Coraz częściej i chętniej sprowadzamy z dawnej „piętnastki” środki transportu. Otwarcie granic ułatwiło do nich dostęp. Nie zapominajmy jednak o obowiązkach podatkowych jakie ciążą na nas przy zakupie nowego środka transportu.
Pojęcie środka transportu
Pod pojecięm nowego środka transportu należy rozumieć trzy kategorie środków transportu przeznaczonych do transportu osób lub towarów:
- pojazdy lądowe, napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowatów, jeżeli przejechały nie więcej niż 6 000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy;
- pojazdy wodne o długości większej niż 7,5 metra, jeżeli były używane nie dłużej niż 100 godzin roboczych na wodzie lub od momentu ich dopuszczenia do użytku upłynęło nie więcej niż 3 miesiące, z wyjątkiem statków morskich ,statków wycieczkowych i tym podobnych, przeznaczonych głównie do przewozu osób;
- statki powietrzne,( Szybowce i lotnie – z wyłączeniem lotni (PKWiU 35.30.21-00.20), Sterowce, Statki powietrzne bez napędu, Samoloty i śmigłowce )), o maksymalnej
masie startowej większej niż 1 550 kilogramów, jeżeli były używane
nie dłużej niż 40 godzin roboczych lub od momentu ich dopuszczenia do użytku
upłynęło nie więcej niż 3 miesiące, z wyjątkiem statków powietrznych, służących transportu lotniczego używanych w lotnictwie cywilnym do wykonywania głównie do transportu międzynarodowego o masie własnej przekraczającej 12 ton oraz części zamiennych do nich i wyposażenia pokładowego dla użytkownika docelowego, posiadającego świadectwo kwalifikacyjne wydane przez polski organ nadzoru lotniczego.
Dopuszczenie do użytku
Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza; jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta. Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu wodnego uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.
Za moment dopuszczenia do użytku statku powietrznego uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta; statki powietrzne, jeżeli nie były używane dłużej niż 40 godzin roboczych lub od momentu ich dopuszczenia do użytku nie upłynęło więcej niż 3 miesiące. Przywóz z innego państwa członkowskiego nabywanego tam nowego środka transportu na terytorium Polski zawsze podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Istotnym nie jest czy nabywcą jest podatnik podatku od towarów i usług (rozliczający ten podatek na zasadach ogólnych) czy zwykły konsument.
Gdzie używany, tam podatek
W przypadku nowych środków transportu podatek będzie pobierany w kraju, w którym pojazd jest używany, niezależnie od statusu nabywcy i sprzedającego (czyli bez wzgledu na to czy są oni podatnikami VAT, czy też nie). Polski podatnik podatku od towarów i usług lub konsument, który dokona nabycia w innym państwie członkowskim samochodu, lub innego środka transportu, uznawanego za nowy środek transportu, od podmiotu w innym państwie członkowskim, zobowiązany będzie do odprowadzenia podatku od towarów i usług w Polsce, według stawki obowiązującej dla danego towaru.
Jeżeli podatnik podatku od towarów i usług (rozliczający ten podatek na zasadach ogólnych) przywozi nabyty z innego państwa członkowskiego nowy środek transportu, który będzie chciał zarejestrować na terytorium Polski (lub jeżeli ten środek transportu nie podlega rejestracji ale będzie użytkowany na terytorium Polski). Podatnik jest obowiązany wpłacić podatek od towarów i usług od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów we właściwym urzędzie skarbowym w ciągu 14 dni licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Obowiązek podatkowy z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu powstaje z chwilą jego otrzymania, nie później jednak niż w momencie wystawienia faktury przez podatnika podatku VAT (podmiot z innego państwa członkowskiego UE) dokonującego dostawy na rzecz podatnika polskiego.
Zobowiązania
Podatnik jest także zobowiązany do przedłożenia naczelnikowi urzędu skarbowego na określonym formularzu (VAT – 23) informacji o nabytym przez niego środka transportu, wraz z załączoną kopią faktury potwierdzającą nabycie tego środka. Informacja wraz z kopią faktury oraz dowodem zapłaty będą stanowiły dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wydania z urzędu zaświadczenia potwierdzającego uiszczenie podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego transportu. Zaświadczenie to należy przedłożyć we właściwym dla zarejestrowania danego środka transportu urzędzie.
