Wszystko o emeryturze
Okresy składkowe, nieskładkowe i uzupełniające
Do obliczenia stażu ubezpieczeniowego bierze się pod uwagę:
- okresy składkowe – są nimi m.in.: okresy ubezpieczenia, opłacania składki na ubezpieczenie społeczne oraz np. zasadniczej służby wojskowej, działalności kombatanckiej, pracy przymusowej, internowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Szczegółowo wymienione są w art. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dokumentowane są m.in. przez: świadectwa pracy, wpisy do legitymacji ubezpieczeniowej w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, potwierdzenie ubezpieczenia przez ZUS, potwierdzenie opłacania składek, książeczkę wojskową lub zaświadczenie Wojskowej Komisji Uzupełnień, zaświadczenia wydawane przez Instytut Pamięci Narodowej lub Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, zaświadczenia i decyzje Urzędu Pracy, dokumenty wydawane przez inne podmioty oraz zeznania świadków.
- okresy nieskładkowe – są nimi m.in. okresy: pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego (chorobowego i opiekuńczego), świadczenia rehabilitacyjnego, okresu nauki w szkole wyższej, niewykonywania pracy na skutek represji politycznych, pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, pobierania zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego. Szczegółowo wymienione są w art. 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dokumentowane są m.in. przez: zaświadczenia pracodawcy, decyzje ZUS, dyplomy ukończenia szkoły wyższej, zaświadczenia wystawione przez szkoły wyższe, zaświadczenia i decyzje Urzędu Pracy, dokumenty wydawane przez inne podmioty oraz zeznania świadków.
Długość okresów nieskładkowych nie może przekraczać 1/3 z udowodnionych okresów składkowych. Gdy okresy składkowe i nieskładkowe zbiegają się w czasie, przyjmuje się do ustalenia prawa do świadczenia okres korzystniejszy dla ubezpieczonego. |
- okresy uzupełniające – to okresy mogące zostać uwzględnione, jeżeli suma okresów składkowych i nieskładkowych nie wystarcza do uzyskania prawa do emerytury i traktuje się je jako okresy składkowe. Są nimi:
– okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki;
– przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia;
– przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.
Jeśli wymienione okresy uzupełniające zostały już uwzględnione do nabycia prawa do świadczenia z tytułu ubezpieczenia rolników, to nie mogą być już uwzględniane przy ustalaniu okresu wymaganego do przyznania emerytury z ZUS.
Przykład:
Ubezpieczony 65 letni mężczyzna złożył wniosek o przyznanie emerytury. Zdołał udokumentować 3 lata i 2 miesiące okresów składkowych oraz 19 lat i 6 miesięcy okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego.
W tym wypadku do wymaganego stażu ubezpieczeniowego zostanie zaliczony pełny udowodniony wymiar okresu składkowego, tj. 3 lata i 2 miesiące oraz 16 lat i 10 miesięcy okresów uzupełniających, do jakich zaliczana jest praca w gospodarstwie rolnym. W sumie daje to 20 lat stażu ubezpieczeniowego wymaganego dla uzyskania emerytury o skróconym okresie składkowym i nieskładkowym. Emerytura taka nie ma jednak gwarancji podwyższenia jej wysokości do kwoty najniższej emerytury.
Ustalone tak okresy od ukończenia 15 roku życia powinny zostać wpisane do kwestionariusza dotyczącego okresów składkowych i nieskładkowych, tj. do druku ZUS RP-6