Umowa zlecenia

Obecna sytuacja gospodarcza kraju sprawia, że przedsiębiorcy decydują się na takie ukształtowanie stosunku prawnego z pracownikiem, który to umożliwi im elastyczne zatrudnienie połączone z mniejszym obciążeniem płaconymi podatkami. W związku z tym zamiast umowy o pracę decydują się zatrudniać pracowników w ramach umowy-zlecenia

.

Czym jest umowa-zlecenie

W cywilnoprawnej umowie-zleceniu (nie mają zastosowania przepisy kodeksu pracy) stronami są zleceniodawca i zleceniobiorca. Zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonego zakresu czynności na rzecz zleceniodawcy. Umowa może być zawarta w dowolny sposób, zarówno w formie odpłatnej, jak i nieodpłatnej. Główną czynnością jest działanie, które nie musi zakończyć się osiągnięciem określonego rezultatu. W przypadku umowy-zlecenia dopuszczalne jest wykonanie zlecenia przez osobę trzecią, jednak przyjmuje się, że to wykonawca osobiście musi wykonać czynność, do której się zobowiązał. Istotną kwestią jest staranne i należyte wykonywanie swoich obowiązków przez osobę podejmującą się działania. W przypadku zrealizowania zlecenia, następuje wygaśnięcie umowy, co w świetle prawa oznacza zakończenie współpracy.

Umowa zlecenie może być w dowolnym momencie wypowiedziana przez każdą ze stron. Jeżeli w taki sposób postępuje zleceniodawca, wówczas zobowiązany jest on do zwrócenia poniesionych przez drugą stronę wydatków. W sytuacji, gdy zlecenie miało formę odpłatną, dający zlecenie zobligowany jest do uregulowania należnej części wynagrodzenia. Jeśli zaś wypowiedzenie umowy wyszło ze strony zleceniobiorcy, wówczas to on odpowiada przed drugą stroną za wynikłą z tego tytułu szkodę.

Jaki podatek od umowy-zlecenia

W przypadku umowy-zlecenia kwestia podatku dochodowego została uzgodniona w sposób identyczny jak przy umowie o dzieło. Na początku pobierana jest zaliczka na podatek dochodowy w wysokości 18% należności, które to są odpowiednio pomniejszone o koszty uzyskania przychodu (są to wydatki, jakie musi ponieść podatnik celem pozyskania przychodu z poszczególnego źródła). Koszty te standardowo wynoszą 20%. Jeśli przyjmujący zlecenie skorzysta, podczas jego wykonywania, z praw autorskich i praw pokrewnych (zlecenie o charakterze działalności twórczej), wówczas koszty uzyskania przychodu mogą wzrosnąć do 50%.

W przypadku zleceń o wartości do 200 zł podatek pobierany jest ryczałtowo, tzn. bez rozliczania kosztów – płatnik pobiera po prostu 18% z kwoty zarobku.

Jakie składki od umowy-zlecenia

Ważną kwestią poruszaną podczas podpisywania umowy z przyjmującym zlecenie powinno być pisemne oświadczenie zleceniobiorcy dotyczące składek, jakie pracodawca powinien wnosić do ZUS-u. Przy zawarciu umowy-zlecenia z własnym pracownikiem (zatrudnionym już przez pracodawcę na umowę o pracę), obligatoryjnie podlega on wszystkim świadczeniom , tj. składkom związanym z ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym, wypadkowym, jak i zdrowotnym. W przypadku podpisania dodatkowej umowy-zlecenia przez pracownika, tj. z innym podmiotem niż pracodawca, zapłacić należy wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pracodawcy ponadto nie mają obowiązku tworzyć zakładowych funduszy socjalnych (środki na działalność socjalną oraz dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych). W przypadku takiej osoby nie ma również obowiązku opłacania składek związanych z Funduszem Pracy (dzięki niemu możliwe jest uzyskanie świadczeń w przypadku utraty pracy) i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (ochrona pracowników przed utratą wynagrodzenia, wywołane niewypłacalnością pracodawcy). Jeśli przyjmujący zlecenie zawarł więcej niż jedną umowę (z różnymi podmiotami), wymagane jest, by obowiązkowo podlegał świadczeniom związanym zarówno z ubezpieczeniem emerytalnym, jak i rentowym. W takim przypadku w/w składkom podlega z tytułu umowy, która powstała jako pierwsza. Może jednak samodzielnie wskazać tytuł, który będzie dla niego podstawą ubezpieczenia lub uznać, że chce opłacać składki z kilku lub wszystkich tytułów. W przypadku uczniów i studentów do 26 roku życia nie ma obowiązku ubezpieczenia ZUS i zdrowotnego. Sytuacja zmienia się wraz z zakończeniem studiów bądź ukończeniem 26 roku życia – obowiązkowe jest wówczas odprowadzanie składek z tytułu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego (pod warunkiem podpisania umowy z wyłącznie jednym pracodawcą) oraz zdrowotnego.

Wady i zalety umowy-zlecenia

Umowa-zlecenie jest coraz częściej stosowaną formą zatrudnienia, zapewniającą określone korzyści, jak i też niedogodności. Umowa jest przede wszystkim elastyczna – daje obu stronom możliwość sporej swobody, zarówno zleceniodawcy, jak i zleceniobiorcy. Umowy cywilnoprawne (taką jest umowa-zlecenie) umożliwiają przyjmującemu zlecenie dowolność wyboru miejsca i czasu, które uzna za najbardziej korzystne.

Przedsiębiorca zwolniony jest z wielu obowiązków, które wiążą się z umową o pracę. Pracownikowi nie przysługują m.in. minimalne wynagrodzenia za pracę, płatne urlopy wypoczynkowe , wynagrodzenie należne za czas przestoju czy ochrona przed zwolnieniem z pracy.

Umowa-zlecenie może być wypowiedziana w dowolnym czasie i bez względu na czas, na jaki została zawarta. W takim przypadku zleceniobiorca powinien zwrócić kwotę wydatków, którą poniósł zleceniobiorca. Problem odprawy nie występuje.

Jan Kowal
Bankier.pl