Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, sprzedający jest obowiązany do wykazania na wystawionej fakturze kwoty akcyzy od dokonywanej odsprzedaży samochodu osobowego, zatem przytoczony przepis czyni wyjątek jedynie dla jednej grupy wyrobów akcyzowych – samochodów osobowych.
Z chwilą otrzymania
Dodać przy tym należy, że artykuły 82 ust. 1 i art. 6 ust. 2 ustawy dotyczą wszystkich rodzajów faktur; ustawodawca nie wprowadza podziału na rodzaje faktur, np. zaliczkowe, końcowe, itp., a organy podatkowe nie wymagają aby podatnik wystawił odrębną fakturę z wyszczególnioną zerową kwotą należności i numerami faktur zaliczkowych, która de facto potwierdzałaby jedynie zakończenie spłaty zaliczek czy też rat. Jeżeli więc nabywca przed wydaniem samochodu osobowego wpłaca na rzecz sprzedawcy zaliczkę/zaliczki i sprzedawca dokumentuje ten fakt fakturą VAT, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zaliczki i w tej części również w podatku akcyzowym. Zgodnie zaś z przywołanym wyżej przepisem art. 82 ust. 1, na fakturze VAT, potwierdzającej przyjęcie zaliczki, winny znaleźć się zapisy dotyczące podstawy opodatkowania w podatku akcyzowym, stawki i kwoty tego podatku w części odpowiadającej przyjętej zaliczki.
Zgodnie z art. 2 pkt 10 ustawy o podatku akcyzowym, zwanej dalej ustawą, dostawą wewnątrzwspólnotową jest przemieszczenie wyrobów akcyzowych z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego i czynność ta podlega opodatkowaniu akcyzą na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5. Stosownie do art. 80 ust. 2 cyt. ustawy, jako przepisu szczególnego, podmioty dokonujące dostaw wewnątrzwspólnotowych nie są wymienione wśród podatników akcyzy od samochodów osobowych, w związku z tym dostawa wewnątrzwspólnotowa samochodów osobowych nie podlega akcyzie.
Kiedy zwrot akcyzy?
Jednakże ustawodawca w art. 77 ust. 3 ustawy przewidział możliwość zwrotu akcyzy podmiotowi, który dostarczył wyroby akcyzowe niezharmonizowane na terytorium państwa członkowskiego, od których akcyza została zapłacona w kraju. Zapis art. 77 ustawy reguluje kwestię dokonywania przez podatników dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Z brzmienia tego artykułu wynika, że podatnik w takim przypadku obowiązany jest posiadać dokumenty potwierdzające wykonanie dostawy tych wyrobów do innego państwa członkowskiego, a dokumentami takimi w szczególności są: dokumenty przewozowe, faktura i specyfikacja dostawy oraz inne dokumenty handlowe związane z dostawą
Minister Finansów rozporządzeniem z dnia 9 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu akcyzy w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych (Dz. U. nr 74. poz. 673) określił m.in. rodzaje dokumentów potwierdzających dostawę wewnątrzwspólnotową wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych oraz sposób jej potwierdzenia. I tak, w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej realizowanej bez udziału przewoźnika lub spedytora, przy użyciu własnego środka transportu, podatnik powinien posiadać dokumenty przewozowe, z których jednoznacznie wynika, że wyroby akcyzowe niezharmonizowane zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego, kopię faktury dostawy, specyfikację dostawy, jeżeli nie jest zawarta na fakturze, a ponadto dokument zawierający co najmniej imię i nazwisko lub nazwę oraz miejsce zamieszkania lub adres siedziby podatnika dokonującego dostawy wewnątrzwspólnotowej oraz nabywcy tych wyrobów, określenie wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych i ich ilości, potwierdzenie przez nabywcę przyjęcia wyrobów w miejscu ich dostarczenia (przy czym miejsce to musi znajdować się na terytorium państwa członkowskiego) oraz numer i rodzaj środka transportu użytego do realizacji dostawy. W przypadku gdy ww. dokumenty nie potwierdzają w sposób jednoznaczny wykonania dostawy, podatnik może przedstawić również korespondencję handlową, dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub frachtu lub dokumenty potwierdzające zapłatę za wykonaną dostawę wewnątrzwspólnotową – § 2 ust. 3 pkt 3 ww. rozporządzenia.
