VAT – Transakcje wewnątrzwspólnotowe

Terytorium Wspólnoty to obszar państw członkowskich należących  do Unii Europejskiej. Począwszy od 1 maja 2004 państw tych jest 25.

Transakcje wewnątrzwspólnotowe

Z terytorium Wspólnoty wyłączone są następujące regiony, należące do terytoriów państw członkowskich:

• wyspa Helgoland, terytorium Buesingen – Niemcy
• Cauta, Melilla, Wyspy kanaryjskie – królestwo Hiszpanii
• Livigno, Campione d’Italia, włoska część jeziora Lugano – republika Włoska
• departamenty zamorskie Republiki Francuskiej
• Góra Athos – Republika Grecka
• Wyspy Alandzkie – Republika Finlandii

W handlu pomiędzy członkami EU nie ma granic, kontroli ani opłat celnych. Takie transakcje określane są jako wewnątrzwspólnotowe.

Zakup towarów od podmiotu mającego siedzibę w innym kraju unijnym jest określany mianem wewnątrzwspólnotowego nabycia, a sprzedaż do takiego kraju – wewnątrzwspólnotowej dostawy.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa

Wewnątrzwspólnotowa dostawa jest objęta stawką podatku 0%. Oznacza to, że jeżeli sprzedasz towary na przykład firmie z Francji, wystawiasz fakturę, w której wykazujesz stawkę VAT 0%.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa to wywóz towarów na terytorium innego państwa członkowskiego przez osobę prawną, osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą lub inną organizację. Nabywca towaru musi być podatnikiem VAT zarejestrowanym w innym państwie członkowskim lub osobą prawną nie będącą podatnikiem VAT, ale zarejestrowaną dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Jeżeli dostarczasz nowe środki transportu, nabywcą może być jakikolwiek podmiot zamieszkały czy mający siedzibę w innym państwie członkowskim, nawet nie zarejestrowany dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych – dostawa zawsze będzie traktowana jako wewnątrzwspólnotowa.

To jest wewnątrzwspólnotowa dostawa

Warunkiem uznania dostawy za dostawę wewnątrzwspólnotową, a zatem i warunkiem zastosowania stawki zerowej, są następujące czynniki:

• dostawa musi być wykonana na rzecz podatnika VAT zarejestrowanego na terytorium Wspólnoty lub na rzecz osoby prawnej nie będącej podatnikiem, ale zidentyfikowanej dla potrzeb podatku VAT w innym kraju członkowskim
• dostawa musi być wysyłana lub transportowana poza terytorium Polski do innego kraju unijnego
• dostawa musi być udokumentowana listem przewozowym, kopią faktury, potwierdzeniem odbioru towarów przez nabywcę

Przemieszczanie towarów

Wewnątrzwspólnotową dostawą jest także przewiezienie towarów przez
przedsiębiorcę z Polski na terytorium innego kraju członkowskiego, jeżeli będą mu one służyć do wykonywania działalności gospodarczej na terenie tego kraju. Są tu jednak pewne zastrzeżenia.

Przemieszczenie towarów nie jest uznawane za wewnątrzwspólnotową dostawę, jeżeli towary te:

• są montowane lub instalowane w państwie w innym niż państwie członkowskim – jeżeli przemieszcza je podatnik dokonujący dostawy lub jeżeli towary są przemieszczane na jego rzecz przemieszczane są z kraju w ramach sprzedaży wysyłkowej
• są przewożone środkami transportu pasażerskiego (statkiem, samolotem, pociągiem) na terytorium Wspólnoty, a ich dostawa będzie miała miejsce na pokładach tych środków transportu mają być następnie wyeksportowane z terytorium innego państwa członkowskiego lub dostarczone dalej do innego państwa członkowskiego na warunkach określonych w tym państwie zostały przemieszczone na terytorium innego państwa członkowskiego po to, żeby na przykład je przerobić itp., po czym wrócą z powrotem do kraju
• mają być czasowo używane przez przedsiębiorcę na terytorium innego państwa członkowskiego w celu świadczenia usług – jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące
• mają być czasowo używane na terytorium innego państwa członkowskiego (nie dłużej niż 24 miesiące) pod warunkiem, że import takich towarów z terytorium państwa trzeciego byłby zwolniony od cła ze względu na przywóz czasowy

Wewnątrzwspólnotowe nabycie

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów to nabycie praw do rozporządzania jak właściciel towarami dostarczonymi lub przywiezionymi z jednego z krajów członkowskich.

