Ranking kont firmowych Ranking kont osobistych

Szacowanie dochodów firm powiązanych

Działając na podstawie art. 11 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 25 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, minister wydał rozporządzenie z dnia 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez podatników (Dz.U. nr 128, poz. 833).

Wartość ustala organ podatkowy

W myśl tego rozporządzenia w przypadku, gdy:

  • Podmiot krajowy (czyli podatnik podatku dochodowego mający siedzibę bądź zarząd lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski) wykorzystuje swój związek z innym podmiotem krajowym, któremu przysługują ulgi w podatku dochodowym lub który, będąc osobą fizyczną, korzysta ze zryczałtowanych form opodatkowania podatkiem dochodowym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;
  • Podmiot krajowy (jak wyżej) jest powiązany kapitałowo z innym podmiotem krajowym;
  • Podmiot krajowy (jak wyżej) pozostaje w związku gospodarczym z innym podmiotem krajowym.

organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej mają obowiązek ustalenia wartości rynkowej przedmiotu transakcji między podmiotami powiązanymi w oparciu o wszelkie dostępne dla tych organów informacje, które mogłyby mieć wpływ na określenie tej wartości.

Metody szacowania

uwagę na fakt, że minister finansów w piśmie z 27 maja 2002 r. zaznaczył, że w każdym przypadku transakcji dokonywanej między podmiotami powiązanymi dochody podmiotów w niej uczestniczących mogą być oszacowane przez organy podatkowe jedynie wówczas, kiedy na warunki tych transakcji (a w szczególności na ceny) wpływ mają właśnie te powiązania, a nie wyłącznie czynniki ekonomiczne.

Jeżeli natomiast na warunki transakcji wpływ mają wyłącznie czynniki rynkowe, to taki transakcje nie podlegają weryfikacji (szacowaniu) dla potrzeb podatkowych przez organy podatkowe

Za czynnik rynkowe uznaje się również warunki wynikające z przyjętej przez podmioty i ekonomicznie uzasadnionej strategii gospodarczej realizowanej nawet przez kilka lat.

Do szacowania dochodu podatników określanych mianem firm powiązanych służą cztery metody:

  • metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej;
  • metoda ceny odprzedaży;
  • metoda rozsądnej marży („koszt plus”);
  • metody zysku transakcyjnego – stosowane w sytuacji, w której byłoby niemożliwe zastosowanie innych metod. Należy tu wyróżnić:

    – metodę podziału zysków;

    – metodę marży transakcyjnej netto.

Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej

Z rozporządzenia ministra finansów wynika między innymi to, czym jest metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej i na czym polega.

Metoda ta polega na porównaniu ceny ustalonej w transakcjach między podmiotami powiązanymi z ceną stosowaną w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne. Na podstawie tych porównań określa się wartość rynkową przedmiotu transakcji zawartej między podmiotami powiązanymi.

Jeśli tylko jest możliwe zastosowanie metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, to stosuje się tę metodę w pierwszej kolejności przed innymi metodami, określonymi w przepisach rozporządzenia, chyba że zastosowanie innej metody pozwoli ustalić ceny w transakcjach na poziomie bardziej zbliżonym do wartości rynkowej przedmiotu takiej transakcji i w ten sposób umożliwi dokładniejsze określenie dochodów podatnika.

Metoda ceny odprzedaży

Zgodnie z rozporządzeniem ta metoda szacowania dochodu firm powiązanych polega na obniżeniu ceny określonej w transakcji danego podmiotu z podmiotem niezależnym, dotyczącej dóbr lub usług nabytych uprzednio przez ten dany podmiot od podmiotu z nim powiązanego, o marżę ceny odprzedaży.

Ustalona w ten sposób cena może być uważana za cenę rynkową określoną w transakcji danego podmiotu z podmiotem z nim powiązanym.

Metoda rozsądnej marży („koszt plus”)

Kolejna metoda określona w rozporządzeniu to metoda rozsądnej marży („koszt plus”).

