Orzecznictwo: Spółki, Spółka komandytowa – Przedmiot działalności spółki a źródło przychodu przy sprzedaży akcji

Przedmiot działalności spółki a źródło przychodu przy sprzedaży akcji

Sąd orzekający: Naczelny Sąd Administracyjny

Data orzeczenia:6 marca 2013 r.

Sygnatura: II FSK 1364/11

Teza:

„Przychody wspólnika z udziału w niemającej osobowości prawnej spółce prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarcza uznaje się, na podstawie art. 5b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, pod warunkiem, że nie mogą być one zaliczone do przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy. Jeżeli jednak spółka taka uzyskuje przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jest w realizacji określonego w umowie spółki przedmiotu jej działalności, przychody te stanowią dla jej wspólnika przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej; nie dotyczy to jednak przychodów z takiego odpłatnego zbycia uzyskanych przy okazji prowadzenia przez spółkę działalności, której przedmiot jest inny.”

Komentarz:

Skarżący w złożonym wniosku o wydanie interpretacji wskazał, że rozważa przystąpienie do spółki komandytowej w charakterze wspólnika i że spółka ta może stać się właścicielem akcji spółek akcyjnych, albo akcje te kupując, albo nabywając wskutek wniesienia ich jako wkładu niepieniężnego. Zadał pytanie, czy przychody i koszty spółki komandytowej z odpłatnego zbycia akcji będą dla niego stanowić przychody i koszty z pozarolniczej działalności gospodarczej, w sytuacji, gdy akcje będące przedmiotem sprzedaży zostaną wniesione do spółki w formie wkładu niepieniężnego, a przedmiotem działalności tej spółki będzie obrót akcjami, co nie zostanie jednak potwierdzone odpowiednim zapisem w umowie spółki.

Minister Finansów nie zgodził się ze stanowiskiem zaprezentowanym we wniosku przez Skarżącego. Przyjął, że z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż nabywanie i zbywanie papierów wartościowych nie będzie przedmiotem działalności prowadzonej przez spółkę komandytową, której wspólnikiem ma być skarżący i wyjaśnił, że w związku z tym uzyska on przychody z kapitałów pieniężnych, które powinny być opodatkowane zgodnie z zasadami określonymi w art. 30b ust. 1 updof.

W skardze do WSA w Warszawie Skarżący zarzucił, że organ interpretacyjny pominął art. 5b ust. 2 i art. 8 ust. 1, a także art. 30b ust. 4 updof i błędnie przyjął, że przychody wspólnika spółki komandytowej z udziału w tej spółce, pochodzące z wykonywanej przez tę spółkę działalności w zakresie obrotu akcjami, należy kwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, w sytuacji, gdy umowa spółki nie zawiera formalnego określenia przedmiotu działalności w tym zakresie.

W odpowiedzi na skargę Minister Finansów podniósł, że art. 30b ust. 4 updof ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy obrót papierami wartościowymi jest przedmiotem działalności gospodarczej, natomiast nabywanie i zbywanie papierów wartościowych nie jest przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę komandytową, której wspólnikiem ma być skarżący.

Po w niesieniu skargi kasacyjnej NSA analizując art. 5a pkt 6, art. 5b ust. 2, a także art. 10 ust. 1 pkt 7 i art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) oraz art. 30b ust. 1 i ust. 4 updof uznał, że przychody uzyskiwane przez spółkę niemającą osobowości prawnej z odpłatnego zbycia akcji, a więc z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, zasadniczo kwalifikowane być powinny do przychodów z kapitałów pieniężnych, co wyklucza możliwość zaliczenia ich do przychodów ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Sformułowana wyżej zasada nie ma jednak charakteru bezwarunkowego, a to ze względu na wyjątek wynikający z art. 30b ust. 4 w związku z art. 30b ust. 1 updof. Wyjątek ten w zakresie kwalifikowania przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, ograniczony jest do przypadków, gdy odpłatne zbycie papierów wartościowych następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej, a nie tylko przy okazji wykonywania takiej działalności.

Na podstawie dokonanych szczegółowo rozważań NSA wskazał, że przychody wspólnika z udziału w niemającej osobowości prawnej spółce prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarcza uznaje się na podstawie art. 5b ust. 2 updof za przychody ze źródła, jakim jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, pod warunkiem, że przychody te, zgodnie z art. 5a pkt 6 updof nie mogą być zaliczone do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 updof. Jeżeli jednak spółka taka uzyskuje przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jest w realizacji określonego w umowie spółki przedmiotu jej działalności, przychody te stanowią dla jej wspólnika przychody ze źródła, o jakim mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3updof; nie dotyczy to jednak przychodów z takiego odpłatnego zbycia uzyskanych przy okazji prowadzenia przez spółkę działalności, której przedmiot jest inny. Oznacza to, że za błędny należy uznać zarówno pogląd, w myśl którego każdy przychód spółki niemającej osobowości prawnej stanowi dla jej wspólnika przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, jak i pogląd, w myśl którego uzyskiwanie przez taką spółkę przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych ze względu na treść art. 5a pkt 6, art. 10 ust. 1 pkt 7 i art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) updof wyklucza możliwość rozpoznania przez jej wspólnika przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Warunkiem zakwalifikowania przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych do źródła przychodów z działalności gospodarczej jest jednak to, by obrót papierami wartościowymi następował w wykonywaniu działalności gospodarczej, a więc w realizacji zadeklarowanego przez wspólników przedmiotu działalności spółki, a nie tylko w związku z tą działalnością, przy wykorzystaniu istnienia spółki i prowadzenia przez nią działalności, której przedmiot jest jednak inny.

Krzysztof Biernacki,
Kancelaria Initium Krzysztof Biernacki