Przez wewnatrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane od jednego z państw członkowskich na terytorium drugiego panstwa będącego również członkiem Unii Europejskiej ( por. art. 9 ustawy o VAT ).
Nabycie towarów
Nabywcą towarów jest podatnik będący zarówno osobą prawną, jednostką organizacyjną nie mające osobowosci prawnej, jak również osobą fizyczną wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą bez wzgledu na cel jak i rezultat takiej działalności . Nabywającym może być również podatnik podatku od wartosci dodanej , pod warunkiem jednak, że towary te posłużą mu do wykonywania przez niego czynności jako podatnika. Wynika to z art. 9 pkt.2 w związku z art. 15 ustawy o VAT.
Jeżeli przykładowo polski podatnik wywiezie towary do innego kraju Unii Europejskiej, a następnie wynajmie je tamtejszemu podatnikowi, bedzie to dostawa wewnatrzwspólnotowa. Natomiast w tym kraju wspólnoty gdzie będzie dokonywana usługa, podlegac ona bedzie miejscowemu podatkowi od towaru i usług. Zgodnie z rozumieniem nowej ustawy o VAT , jeżeli towar nie bedzie wysyłany ani transportowany w ramach danej sprzedaży, miejscem opodatkowania bedzie to miejsce, w którym towar znajduje się w chwili transakcji. Zasada ta jednak nie ma zastosowania w przypadku handlu detalicznego lub jeżeli nabywca sam odbiera towary z siedziby firmy lub jej magazynu, ale również w przypadku transakcji, których przedmiotem są nieruchomości.
W przypadku, gdy nastąpiło wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru obowiązek podatkowy powstaje w piętnastym dniu miesiąca następującego po tym miesiącu w którym ma miejsce zdarzenie podlegające opodatkowaniu. Z powyższych przepisów jasno zatem wynika, że obowiazek podatkowy z tytułu transakcji wewnątrzwspólnotowych, powstaje zarówno po stronie dostawcy, jak i po stronie nabywcy w miesiacu nastepującym po tym w którym towar został dostarczony.
Na podstawie art.10 ustawy o VAT wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów następuje jeżeli całkowita wartość nabycia tych towarów wewnątrz wspólnoty europejskiej nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty wyrażonej w pln. odpowiadajacej wartości 10 000 euro.
Wewnątrzwspólnotowa dostawa
Towary dostarczane pomiędzy podatnikami zarejestrowanymi dla celów VAT (np. przez polskiego podatnika do podatnika w innym państwie Unii), są opodatkowane stawką zerową w kraju wysyłki, gdzie rozpoczyna się transport jako wewnątrzwspólnotowa dostawa.
Podatek należny opłacany jest już przez nabywcę towarów w kraju, do którego towary te przybywają czyli wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Polski podatnik, nabywający towary w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, rozlicza podatek VAT w deklaracji VAT według stawki obowiązującej w kraju. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów korzysta z zerowej stawki VAT, jeśli spełnione są następujące warunki:
- dostawa została wykonana na rzecz podmiotu, posiadającego status podatnika VAT w innym państwie członkowskim UE (status podatnika VAT zarejestrowanego w innym kraju Unii Europejskiej będzie można sprawdzić za pośrednictwem krajowej administracji podatkowej, właściwej dla podatnika, który składa zapytanie, np. w formie faxu);
- towary opuściły kraj wysyłki, a dostawca posiada dowody zaświadczające o opuszczeniu przez nie terytorium państwa członkowskiego UE z którego towary są wysyłane lub w którym rozpoczęto ich transport (dowody takie określane są w przepisach krajowych państw członkowskich UE);
- dostawca podał na fakturze prawidłowy numer, za pomocą którego zarówno on jak i jego kontrahent są identyfikowani dla transakcji wewnątrzwspólnotowych w podatku VAT (w dostawach wewnątrzwspólnotowych podatnicy posługują się numerami identyfikacyjnymi VAT, poprzedzonymi dwuliterowym prefiksem wskazującym na wydające go państwo członkowskie). Podatnik musi otrzymać ten numer za zgodą właściwego organu podatkowego.
Tam podatek, gdzie dostawa
Jeżeli staje się niemożliwe spełnienie wszystkich warunków ustalonych przez ustawodawstwo państwa członkowskiego w tym zakresie, podatnik winien naliczyć i rozliczyć podatek na terytorium państwa członkowskiego, z którego dokonuje dostawy towarów, według stawki obowiązującej na te towary w tym państwie. Będzie to dotyczyło zatem również podatnika polskiego, dokonującego dostawy wewnątrzwspólnotowej, po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych są zobowiązani do wypełniania kwartalnych informacji podsumowujących, dotyczących tych transakcji.
W informacjach podsumowujących podaje się numery identyfikacyjne VAT dostawcy i nabywcy jak również łączną wartość towarów i związanych z nimi usług dostarczonych każdemu nabywcy (za dany okres). Informacje podsumowujące służą kontroli prawidłowości deklarowanych przez podatników z różnych krajów UE danych dotyczących realizowanych transakcji wewnątrzwspólnotowych.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.)
Przemysław Gogojewicz