Ranking kont firmowych Ranking kont osobistych

Strategiczne aspekty biznes planu

Założenie i rozwój przedsiębiorstwa wymaga planowania, zwłaszcza gdy w grę wchodzi poważne przedsięwzięcie o podwyższonym stopniu ryzyka. Aby zwiększyć szanse wygranej należy starannie przygotować plan działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwa opracowują biznes plan, w którym określają cele jakie chcą osiągnąć, strategię swego działania oraz ramy czasowe, w jakich cele te powinny być osiągnięte.

Kluczowe narzędzie w zarządzaniu

W warunkach gospodarki rynkowej biznes plan jest kluczowym narzędziem w zarządzaniu firmą oraz argumentem trafiającym do przekonania przyszłym kredytodawcą. W krajach Europy Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych ludzie posiadający nowe pomysły na działalność gospodarczą, lecz nie dysponujący wystarczającym kapitałem niezbędnym do ich realizacji, na własną rękę poszukują sponsorów, udziałowców lub kredytów bankowych, a ich jedynym atutem staje się biznes plan. Warunkiem jego akceptacji jest wiarygodność przedstawionego pomysłu. Składa się na to: rzeczywistość idei pomysłu, konkurencyjność w stosunku do istniejących rozwiązań, sposób realizacji, suma potrzebnego kapitału, okres wdrożenia oraz horyzont czasowy spodziewanych zysków.

Istota biznes planu

Biznes plan jest planem menedżerów, określającym ich zdolność do podejmowania skutecznych działań zmierzających do trwałego usytuowania się na rynku, czyli finansowo efektywnego połączenia okazji rynkowych z możliwościami firmy. Zadaniem kadry kierowniczej jest stworzenie realnej wizji sukcesu rynkowego firmy. Biznes plan jest dobrym wzorem dla opracowania wszelkich planów, ponieważ cele, środki, zasoby, strategia i rezultaty przedsięwzięcia muszą być tak przedstawione, aby wykazać kompetencje i umiejętności przedsiębiorcze oraz wzbudzić zaufanie, niezbędne dla uzyskania kredytu lub zwiększenia kapitału firmy. Biznes plan jest jedną z nowoczesnych technik zarządzania, stanowiących wstępny warunek odnoszenia sukcesów na rynku. Sukcesów nie zapewniają już ani łatwo nadarzające się okazje, ani też sama intuicja przedsiębiorcy lub menedżera, nie osiąga się sukcesów bez wiedzy o rynku oraz umiejętności przewidywania i planowania.

Jak opracować?

Umiejętność sporządzania poprawnego pod względem formy i treści biznes planu nie jest powszechna i wielu polskim przedsiębiorcom sprawia duże trudności. Opracowany biznes plan (będący planem strategicznym) musi być stale uaktualniany, zwłaszcza pod wpływem zmieniających się trendów rynkowych. Uaktualnianie powinno być dokonane przynajmniej raz w roku, w okresie poprzedzającym proces budżetowania. Opracowując biznes plan należy przestrzegać szeregu praktycznych zaleceń oraz specyficznych dla niego form. Opracowanie biznes planu jest to proces, który wymaga cyklicznej weryfikacji celów, metod, zadań i potrzeb przedsiębiorstwa. Przygotowanie planu właściwie nigdy się nie kończy. Formalnie przedsiębiorstwo może pisać plan raz w roku, ale kontrolować go i uaktualniać powinno znacznie częściej, kwartalnie lub nawet miesięcznie. Często potencjalni inwestorzy żądają uaktualnionej wersji planu.

Sporządzając biznes plan kierowany do zewnętrznego adresata należy pamiętać, że czytać go będzie ktoś, kogo należy przekonać, iż przedmiot tego opracowania jest realny i korzystny, a ulokowanie w nim własnego kapitału jest opłacalne i bezpieczne. Nie jest to równoznaczne ze sporządzeniem biznes planu ” pod jego odbiorcę”, lecz wskazuje na konieczność rzetelności, maksymalnego obiektywizmu i realizmu w opisaniu zamierzenia, przedstawieniu chłonności rynku, stopnia prawdopodobieństwa uzyskania akceptacji nabywców nowego produktu lub usługi, zagrożenia ze strony konkurencji oraz działań, które zniwelują to zagrożenie, umożliwią uzyskanie przewagi konkurencyjnej i osiągnięcia zaplanowanej wysokości sprzedaży w pełnym cyklu obiegu produktu na rynku. Opracowanie biznes planu zmusza do szerszej analizy i zastanowienia się nad wieloma powiązanymi aspektami biznesu, pozwala zatem na weryfikowanie i udoskonalanie pomysłów. Należy dodać, że brak biznes planu w danym przedsiębiorstwie nie oznacza, iż nie stosuje ono żadnej strategii, choć w większości przypadków tak właśnie jest.

Dla opracowania biznes planu konieczne jest posiadanie zasobu konkretnych informacji. Aby je zdobyć trzeba z reguły przeprowadzić wiele badań i analiz zróżnicowanych ze względu na rodzaj planowanego przedsięwzięcia. Należy też uwzględnić fakt, czy firma już istnieje na rynku, czy dopiero ma powstać.

Analityczne cele biznes planu

Analiza potencjału produkcyjnego, analiza finansowa oraz zarządzania umożliwiają poznanie mocnych i słabych stron firmy. Natomiast analiza branży, rynku i konkurencji pozwala na szczegółowe poznanie otoczenia, w jakim firma funkcjonuje (będzie funkcjonować w przyszłości) lub w jakim będzie realizowane przedsięwzięcie inwestycyjne. Daje to możliwość oszacowania szans i zagrożeń firmy (przedsięwzięcia). Znajomość mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń umożliwia kierownictwu firmy określenie celów oraz wyznaczenie zadań zmierzających do osiągnięcia celów, – wybór działań umożliwiających realizację zadań.

