Czy kobieta, która przepracowała 20 lat, w tym 15 lat w warunkach szkodliwych, może w wieku 55 lat iść na emeryturę?
Wyłącznym warunkiem nabycia prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. jest osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego (65 mężczyźni 60 lat kobiety). Jednakże art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewiduje trzy odstępstwa od ogólnych reguł przechodzenia na emeryturę. W ust. 1 art. 24 zawarto odesłanie do art. 184, na podstawie którego umożliwia się ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przejście na emeryturę po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej (tj. dnia 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet i którzy legitymują się okresem składkowym i nie składkowym w wymiarze 25 lat mężczyźni 20 lat kobiety. Prawo do wcześniejszej emerytury nabędą jednakże wówczas jeżeli nie przystąpili oni do OFE i nastąpiło z nimi rozwiązanie stosunku pracy.
Warunkami szczególnymi pracy ustawodawca nazywa pracę między innymi:
- pracowników organów kontroli państwowej;
- pracowników organów administracji celnej;
- pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną i o takich właśnie warunkach mówi zapis dotyczący osób urodzonych po 1 stycznia 1949 r.
Art. 33 odwołuje się do osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., ubezpieczonych z tytułu działalności twórczej lub artystycznej nie zaś do osób pracujących w warunkach szkodliwych. Art. 34 został uchylony, a zatem nie obowiązuje. Natomiast art. 39 i 40 obowiązują osoby zatrudnione w górnictwie, oraz w kolejnictwie.
Nie ma zatem możliwości przejścia na emeryturę w warunkach szkodliwych osób nie będących w tych dwóch grupach społecznych. Natomiast istnieje możliwość w przyszłości skorzystać z emerytury pomostowej. Na te świadczenia będą mogły przechodzić wyłącznie osoby urodzone w latach 1949-1968, pracujące w tzw. warunkach szkodliwych przed 1 stycznia 1999 r. Osoby te będą musiały zrezygnować z etatu. Dodatkowo prawo do emerytury będzie im przysługiwać, jeżeli:
- osiągnęły one wiek – 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,
- mają okres składkowy i nie składkowy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
- przepracowały w warunkach szkodliwych minimum 15 lat.
Podstawa prawna
: Ustawa o Emeryturach i Rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2005 r. nr 176, poz. 1397 z późn. zm.).
Przemysław Gogojewicz