Udzielanie pożyczek i kredytów podmiotom powiązanym

Działając na podstawie art. 11 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 25 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, minister finansów wydał rozporządzenie z dnia 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez podatników (Dz.U. nr 128, poz. 833), gdy:

• Podmiot krajowy (czyli podatnik podatku dochodowego mający siedzibę bądź zarząd lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski) wykorzystuje swój związek z innym podmiotem krajowym, któremu przysługują ulgi w podatku dochodowym lub który, będąc osobą fizyczną, korzysta ze zryczałtowanych form opodatkowania podatkiem dochodowym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;
• Podmiot krajowy (jak wyżej) jest powiązany kapitałowo z innym podmiotem krajowym;
• Podmiot krajowy (jak wyżej) pozostaje w związku gospodarczym z innym podmiotem krajowym.

Wartość odsetek

Zgodnie tym rozporządzeniem, jeżeli podatnik udzieli podmiotowi powiązanemu z tym podatnikiem pożyczki (bądź kredytu) lub otrzyma taką pożyczkę (czy odpowiednio kredyt), to niezależnie od jego celu i przeznaczenia, ceną rynkową za taką usługę są odsetki lub prowizja, jakie uzgodniłyby za taką usługę, świadczoną na porównywalnych warunkach, podmioty niezależne. To samo ma miejsce w sytuacji, kiedy podatnik udzieli podmiotowi powiązanemu lub otrzyma od niego, w jakiejkolwiek postaci, gwarancję lub poręczenie.

Wartość rynkową odsetek określa się na podstawie wysokości najniższych odsetek, jakie dany podmiot musiałby zapłacić podmiotowi niezależnemu za uzyskanie kredytu (czy pożyczki) na podobny okres w porównywalnych warunkach.

W sytuacji konieczności dokonania takiego określenia, organy skarbowe są zobowiązane do uwzględnienia wszystkich istotnych okoliczności związanych z konkretnym przypadkiem.

W szczególności muszą uwzględnić:

• kwotę pożyczki (kredytu);
• okres, na jaki pożyczka (kredyt) została udzielona;
• charakter i cel pożyczki (kredytu);
• ryzyko i zabezpieczenie pożyczki (kredytu).

W tym przypadku należy uwzględnić specjalne warunki, jakie pożyczkodawca (kredytodawca) mógłby przyznać pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) niezależnemu:

• walutę pożyczki (kredytu);
• ryzyko zmian kursów walut;
• ryzyko zmian kosztów środków zabezpieczających pożyczkę (kredyt) oraz środków ograniczających ryzyko zmiany kursów walut, wysokość prowizji.