Owe badania i analizy powinny dostarczyć niezbędnych informacji do opracowania planu strategicznego firmy (przedsięwzięcia), który jest podstawą opracowania biznes planu. Dobrze opracowany biznes plan można porównać do biletu wizytowego, otwierającego dostęp do nowych środków finansowych. Przedsiębiorca musi w nim zaprezentować swój pomysł, znajomość rynku (potrzeby nabywców i sposoby dotarcia do nich) oraz przewagę nad konkurencją. Potencjalny inwestor szuka natomiast w przedstawionym mu biznes planie przede wszystkim zabezpieczenia swoich pieniędzy oraz pewności, że odzyska je wraz z odsetkami.

Wewnętrzna i zewnętrzna funkcja biznes planu

Pełniąc funkcję wewnętrzną biznes plan wykorzystywany jest jako wewnętrzny dokument planistyczny, niezbędny do zarządzania przedsiębiorstwem. Umożliwia on zarządowi zorganizowane planowanie rozwoju przedsiębiorstwa i przewidywanie wszelkich zmian w przyszłości. Zarząd firmy po szczegółowym przemyśleniu swoich założeń oraz ustaleniu misji i celów, powinien określić poziom oczekiwań, z którymi w przyszłości będzie można porównywać osiągane wyniki oraz dobrać wskaźniki służące do pomiaru i kontroli stopnia ich realizacji. Podczas przygotowania biznes planu należy uwzględnić warunki niezbędne do osiągnięcia zamierzonych celów, takich jak np.: zwiększenie efektywności zarządzania, zaangażowanie wykwalifikowanej siły roboczej, rozwijanie rynku, unowocześnianie środków produkcyjnych, zmianę asortymentu produkcji oraz pozyskiwanie środków finansowych.

Pełniąc funkcję zewnętrzną biznes plan ma podstawowe znaczenie dla uatrakcyjnienia przedsiębiorstwa w oczach potencjalnych inwestorów oraz przyciągania z zewnątrz środków potrzebnych w firmie na sfinansowanie jej przedsięwzięć. Zewnętrzna funkcja sprowadza się do zachęcania potencjalnych kredytodawców lub akcjonariuszy do zainwestowania w przedsiębiorstwo swoich pieniędzy. Większość inwestorów nie lokuje kapitałów w przedsiębiorstwie jeżeli nie zobaczy planu jego działania. Plan ukazujący pozytywny obraz firmy, prezentujący ścisłe informacje na sukces gospodarczy staje się gwarantem zabezpieczającym inwestowany kapitał. Dla zewnętrznych inwestorów plan musi podkreślać siłę przedsiębiorstwa, ukazywać jego mocne strony, przedstawiać stan bieżący i potrzeby, przyszłe perspektywy i zamierzenia oraz realistycznie ukazywać trudności i sposoby ich pokonywania.

Praktyka wskazuje, że podział ten ma jedynie znaczenie teoretyczne, ponieważ właściwie skonstruowany biznes plan spełnia obie funkcje jednocześnie. Biznes plan powinien odgrywać w przedsiębiorstwie rolę organizującą jego funkcjonowanie w okresie objętym planem, czyli zawierać wszystkie te elementy, których analiza ukaże przedsiębiorstwo jako organizację mogącą sprawnie funkcjonować w przyszłości.

Uwagi końcowe

Zastosowanie biznes planu w zarządzaniu przedsiębiorstwem przynosi bardzo istotne korzyści. Biznes plan można uznać za jeden z podstawowych instrumentów zarządzania przedsiębiorstwem, niezależnie czy podstawowe decyzje podejmowane są w procesie sformalizowanym, czy też nie. Opracowanie określonego biznes planu skłania zarząd firmy do szerokiej, kompleksowej i systematycznej analizy zasobów firmy oraz otoczenia.

Biznes plan może prezentować przedsięwzięcia powstałe w formalnym procesie bądź też w wyniku nieformalnych działań. Może on być opracowany przez zespół pracowników danej firmy, ale najczęściej jest opracowywany przez zespół wyspecjalizowanej firmy konsultingowej, ewentualnie przez zespół pracowników z udziałem ekspertów z zewnątrz, czy z podzleceniami na niektóre analizy (np.: analiza konkurencji). Wiele biznes planów opracowywanych dla polskich przedsiębiorstw ma istotne niedociągnięcia.

Bardzo często analiza, na podstawie której określono strategię rozwoju, jest niepełna – nie zawiera dostatecznego rozeznania istniejącej konkurencji oraz potencjalnej, nie zawiera dostatecznego rozeznania rynku (rozmiarów popytu, tendencji zmian, segmentów rynku, odbiorców), polityki gospodarczej oraz innych składników otoczenia. Niska jakość tych planów wynika głównie z faktu, iż nie są one opracowywane przez kompetentne, odpowiednio dobrane, zorganizowane i umotywowane zespoły.

Paweł Sankowski

Administratorem Twoich danych jest Bonnier Business (Polska) sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Twoje dane będą przetwarzane w celu zamieszczenia komentarza oraz wymiany zdań, co stanowi prawnie uzasadniony interes Administratora polegający na umożliwieniu użytkownikom wymiany opinii naszym użytkownikom (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. f RODO). Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne w celu zamieszczenia komentarza. Dalsze informacje nt. przetwarzania danych oraz przysługujących Ci praw znajdziesz w Polityce Prywatności.