Polski rynek aniołów biznesu odnotował wzrost w ostatnich latach, ale nadal pozostaje na wczesnym etapie rozwoju. Wnioski z raportu COBIN Angels

Natalia Kieszek

16 września 2024 (08:00) / Aktualizacja: 13 września 2024 (14:58) Komentuj teraz!

Inwestycje w startupy są coraz istotniejsze dla portfeli inwestycyjnych aniołów biznesu, jednak polski rynek wciąż pozostaje na wczesnym etapie rozwoju. Przedstawiamy wnioski z raportu „Jak inwestują najlepsi aniołowie biznesu w Polsce?”.

Jak pisaliśmy w jednym z poradników, anioł biznesu, znany również jako business angel, to kluczowy gracz na scenie startupowej, dostarczający nie tylko kapitał. Posiada on również cenne doświadczenie i wsparcie na wczesnych etapach rozwoju nowych przedsięwzięć. Jak wynika z najnowszego raportu przygotowanego przez COBIN Angels, w Polsce większość aniołów biznesu, bo ponad 90%, stanowią mężczyźni. Ponadto, polski anioł biznesu to przede wszystkim przedsiębiorca lub pracownik korporacji na stanowisku managera.

Już na wstępie raportu podkreślono, że w ostatnich latach polski rynek aniołów biznesu odnotował znaczący wzrost. Jednak pomimo to, nadal pozostaje na wczesnym etapie rozwoju.

„Rok 2023/2024 to szczególnie istotny czas na polskim rynku aniołów biznesu. Po dynamicznym rozkwicie polskiego rynku VC w latach 2019-2023, w głównej mierze za sprawą środków z funduszy dokapitalizowanych przez PFR Ventures – w 2023 r. doczekaliśmy się końca ich aktywności inwestycyjnej. Rynek i jego uczestnicy, przyzwyczajeni do tego, że kapitał na rynku jest powszechnie dostępny, nagle musiał zmierzyć się z jego niemalże brakiem – liczba i wartość inwestycji drastycznie zmalała. Ograniczony dostęp do kapitału publiczno-prywatnego objawił z jednej strony słabość polskiego rynku, który przez ostatnie lata polegał jedynie na publicznym kapitale, z drugiej strony pokazał, jak istotne jest wspieranie i budowanie rynku w oparciu o kapitał prywatny – w szczególności kapitał płynący od aniołów biznesu. W latach 2023 i 2024 znacząca część rund realizowana była przez grupy aniołów biznesu lub przy znaczącym ich udziale (…)” – powiedział Dominik Krawczyk, CEO & Board Member COBIN Angels.

Warto przeczytać: „Musimy inwestować więcej, aby nie zostać skansenem Europy” – Adam Radzki, anioł biznesu

Polski anioł biznesu

W 2023 roku aż 91% polskich aniołów biznesu stanowili mężczyźni. Kobiety to zaledwie 9%. Jednak jak wskazują dane, Polska nie odstaje od europejskich standardów. Według badania organizacji European Business Angel Network, w 2023 roku odsetek mężczyzn wśród aniołów biznesu wyniósł 87%. W ubiegłym roku najliczniejszą grupą wiekową w Polsce były osoby w przedziale 31-40 lat. Tym samym znacząco spadł udział wieku 41-50 lat.

Jak wskazano w badaniu ankietowym, 40% polskich aniołów biznesu to przedsiębiorcy. Kolejną grupę stanowią pracownicy korporacji na pozycji managera. Najmniejszą grupą są freelancerzy oraz zarządzający funduszami inwestycyjnymi.

To teraz pytanie w ile startupów inwestują polscy aniołowie biznesu? Około 29% badanych inwestorów posiada w swoim portfolio mniej niż 5 startupów, 38% posiada od 5 do 9 podmiotów, a 26% pomiędzy 10 a 19. Natomiast jeżeli chodzi o wysokości kapitału to na przestrzeni ostatnich 3 lat wyraźnie spadła liczba osób, które zainwestowały do 225 tys. zł, a wzrosła liczba osób w przedziale od 225 001 do 450 tys. zł, która stanowi dominującą grupą inwestorów (ok. 26%).

Inwestycje w startupy odgrywają coraz istotniejszą rolę w portfelach inwestycyjnych aniołów biznesu. „Aniołowie biznesu umożliwili zbudowanie licznych czempionów technologicznych. Nie wiadomo, jak wyglądałyby losy Amazona bez dwudziestu osób, które zainwestowały łącznie 50 tysięcy dolarów w firmę Jeffa Bezosa na początku jej drogi. W Polsce jesteśmy jeszcze daleko od zbudowania firm o takiej skali, ale znaczenie zalążkowego kapitału anielskiego jest takie samo. Potrzebni są odważni i mądrzy inwestorzy, którzy podejmą ryzyko finansowania firm na bardzo wczesnym etapie. Zdając sobie sprawę z roli tego typu finansowania, w PFR Ventures uruchomiliśmy specjalny program aktywizujący ten segment rynku (…)” – podkreślił Maciej Ćwikiewicz, prezes zarządu PFR Ventures.

Współpraca aniołów biznesu ze startupami

Startupy równie chętnie pozyskują finansowanie od aniołów biznesu. Jednak kapitał to nie wszystko. Ponad 40% ankietowanych wskazało, że ważne jest dla nich również bezpośrednie wsparcie. Blisko 30% startupów pozyskało finansowanie od aniołów dzięki sieci aniołów biznesu, natomiast 21% poprzez fundusz VC. Aż 75% respondentów uważa, że aniołowie biznesu są zaangażowani w rozwój ich startupu.

„Większość naszych aniołów biznesu pozyskaliśmy w ciekawym, by nie powiedzieć trudnym dla spółki momencie. Już od początku mogliśmy docenić szybkość ich decyzji i działania. Zarówno odpowiedzi na „tak”, jak i na „nie”, dostawaliśmy po maksymalnie 2-3 spotkaniach. To się ceni, zwłaszcza kiedy standardowy fundraising jest bardzo angażujący i odciąga foundera od tego, co najważniejsze, czyli prowadzenia biznesu. W naszym przypadku aniołowie biznesu dają poczucie, że pracujesz bezpośrednio z człowiekiem, często doświadczonym w biznesie, i ta relacja działa w dwie strony (…)” – powiedziała Wiktoria Wójcik, co-founder inStreamly.

Jak pokazuje raport, aniołowie biznesu coraz częściej kierują swój kapitał ku startupom, a te czerpią z tego korzyści nie tylko finansowe.

Źródło grafik: Raport COBIN Angels „Jak inwestują najlepsi aniołowie biznesu w Polsce?”

Warto przeczytać: Startupy z regionu CEE radzą sobie z trudnym otoczeniem makroekonomicznym. Wnioski z raportu Vestbee