Polega ona na ustaleniu ceny sprzedaży rzeczy i praw oraz świadczenia usług w transakcji danego podmiotu z podmiotem powiązanym. Ma to miejsce na poziomie odpowiadającym sumie kosztów bezpośrednio związanych z nabyciem od podmiotu niezależnego lub wytworzeniem we własnym zakresie przedmiotu transakcji i odpowiedniego zysku wynikającego z warunków rynkowych i wykonywanych przez te podmioty funkcji oraz kosztów pośrednich. Z kosztów pośrednich należy wyłączyć koszty ogólne zarządu, czyli koszty działania jednostki jako całości oraz koszty zarządzania tą jednostką.

W tej metodzie, w myśl rozporządzenia, marżę ustala się poprzez odniesienie do poziomu marży, jaką ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach z podmiotami niezależnymi, lub marży stosowanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne.

Racjonalny zysk transakcyjny

Jeżeli przy pomocy wymienionych wyżej metod okazało się niemożliwym ustalenie dochodów firmy, to rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez firmy powiązane, dopuszcza zastosowanie metod zysku transakcyjnego.

Metody zysku transakcyjnego polegają na określaniu dochodów na podstawie zysku, jakiego racjonalnie mógłby oczekiwać dany podmiot uczestniczący w transakcji.

Jeżeli mniejszy zysk lub nieosiągnięcie zysku przez dany podmiot przypisać można czynnikom ekonomicznym lub organizacyjnym, to wówczas metody te być stosowane tak, aby nie były zwiększane obciążenia podatkowe podmiotu wyłącznie z powodu osiągania zysków niższych niż zyski przeciętnie osiągane przez inne podmioty.

Przy określaniu wartości rynkowej przedmiotu transakcji realizowanych przez podmioty powiązane dopuszcza się stosowanie następujących metod zysku transakcyjnego:

  • podziału zysków;
  • marży transakcyjnej netto.

Pierwsza z nich, czyli metoda podziału zysków polega na określeniu łącznych zysków, jakie w związku z daną transakcją, czy też transakcjami, osiągnęły podmioty powiązane. Zaraz po tym należy dokonać podziału tych zysków między te podmioty w takiej proporcji, w jakiej dokonałyby tego podziału podmioty niezależne.

Natomiast metoda marży transakcyjnej netto polega na badaniu marży zysku netto, jaką uzyskuje podmiot w transakcji lub transakcjach z innym podmiotem powiązanym. Następnie określa się ją na poziomie marży, jaką uzyskuje ten sam podmiot w transakcjach z podmiotami niezależnymi lub do marży uzyskiwanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne.

Marża transakcyjna netto jest określana poprzez odliczenie od przychodu osiągniętego w wyniku transakcji kosztów poniesionych w celu osiągnięcia tego przychodu, w tym także kosztów ogólnych zarządu. Do kosztów ogólnych zarządu należy zaliczyć koszty działania jednostki jako całości oraz koszty zarządzania tą jednostką.

Ponadto stosując metodę marży transakcyjnej netto należy uwzględnić różnice między podmiotami, których marże są porównywane.

Chcąc określić te różnice należy w szczególności wziąć pod uwagę takie czynniki, jak:

  • konkurencja ze strony innych uczestników rynku i dóbr zamiennych;
  • skuteczność zarządzania;
  • strategia zarządzania;
  • pozycja rynkowa podmiotu;
  • różnice struktury kosztów;
  • różnice struktury kosztu pozyskania kapitału;
  • stopień doświadczenia w danej działalności.
Administratorem Twoich danych jest Bonnier Business (Polska) sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Twoje dane będą przetwarzane w celu zamieszczenia komentarza oraz wymiany zdań, co stanowi prawnie uzasadniony interes Administratora polegający na umożliwieniu użytkownikom wymiany opinii naszym użytkownikom (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. f RODO). Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne w celu zamieszczenia komentarza. Dalsze informacje nt. przetwarzania danych oraz przysługujących Ci praw znajdziesz w Polityce Prywatności.