Nietypowe formy czasu pracy cz. II

Obok podstawowego systemu czasu pracy powstały również nowe systemy pracy, których zadaniem jest przede wszystkim ułatwienie wzajemnych relacji na płaszczyźnie pracodawca-pracownik. Druga część raportu mówi m.in. o tym, czym jest zadaniowy system pracy, czy też – co takiego zawiera w sobie równoważny czas pracy? 

Zadaniowy czas pracy

W systemie zadaniowego czasu pracy zatrudnia się pracownika wówczas, gdy utrudnione jest określenie precyzyjnego momentu rozpoczynania i zakończenia pracy oraz skontrolowanie czasu, który pracownik przeznacza na wykonywanie jej. Dlatego dla pracowników objętych nim nie prowadzi się ewidencji czasu pracy. Przyjęcie w firmie takiego systemu czasu pracy jest uzasadnione jej rodzajem i organizacją oraz miejscem wykonywania. Praca nie jest więc wówczas wykonywana w ramach skoordynowanej grupy pracowników, lecz dzięki indywidualnemu zaangażowaniu konkretnego pracownika. Nie musi on bowiem przebywać w określonych godzinach w firmie.

Pracodawca powinien ustalić zakres obowiązków konkretnego pracownika w taki sposób, aby mógł je wykonać w ciągu ośmiogodzinnej normy dobowej oraz w ciągu 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Nie wolno dla niego określić większego zakresu obowiązków, ponieważ w ten sposób pracodawca naruszyłby przepisy o czasie pracy.

W sprawie sposobu określania zadań dla pracowników zatrudnionych w zadaniowym systemie czasu pracy stanowisko zajął też Sąd Najwyższy. Stwierdził on, że zadań dla pracownika nie określa się doraźnie w każdym dniu, lecz w akcie bądź w aktach, które kreują treść stosunku pracy.

Co na to Sąd Najwyższy?

Zdaniem Sądu Najwyższego wykonywanie codziennie poleceń przełożonego w określonym przez pracodawcę czasie uniemożliwia przyjęcie, że czas pracy pracownika określają zadania. W takim przypadku nie jest on bowiem faktycznie zatrudniony w zadaniowym systemie czasu pracy (wyrok z 4 sierpnia 1999 r. w sprawie sygn. akt I PKN 181/99). Zadaniowy czas pracy może zostać wprowadzony w układzie zbiorowym pracy, który obejmuje firmę, bądź przez pracodawcę w regulaminie pracy.

Pytanie 1:
Czy można zatrudnić w zadaniowym czasie pracy pracownika zatrudnionego na część etatu, np. 1/2 etatu? Jak w takim przypadku określić wymiar zadań takiego pracownika?

Tak. Jeśli przepisy szczególne wynikające z umowy o pracę nie regulują sytuacji odmiennie, to w zadaniem systemie czasu pracy można zatrudnić pracownika pracującego na część etatu. Jeżeli w umowie o pracę ustalono, że pracownik będzie zatrudniony na część etatu (np. 1/4, 1/2 czy 3/4), wymiar jego zadań musi być proporcjonalny do rozmiaru etatu.