.

Kolejną firmą, która rozwinęła się dzięki kapitałowi venture capital jest Google –  najpopularniejsza dziś wyszukiwarka internetowa posiadająca ponad miliard unikalnych użytkowników. W 1996 roku dwóch doktorantów na Uniwersytecie Stanford w Kalifornii rozpoczęło prace badawcze nad nowym algorytmem służącym do wyszukiwania informacji w internecie. W przeciwieństwie do istniejących wyszukiwarek opartych na danych ilościowych ich pomysł wykorzystywał analizę powiązań hiperstekstowych i klasyfikowaniu witryn internetowych pod względem trafności haseł kluczowych. Pierwsze dofinansowanie przedsięwzięcia nastąpiło w 1998 roku ze strony prywatnego inwestora, zanim jeszcze formalnie Google został zarejestrowany. Andy Bechtolsheim (współzałożyciel Sun Microsystems) wspomógł spółkę w wysokości 100 tys. USD. W 1999 roku dwa fundusze venture capital – Sequoia Capital oraz wspomniany już wcześniej Kleiner Perkins Caufield & Byers – zakupiły 20% udziałów w Google za 25 mln USD, co oznaczałoby wycenę na poziomie 125 mln USD. Pięć lat poźniej, 19 sierpnia 2004 roku na debiucie giełdowego wartość Google oszacowana  była na ok. 23 mld USD. Obecnie kapitalizacja firmy, która zrewolucjonizowała sposób uzyskiwania informacji, wynosi ok. 200 mld USD.

Najbardziej aktualnym i chyba najgłośniejszym przykładem przedsięwzięć wspartych przez venture capital jest Facebook.com, największy portal społecznościowy na świecie, posiadający ponad 800 milionów aktywnych użytkowników. Historię powstania i kulisy kontrowersyjnych wydarzeń towarzyszących powstaniu firmy można było śledzić w filmie The Social Network. W ramach pierwszych rund finansowania projektu Facebook.com, potrzebnego kapitału dostarczyli m.in. Accel Partners, które w 2005 roku za 12,7 mln USD nabyło 15% udziałów oraz Greylock Partners (jeden z najstarszych funduszy VC w USA) i Meritech Capital Partners, które uczestniczyły w łącznej ofercie za 27,5 mln USD. W 2009 roku akcjonariuszem Facebook.com został fundusz Digital Sky Technologies zarządzany przez rosyjskiego przedsiębiorcę Yuri Milnera, który wyłożył 200 mln USD za 1,96% pakiet akcji. W 2010 roku DST wraz z bankiem inwestycyjnym Goldman Sachs uczestniczył w kolejnej rundzie finansowania na poziomie wyceny ok. 50 mld USD. Obecnie spółka Marka Zuckerberga ma w planach debiut giełdowy w pierwszej połowie 2012 roku. Według nieoficjalnych informacji prasowych mówi się o kapitalizacji przekraczającej nawet 100 mld USD. Dla wczesnego inwestora w postaci Accel Partners oznaczałoby to zysk z inwestycji na ponad 1000-krotnym poziomie.

W Polsce także można wskazać przedsiębiorstwa, które dynamiczny rozwój zawdzięczają finansowaniu ze strony funduszy venture capital. Najwięcej takich podmiotów prowadzi działalność w branży internetowej, technologii mobilnych lub biotechnologii. W 2000 roku Tomasz Moroz i Piotr Multan rozpoczynają ambitną realizację stworzenia unikalnego, jak na warunki polskie, kanału sprzedaży wycieczek turystycznych – za pośrednictwem internetu. Spółka uruchomiła serwis internetowy w maju 2001 i już po pierwszym roku działalności zdobyła status lidera polskiego rynku turystyki on-line. Inwestycję w Travelplanet.pl podejmuje jeden z niewielu wówczas funkcjonujących w kraju funduszy VC – MCI Management S.A. Inwestor przeznacza ok. 3 mln PLN i przejmuje kontrolę nad spółką pozostawiając jednocześnie założycielom wolną rękę w zakresie realizacji strategii rozwoju. W przeciągu pierwszych kilku lat Travelplanet.pl odnotował dynamiczny wzrost przychodów, a w 2003 roku odnotował pierwszy zysk netto. Spółka w połowie 2005 roku została wprowadzona na warszawską giełdę. Wysoka płynność dała MCI możliwość częściowego wyjścia z inwestycji, na której odnotowała ponad 10-krotny zwrot na zainwestowanym kapitale.

Ciekawym przykładem inwestycji venture capital w Polsce, gdzie fundusz jednocześnie był mocno zaangażowany operacyjnie było kupno w maju 2003 roku przez Innova Capital za ok. 20 mln EUR spółki Polcard, agenta rozliczeniowego kart płatniczych. Fundusz w ramach inwestycji przeprowadził restrukturyzację firmy oraz zrealizował kilka branżowych przejęć, co umożliwiło dynamiczny wzrost przychodów oraz znaczną poprawę uzyskiwanej marży. Innova Capital wprowadził do spółki nowy zarząd, przeprowadził rebranding i przekształcił ją w jednego z największych niezależnych dostawców usług finansowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. W sierpniu 2007 roku nastąpiło pełne wyjście z inwestycji poprzez sprzedaż Polcard spółce First Data. Fundusz Innova Capital odnotował ponad 4-krotny zwrot z inwestycji, za co w 2008 roku został wyróżniony prestiżową nagrodą „CE Large Deal of the Year”.

Mariusz Ambroziak, Prezes Venture Capital Poland S.A.
Maciej Respondek, Członek Komitetu Inwestycyjnego Venture Capital Poland S.A.

Venture Capital Poland S.A.