Najważniejsze wnioski z badania przedsiębiorstw sektora MŚP w Polsce przeprowadzonego przez Keralla Research – II kwartał 2012

Po bardzo słabym początku tego roku, wyniki badania na ten kwartał w obszarze inwestycji oraz nastrojów przedsiębiorców MŚP przynoszą długo oczekiwaną poprawę – wynika z najnowszej edycji badania sektora MŚP prowadzonego co kwartał przez Instytut Keralla Research.

EURO podnosi nastroje

Przedsiębiorcy dobrze prognozują przede wszystkim kondycji swoich własnych firm, spodziewając się znacząco większej sprzedaży i większej skali zamówień. Poprawy sytuacji spodziewa się prawie 40 proc. badanych przedsiębiorców (!). To duży wzrost w porównaniu do poprzedniej edycji badania, kiedy odsetek optymistów wynosił zaledwie 22,7 proc.

Czy zatem ten kwartał przyniesie przełom w nastrojach small biznesu? Jest szansa, że tak. Wskaźnik KERNA, rejestrujący kierunek nastrojów MŚP, wzrósł o prawie 17 pkt. kwartał do kwartału, a najbardziej wpłynęły na to pozytywne oceny wobec przyszłości – zarówno gospodarki krajowej jak i własnej firmy. Analitycy Keralla Research zwracają uwagę jednak, że wskaźnik KERNA (ilustrujący nastroje w MŚP) nadal przyjmuje ujemne wartości i obecnie wynosi -57,24 pkt. (skala -100 do +100). Jednak zanotowana zmiana na plus jest prognostykiem odbicia i można ostrożnie przyjąć, że realne są długo oczekiwane lepsze nastroje small biznesu w następnych miesiącach. Ten wzrost optymizmu mogą niestety wstrzymać wydarzenia z ostatniego tygodnia w Grecji, której coraz realniej grozi opuszczenie strefy Euro.

Na ten moment jednak, wzrost wskaźnika KERNA w obszarze kondycji własnej firmy kształtuje poluzowanie gorsetu inwestycyjnego i skłania wielu przedsiębiorców do modyfikowania polityki zakupowej na kolejne 3 miesiące. Kluczowe obszary inwestowania w tym kwartale to inwestycje w maszyny, urządzenia i środki transportu. Z badania Keralla Research wynika, że największy popyt jest zgłaszany przez firmy z województw śląskiego oraz małopolskiego, zajmujące się szeroko rozumianą produkcją (przemysłem).

Notowanej dużej poprawie nastrojów w odniesieniu do własnej firmy, wciąż towarzyszy negatywna ocena makrootoczenia. Przedsiębiorcy najwyraźniej poradzili sobie jednak z tym stanem, bo w miejsce nieustannego cięcia kosztów, zaczęli szukać nowych możliwości sprzedaży. Lepsze nastroje we własnych firmach to efekt m.in. zbliżającego się EURO 2012 i nie tylko chodzi o piłkarskie przeżycia, ale o spodziewany wzrost zamówień i sprzedaży.

W tym kwartale Instytut Keralla odnotował wzrost skłonności do inwestowania. INDEX ZAIR informujący o skali zakupów, czyli klimacie inwestycyjnym w MŚP, w tej edycji badania wzrósł o 4,9 pkt. kw/kw i osiągnął wartość -68,8 pkt. Oznacza to, że small biznes będzie inwestował na podobnym poziomie, jak w drugim półroczu ubiegłego roku. Wciąż będą jednak ostrożne i przemyślane zakupy. Przedsiębiorcy zgromadzili na swoich kontach rekordową – jak podał Narodowy Bank Polski – sumę oszczędności, zapewniając sobie miesiące przetrwania na wypadek fatalnych scenariuszy, które wciąż wiszą nad europejską gospodarką. Najwyraźniej jednak posiadane oszczędności są na tyle wystarczające, że firmy MŚP zaczynają bardziej przychylnym okiem spoglądać w stronę zakupów.

Przyglądając się szczegółowym wynikom badania Keralla Research, widać że przyszłość small biznes ocenia wyraźnie lepiej, niż przeszłość.

Przedsiębiorców, którzy negatywnie ocenili kondycję własnej firmy w ostatnim kwartale było aż 39,5 proc. Analizując ten wynik historycznie widzimy, że rok 2011 i pierwszy kwartał b.r. należały do bardzo trudnych w ocenie małych firm. W analogicznym czasie roku ubiegłego o pogorszeniu informowało 30,8 proc. ankietowanych, następnie ten odsetek malał, aby w pierwszym kwartale b.r. znowu osiągnąć tendencję wzrostową.

