Podatek VAT a rozliczanie małych podatników

Małymi podatnikami w rozumieniu ustawy o VAT , są podatnicy:

• u których wartość sprzedaży ( wraz z kwota podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 800.000 EURO prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie,
• zarządzający funduszami powierniczymi,
• bedący agentem, zleceniobiorcą lub inna osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze za wyjątkiem kumisu – jeżeli kwota prowizji lub wynagrodzenia w innej postaci za wykonane usługi w tym również z należnym podatkiem nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej kwoty 30.000 EURO.

Metoda kasowa dla małych

Mali podatnicy korzystają w świetle przepisów o VAT z możliwości szczególnego rodzaju rozliczania podatku. Motoda kasowa rozliczeń polega na tym, że obowiązek podatkowy powstaje nie według zasad ogólnych, ale z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90 dnia od momentu wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli więc należność nie zostanie uregulowana w powyższym terminie 90 dni, od dnia wydania towaru lub wykonania usługi obowiązek podatkowy powstawać będzie owego 90 dnia. Regulowanie częci należności powodować będzie powstanie ubowiązku podatkowego w tej części.

Wybór metody kasowej jest możliwy, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres , za który podatnik ma zamiar stosowqć metodę kasową.

Ustawa o VAT pozwala podatnikowi, który wybrał metodę kasową na rezygnację z tego sposobu rozliczeń. Jednak będzie mógł to uczynić nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy, w czasie których rozliczał się metodą kasową. Warunkiem rezygnacji jest pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o tym fakcie, w terminie do końca kwartału, w którym stosowana była metoda kasowa.

Podatnik, który zrezygnował z metody kasowej lub utracił prawo do jej stosowania, obowiązek podatkowy w stosunku do czynności wykonanych w okresie, kiedy stosowana byra metoda kasowa, powstawać będzie tak jak przy tej metodzie, czyli z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Pomniejszenie podatku

Podatnicy rezygnujący z metody kasowej mają prawo na podstawie art. 86 ust. 18 ustawy o VAT, do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony, wynikający z faktur lub dokumentów celnych otrzymanych w okresie, kiedy stosowali metodę kasową, lecz nieodliczony od podatku należnego do końca tego okresu, w okresie rozliczeniowym, w którym:

• uregulowali kontrahentowi całą należność wynikającą z otrzymanych faktur -w przypadku podatku wynikającego z faktur;
• dokonali zapłaty podatku – w przypadku podatku wynikającego z dokumentów celnych.

Zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z metody kasowej nie oznacza, iż podatnik automatycznie przechodzi na miesięczny cykl składania deklaracji.

Podatnik może więc nadal rozliczać się kwartalnie lub też zrezygnować z tej formy składania deklaracji, ale w takim przypadku powinien powiadomić urząd skarbowy o tym, iż zamierza składać miesięczne deklaracje.

Podatek naliczony z nieopłaconych faktur zakupowych zostanie odliczony dopiero w momencie zapłaty – w rozliczeniu za miesiąc, w którym zapłata nastąpi.

Zależne od limitów

Możliwość wyboru metody kasowej uzależniona jest od limitu obrotów osiągniętych w poprzednim roku podatkowym (równowartość 800.000 euro albo 30.000 euro). Dlatego też utrata prawa do stosowania metody kasowej została związana z przekroczeniem tego limitu. Mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie limitu obrotów.Utrata prawa do stosowania metody kasowej jest równoznaczna z utratą prawa do składania deklaracji za okresy kwartalne.

Podobnie jak przy rezygnacji z metody kasowej, także w przypadku utraty prawa do tej metody przewidziano przepisy przejściowe dla rozliczeń podatku należnego i podatku naliczonego, związanych z okresem kiedy była stosowana metoda kasowa.

Zastosowanie znajdą tu te same przepisy, o których była mowa przy rezygnacji z metody kasowej, Oznacza to, iż obowiązek podatkowy w podatku należnym w stosunku do czynności wykonanych przed utratą prawa do stosowania metody kasowej powstawał będzie z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Natomiast odliczenie podatku naliczonego z faktur i dokumentów celnych otrzymanych przed utratą prawa do metody kasowej i nieodliczonego za ten okres, będzie następowało w miesiącu opłacenia faktury lub zapłaty podatku.

Obowiązek podatkowy

Podstawowym elementem przesądzającym o powstaniu obowiązku podatkowego u małych podatników rozliczających się kasowo jest otrzymanie zapłaty.

Oznacza to, iż w ww. przypadkach obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z zasadami określonymi w tych odrębnych przepisach.

Przypomnijmy, iż mowa tu o obowiązku podatkowym przy:

• likwidacji działalności,
• eksporcie towarów,
• imporcie towarów,
• objęciu towarów szczególną procedurą celną,
• zaliczkach w eksporcie towarów,
• sprzedaży towarów za pośrednictwem automatów,
• usługach telekomunikacyjnych, świadczonych przy użyciu kart lub żetonów,
  imporcie usług,
• dostawie towarów, dla których podatnikiem jest nabywca,
• dotacjach i subwencjach,
• wewnątrzwspólnotowej dostawie i nabyciu towarów.

Podsumowanie

W przypadku małych podatników, którzy wybrali kasową metodę rozliczeń podatku VAT, kwartalny cykl rozliczeń jest obligatoryjny. Natomiast fakt, iż podatnik nie wybrał metody kasowej nie przesądza o tym, iż nie może on składać kwartalnych deklaracji VAT.

Mali podatnicy mogą wybrać kwartalną metodę rozliczeń. Metoda charakteryzuje się tym, że deklaracja dla podatku od towarów i usług składana jest za okresy kwartalne i może być stosowana, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu urzędu skarbowego w terminie do końca kwartału poprzedzającego kwartał, za który po raz pierwszy składana będzie deklaracja kwartalna.

Metoda ta w żaden sposób nie modyfikuje zasad powstawania obowiązku podatkowego w podatku VAT. Oznacza to, że moment powstania obowiązku podatkowego przypada na określony miesiąc. Mimo że deklaracja składana jest co trzy miesiące, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, to skutkuje to jedynie przesunięciem obowiązku zapłaty zobowiązania podatkowego, nie ma natomiast wpływu na powstanie obowiązku podatkowego.

Podstawa prawna: Ustawa z 11 marca 2004 roku o VAT (Dz.U. Nr.54 poz. 535)

Przemysław Gogojewicz