Informacji (VAT-23) dla celów wydania zaświadczenia potwierdzającego zapłatę podatku nie muszą składać podatnicy, którzy przywożą nowe środki transportu do odprzedaży na terytorium Polski ( chodzi o dealerów). W przypadku zakupu np. samochodu od dealera, który był uprzednio przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dla celów rejestracyjnych potrzebna będzie zamiast zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego, wystawiona przez dealera faktura VAT z wyszczególnioną kwotą podatku.
Podatnicy wykazują wewnątrzwspólnotowe nabycie nowych środków w deklaracji podatkowej (miesięcznej lub kwartalnej).
Podatek od wewnątrzwspólnotowego nabycia
Pamietać należy, iż podatek od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów stanowi zarówno podatek należny, jak i podatek naliczony (z wyjątkiem podatników zwolnionych lub gdy towar służy czynnościom zwolnionym, jak i samochodów osobowych, w przypadku których podatek naliczony stanowi 50% kwoty podatku, nie więcej niż 5 000 zł).
Wpłacony do urzędu skarbowego uprzednio podatek z tytułu wewnatrzwspólnotowego nabycia środków transportu pomniejsza wykazany w deklaracji podatek należny. Jeżeli wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu dokonuje podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT-UE, jest on również obowiązany złożyć w urzędzie skarbowym kwartalną informację podsumowującą zawierającą dane dotyczące tego wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru.
W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu przez podatników rozliczających podatek od towarów i usług na zasadach ogólnych. Podstawową różnicą jest inna deklaracja podatkowa (uproszczona), którą osoby te składają w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego oraz brak obowiązku składania kwartalnej informacji podsumowującej. Nabycie samochodu używanego przez podatnika VAT w Polsce dla celów prowadzonej działalności gospodarczej od podatnika VAT w innym państwie członkowskim.
Sposób rozliczenia
Mechanizm rozliczania podatku jest tutaj analogiczny jak przy nabyciu nowych środków transportu. Nabycie samochodu używanego przez polskiego podatnika podatku od towarów i usług (nie będącego nowym środkiem transportu) dla celów prowadzonej działalności gospodarczej od podatnika VAT z innego państwa członkowskiego po przystąpieniu Polski do UE, będzie uważane za wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru i będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z ogólną zasadą dla tego typu transakcji .
Towary dostarczane pomiędzy podatnikami zarejestrowanymi dla celów VAT (np. przez podatnika z innego państwa członkowskiego do podatnika w Polsce), będą opodatkowane stawką 0% w kraju wysyłki (rozpoczęcia transportu) jako wewnątrzwspólnotowa dostawa, zaś podatek należny opłacany będzie przez nabywcę towarów w kraju, do którego towary te przybędą, według stawki obowiązującej w kraju nabycia (wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów).
Polski podatnik, nabywający używany samochód od podatnika VAT w innym państwie członkowskim Unii (chodzi tutaj o samochód inny niż nowy środek transportu), będzie rozliczał podatek VAT wg stawki obowiązującej w Polsce, tj. co do zasady według stawki 22% w składanej w Polsce deklaracji podatkowej.
W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (w tym samochodów używanych) obowiązek podatkowy powstaje 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem nabycia.
Jeżeli przed tym terminem podatnik otrzymał fakturę wystawioną przez podatnika podatku od wartości dodanej, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Obowiązki dokumentacyjne z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia używanych środków transportu są analogiczne jak przy nabyciu nowych środków transportu.
Nie zawsze jest podatek
Opodatkowanie wewnątrzwspólnotowe środków transportu nie ma miejsca, jeżeli podatnik nabywa używany samochód, który został w państwie członkowskim dostawy opodatkowany na podstawie szczególnych przepisów w zakresie marży stosowanych do towarów używanych.
Wówczas od przywozu takiego samochodu nabytego na tych szczególnych warunkach nie płaci się podatku od towarów i usług jeżeli nabywca posiada dokumenty, z których jednoznacznie wynika nabycie samochodu na tych szczególnych zasadach. Jeżeli podatnik chce zarejestrować taki samochód na terytorium Polski musi wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia potwierdzającego brak obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług.
Jeżeli polski konsument nabywa samochod używany w innym państwie członkowskim, który jest przywożony na terytorium Polski, nie podlega on w Polsce opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Znaczenia nie ma to, czy konsument zakupił taki środek transportu od podatnika VAT na zasadach ogólnych czy w ramach procedury szczególnej (opodatkowanie marży), czy też od osoby fizycznej. Jeżeli nabywca chce zarejestrować ten samochód na terytorium Polski musi wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia potwierdzającego brak obowiązku uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu przywozu tego środka transportu.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.)
Przemysław Gogojewicz