Podobnie słabo wypadła ocena kondycji gospodarki kraju w ostatnim kwartale. Prawie połowa badanych przedsiębiorców nadal ocenia, że sytuacja gospodarcza Polski pogorszyła się w ostatnich trzech miesiącach. Negatywnie oceniło krajową gospodarkę 49,2 proc. badanych.

Pytając o przyszłość kondycji ekonomicznej kraju – odnotowaliśmy wzrost optymistów o prawie 8 pkt. proc. kwartał do kwartału. Aktualnie polepszenia sytuacji gospodarczej spodziewa się 18,7 proc. badanych przedsiębiorców.

Równocześnie mniej jest pesymistów, ich udział wyniósł 31,8 proc. badanych, i zmalał o 6,7 pkt. proc. w relacji do poprzedniej edycji badania. Na identycznym poziomie utrzymał się odsetek ankietowanych, którzy twierdzą, że sytuacja gospodarcza kraju nie ulegnie zmianie (39,3 proc.).

Najsilniej wzrosły pozytywne nastroje small biznesu jeśli chodzi o kondycję własnej firmy w tym kwartale. Poprawy sytuacji spodziewa się prawie 40 proc. badanych przedsiębiorców (!). To duży wzrost w porównaniu do poprzedniej edycji badania, kiedy odsetek optymistów wynosił zaledwie 22,7 proc.

Co istotne równocześnie ubyło pesymistów. Gorszej sytuacji we własnej firmie aktualnie spodziewa się tylko 15,3 procent przedsiębiorców, w poprzednim kwartale pesymistów było 24,7 proc. – to zmiana o 9,4 pkt. proc. Widać wyraźnie, że nastroje w małych firmach poprawiły się i więcej badanych przedsiębiorców spodziewa się lepszej kondycji, szczególnie własnej firmy.

Wskaźnik nastrojów KERNA Instytutu Keralla w górę

Wskaźnik nastrojów przedsiębiorstw KERNA wzrósł do poziomu minus 57,24 pkt. i jest wyższy o 16,83 pkt. licząc kw/kw. Na wskaźnik KERNA wpływają opinie przedsiębiorców dotyczące kondycji ekonomicznej kraju oraz firmy. Ten wzrost w nastrojach to efekt głównie lepszej oceny przyszłości kondycji własnej firmy. Wskaźnik cząstkowy dla obszaru własnej firmy wzrósł aż o 34,16 pkt.(!) Ten optymizm jest wyższy, niż w obszarze oceny przyszłości ekonomicznej kraju – tu wskaźnik cząstkowy wzrósł o 15,77 pkt.

Choć wskaźnik KERNA wciąż ma ujemne wartości, należy zauważyć, że „skok” w górę o prawie 17 pkt. może być dobrym prognostykiem odbicia i ostrożnie można przyjąć, że możliwe są lepsze wyniki w nastrojach small biznesu w następnych kwartałach.

Wskaźnik Indexu ZAIR Instytutu Keralla w górę

Index ZAIR informujący o skali zakupów (klimacie inwestycyjnym w MŚP) oparty jest na informacjach o tym czy zdecydowano o konkretnych wydatkach na dany kwartał czy nie. W tej edycji badania INDEX ZAIR wyniósł -68,8 pkt., co daje wzrost o 4,9 pkt. kw/kw. Nie należy spodziewać się dużych zakupów ze strony small biznesu, raczej będą one wciąż ostrożne, ale będą realizowane, ponieważ inwestowaniu sprzyjają lepsze nastroje przedsiębiorców. Inwestować chce 46,3 proc. badanych, czyli nieco więcej, niż w poprzednim kwartale, kiedy gotowość inwestowania zgłaszało 45,7 proc. przedsiębiorstw. Firmy zamierzają zwiększyć wydatki na marketing i reklamę 21,5 proc. (w poprzednim kw. 18,2 proc.), na zakup maszyn i technologii – 17,8 proc.( poprzednio 15,5 proc.) oraz zaplanowali remonty hal, lokali, pomieszczeń – aktualnie 17,2 proc. (poprzednio 12,7 proc.). Więcej firm zdecydowało też o zatrudnieniu kolejnych pracowników (obecnie 16 proc. będzie potrzebować kolejnych rąk do pracy, kwartał wcześniej 10,7 proc. informowało o takiej potrzebie). W pozostałych obszarach inwestycje będą na podobnym poziomie, a nieznacznych spadków zamówień może spodziewać się tylko branża meblarska.

Izabella Młynarczyk, analityk rynku Keralla Research