Jeżeli kupisz towary na przykład z Francji, otrzymasz fakturę ze stawką 0%. Musisz jednak samodzielnie naliczyć podatek VAT według polskich stawek, wykazać go i zapłacić. Wygląda to podobnie, jak dotychczas w przypadku importu usług. Podatek należny z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia jest jednocześnie podatkiem naliczonym. Podatek ten wykazuje się jako naliczony i należny w tej samej deklaracji. Wcześniej przy imporcie usług podatek należny wykazywało się w jednym miesiącu, natomiast odliczenia podatku naliczonego dokonywało się w deklaracji za miesiąc następny. Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu podatek należny i naliczony wykazuje się w deklaracji za ten sam miesiąc.

Przemieszczanie towarów

Wewnątrzwspólnotowe nabycie to także przemieszczenie towarów przez podatnika z terytorium innego państwa członkowskiego, jeżeli towary te mają służyć podatnikowi do wykonywania działalności gospodarczej. Podobnie jak w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy, jeżeli towary spełniają określone warunki, nabycie nie jest uważane za wewnątrzwspólnotowe. Warunki te są podobne, jak opisane wcześniej przy okazji wewnątrzwspólnotowej dostawy.

Nie jest wewnątrzwspólnotowym nabyciem

Wewnątrzwspólnotowe nabycie nie występuje, jeżeli kupującymi są:

• rolnicy ryczałtowi kupujący towary na potrzeby prowadzonej działalności
• podatnicy wykonujący czynności zwolnione z podatku, którym nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego
• podatnicy zwolnieni z podatku ze względu na niewielkie obroty (limit: równowartość 10 000 EUR)
• osoby prawne nie będące podatnikami VAT, jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia nie przekroczyła w roku podatkowym równowartości 10 000 EUR
• obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, konsularne, misje specjalne oraz organizacje międzynarodowe mające siedzibę na terenie kraju. Dotyczy to jednak przede wszystkim towarów przeznaczonych do użytku urzędowego, choć w przypadku urzędników konsularnych, ich domowników, personelu dyplomatycznego oraz innych osób korzystających z immunitetu – także towarów przeznaczonych do użytku osobistego.

Istnieje jednak warunek, aby całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia (bez podatku VAT) przez każdy z wyżej wymienionych podmioty nie przekroczyła w ubiegłym roku podatkowym równowartości 10 000 EUR (liczonej według kursu na pierwszy roboczy dzień października ubiegłego roku w zaokrągleniu do 100 zł), czyli w roku 2005 – 43 800 zł. Wyjątkiem są tu nowe środki transportu oraz wyroby akcyzowe zharmonizowane (np. alkohol, tytoń).

Jeżeli wartość zakupów z terytorium Unii przekroczy kwotę 10 000 EUR, wtedy za wewnątrzwspólnotowe nabycie uznaje się wartość powyżej tej kwoty.

Towary szczególne

Nie jest wewnątrzwspólnotową dostawą nabycie między innymi statków wycieczkowych i podobnych statków, tankowców, statków rybackich, środków transportu lotniczego (o masie własnej do 12 ton) oraz części do nich. Podobnie jest z nabyciem towarów służących bezpośrednio zaopatrzeniu środków transportu morskiego i lotniczego.

Szczególne regulacje podatkowe stosuje się także dla zakupu dzieł sztuki i przedmiotów kolekcjonerskich. Nie jest wewnątrzwspólnotowym nabyciem zakup tego typu przedmiotów, jeżeli dostawa towarów jest opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadzie marży w kraju, z którego towary są wysyłane, a nabywca posiada dokumenty potwierdzające zakup towarów na tej zasadzie. Dotyczy to także zakupu dzieł sztuki, np. na aukcji, oczywiście pod warunkiem, że dostawa jest opodatkowana na zasadzie marży według regulacji państwa członkowskiego, z którego pochodzi organizator aukcji (licytacji).

ZOBACZ WIĘCEJ!

Fragment pochodzi z poradnika Danuty Młodzikowskiej i Ulfa  Svenssona
pt.: „VAT. Praktyczny poradnik w zakresie podatku od towarów i usług”.

Wydawnictwo BL Info Polska