Kiedy zwolnienie z akcyzy?
Artykuł 77 ustawy w sposób jednoznaczny określa natomiast, że dostawę wewnątrzwspólnotową musi realizować podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz, że zwrot akcyzy przysługuje podmiotowi, który dostarczył wyroby akcyzowe niezharmonizowane na terytorium państwa członkowskiego, od których to wyrobów akcyza została zapłacona w kraju.
Zgodnie z §28 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia, zwalnia się od akcyzy przywóz przez osobę fizyczną, przybywającą na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającą z pobytu czasowego, samochodów osobowych z terytorium innego państwa członkowskiego, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
- samochód osobowy jest przeznaczony do użytku osobistego osoby fizycznej;
- samochód osobowy służył do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu w innym państwie członkowskim przez okres co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu;
- osoba fizyczna przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający spełnienie warunku, o którym mowa w pkt 2;
- samochód osobowy nie zostanie sprzedany, wynajęty lub wypożyczony przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia jego przywozu do Polski.
Z powyższych uregulowań nie wynika, by warunkiem dla skorzystania ze zwolnienia z podatku akcyzowego jest spełnienie określonych wymagań technicznych, np. przystosowanie do prawostronnego ruchu drogowego.
Jeżeli zatem z przedstawionych przez stronę dokumentów wynika, że spełnione są warunki określone § 28 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, to osobie fizycznej przysługuje zwolnienie bez względu na fakt, iż dany pojazd jest lub nie jest technicznie przystosowany do ruchu na terytorium kraju.
Skład podatkowy
Szczegółowy sposób wydawania oraz cofania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 1 marca 2004 r. w sprawie zezwoleń na prowadzenie składu podatkowego, działalności jako zarejestrowany handlowiec oraz niezarejestrowany handlowiec, a także na wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego (Dz. U. nr 35, poz. 312).
Na podstawie § 10 ww. rozporządzenia, w przypadku gdy zmiana danych zawartych we wniosku wpływa na zmianę treści udzielonego zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego lub dotyczy warunków określonych w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym, zwanej dalej „ustawą”, właściwy naczelnik urzędu celnego wydaje decyzję w sprawie zmiany zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego z zastrzeżeniem § 11. Zgodnie z § 11 ww. rozporządzenia zmiana miejsca składu podatkowego wymaga uzyskania nowego zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego.
W przypadku zmian danych identyfikacyjnych wnioskodawcy, jego siedziby i adresu (miejsca zamieszkania), numeru w rejestrze przedsiębiorców, numeru identyfikacyjny REGON, rodzaju i zakresu określonej działalności, na którą jest wydawane zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego prowadzący skład podatkowy jest obowiązany do powiadomienia właściwego naczelnika urzędu celnego o zmianach zawartych we wniosku na prowadzenie składu podatkowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana.
Zmiana zezwolenia
Właściwy naczelnik urzędu celnego dokonuje zmiany zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego również w przypadku, gdy zmiana dotyczy warunków określonych w art. 31 ustawy o podatku akcyzowym:
- podmiot prowadzi co najmniej jeden rodzaj działalności polegającej na produkcji, przetwarzaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych zharmonizowanych;
- podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług;
- podmiot jest podmiotem, którego działalnością kierują osoby, które nie zostały skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub za przestępstwo skarbowe;
- podmiot nie zalega z cłem, podatkami stanowiącymi dochód budżetu państwa, składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne;
- podmiot złoży zabezpieczenie akcyzowe;
- podmiotowi nie zostało cofnięte zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego, koncesja lub zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wyrobów akcyzowych ze względu na naruszenie przepisów prawa w okresie ostatnich 3 lat, licząc od dnia złożenia wniosku o wydanie zezwolenia.
Jeżeli, zgodnie z art. 35 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku akcyzowym, prowadzący skład podatkowy naruszy którykolwiek z warunków określonych w art. 31, właściwy naczelnik urzędu celnego cofa z urzędu zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 stycznia 2004 roku o podatku akcyzowym Dz.U. z dnia 2004 r nr 29, poz. 257 wraz z póź. zm.)
Przemysław Gogojewicz