VAT 2009: Zmiany w podatku od towarów i usług

O tym, że ustawa o VAT potrzebowała rychłych zmian, wiadomo było nie od dziś. Jeszcze przed wejściem jej w życie eksperci podatkowi krytykowali zawarte w niej rozwiązania i mówili o niezbędnej nowelizacji. Jednak dopiero po wyrokach Trybunału Konstytucyjnego ustawodawca postanowił coś z tym zrobić. Zasadniczym celem nowelizacji jest uproszczenie przepisów w zakresie podatku od towarów i usług, doprecyzowanie brzmienia określonych regulacji prawnych i zniesienie pewnych ograniczeń formalnoprawnych wynikających z obecnych uregulowań. Ustawa zawiera również zmiany związane z dostoso?waniem polskich przepisów o podatku od towarów i usług do przepisów Unii Europejskiej.

Zmiany ogólne w definicjach zawartych w ustawie o VAT

Nowelizacja wprowadziła kilka zmian do definicji. Obecnie ilekroć w przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

• wybudowaniu lub
• ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.

Wiąże się to ze zmianą przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10, w którym przewidziano zwolnienie od podatku dla wszystkich obiektów budownictwa po pierwszym zasiedleniu, a nie jak obecnie tylko dla tych o charakterze mieszkalnym. Przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć oddanie po wybudowaniu lub po ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 % wartości początkowej, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Przed zmianą ustawy o VAT wydatki na ulepszenie nie miały znaczenia na określenie, czy budynek jest zasiedlony po raz pierwszy.

Z kolei, jeżeli jest mowa o małym podatniku – rozumie się przez to podatnika podatku od towarów i usług:

• u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro,
• prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro.

Zmiana ta wiąże się z ujednoliceniem w przepisach ustawy odwołania do formy prawnej instytucji wspólnego inwestowania. A wynika to z faktu, że obecną, właściwą nazwą formy tego inwestowania są fundusze inwestycyjne, a nie fundusze powiernicze, które na mocy ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 139, poz. 933 z późn. zm.) zostały zlikwidowane lub przekształcone w fundusze inwestycyjne otwarte.

Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł. W art. 7 ust. 4 pkt 2 podnosi się tym samym limit (z 5 zł do 10 zł), poniżej którego przekazanie jednostkowego towaru (prezentu o małej wartości), nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jest to zmiana oczekiwana przez przedsiębiorców i uzasadniona procesami inflacyjnymi oraz realiami gospodarczymi.W sytuacji przekazywania samodzielnie wytwarzanych produktów, które stanowią prezenty o małej wartości, brak bezpośredniego odniesienia do kosztów wytworzenia utrudnia ustalenie wartości takiego prezentu. Zmiana uwzględnia jednostkową cenę nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowego kosztu wytworzenia, określonych w momencie przekazywania towaru. Tym samym ułatwi to podatnikom prawidłowe ustalenie wartości tzw. „małych prezentów”. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 23 listopada 2005 r. (I SA/Bd 473/2005), w myśl art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług nieodpłatne przekazanie towaru podlega opodatkowaniu, jeżeli przy nabyciu tych towarów przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia całości lub części podatku naliczonego. Art. 33 ust. 1 Szóstej Dyrektywy nie wyklucza stosowania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Przykład

Czy spółka z o.o., która zakupiła gadżety reklamowe po 12 zł za sztukę zobowiązana jest zapłacić podatek?

Nie. Czynności ta nie zostanie opodatkowana podatkiem VAT , gdyż cena nabycia pomniejszona o podatek wynosi 10 zł (12 zł x 22/122).