Rozpoczęcie działalności gospodarczej wiąże się z wieloma obowiązkami, a jednym z najważniejszych jest opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne.
Podstawowym zobowiązaniem każdego przedsiębiorcy jest składka ZUS, która obejmuje m.in. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz zdrowotne. Wysokość tych składek może mieć znaczący wpływ na koszty prowadzenia działalności, dlatego warto znać aktualne stawki i zasady ich obliczania.
Ile wynosi składka ZUS dla jednoosobowej firmy? Dzisiaj przedstawiamy najważniejsze informacje na temat składek ZUS dla jednoosobowych firm, uwzględniając najnowsze zmiany oraz przepisy obowiązujące w 2024 roku.
Warto przeczytać: Spada liczba zadłużonych w ZUS. Jednak inne dane studzą optymizm
Którzy przedsiębiorcy muszą płacić składki ZUS?
Na początek powiedzmy sobie, kto w świetle prawa powinien płacić składki na ZUS. W tej grupie znajdują się:
- przedsiębiorcy zarejestrowani w CEIDG (w tym wspólnicy spółki cywilnej),
- wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- akcjonariusze prostej spółki akcyjnej, wnoszącej do spółki wkład, w postaci świadczenia pracy lub usług,
- komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej,
- osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę albo formę wychowania przedszkolnego,
- osoby wykonujące wolny zawód,
- twórcy lub artyści.
Składek na ZUS nie muszą płacić osoby prowadzące działalność gospodarczą, jeśli w ich przypadku dochodzi do zbiegu ubezpieczeń, czyli gdy mają inne tytuły do ubezpieczenia. Przykład: jednoczesna praca na etacie.
Jakie składki przedsiębiorca musi rozliczać?
Każdy przedsiębiorca musi rozliczać za siebie składki na:
- ubezpieczenie społeczne – przy czym składki na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe i wypadkowe są obowiązkowe, natomiast składka na ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolna,
- Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS),
- ubezpieczenie zdrowotne.
Uwaga! Przedsiębiorca nie ma obowiązku płacić składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, jeśli rozlicza składki od preferencyjnej podstawy, czyli od 30% minimalnego wynagrodzenia i jest to dla niego jedyny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Składki ZUS w 2024 roku – najważniejsze informacje
Wysokość składek ZUS na rok 2024 dla przedsiębiorców zależy w dużej mierze od tego, na jakim etapie prowadzenia swojej działalności się oni znajdują. Inne stawki obowiązują dla tych, którzy dopiero wystartowali ze swoim biznesem, a jeszcze inne dla tych, którzy mieli przerwę w jego prowadzeniu (znaczenie ma tutaj czas, jaki upłynął od zawieszenia firmy). To, który schemat płacenia składek ZUS jest dostępny dla danego przedsiębiorcy, jest zależne także od tego, czy skończył okres ulgi na start lub preferencji, osiąga wysokie przychody i czy korzysta ze składek od przychodu. Znaczenie ma też to, czy dochodzi u niego do zbiegu tytułów ubezpieczeń.
Ulga na start
Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą po raz pierwszy lub podejmujące ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od jej ostatniego zawieszenia albo zakończenia mogą skorzystać z „Ulgi na start”, czyli preferencyjnych warunków opłacania składek ZUS. Dzięki tej uldze przez pierwsze sześć miesięcy prowadzenia działalności, przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, co znacząco obniża koszty prowadzenia firmy na początku jej funkcjonowania.
Warto jednak pamiętać, że w tym okresie konieczne jest opłacanie składki zdrowotnej. Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne zależy od wysokości przychodu/dochodu oraz od formy opodatkowania.
„Ulga na start” stanowi istotne wsparcie dla nowych przedsiębiorców, umożliwiając im skoncentrowanie się na rozwoju biznesu bez nadmiernych obciążeń finansowych na starcie. Co jednak istotne, jeśli przedsiębiorca nie chce, nie musi z niej korzystać.
Preferencyjne składki ZUS
Preferencyjne składki ZUS, często określane jako „mały ZUS”, to kolejna forma wsparcia dla nowych przedsiębiorców, która obowiązuje po zakończeniu okresu korzystania z „Ulgi na start”. Przez kolejne 24 miesiące przedsiębiorcy mogą korzystać z preferencyjnych składek ZUS, co oznacza, że opłacają oni niższe składki ZUS, obliczane na podstawie 30% minimalnego wynagrodzenia.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne opłacane przez przedsiębiorców obejmuje składkę emerytalną, składkę rentową, składkę wypadkową oraz, opcjonalnie, składkę chorobową. Składka zdrowotna pozostaje obowiązkowa i jest opłacana według minimalnej stawki.
Preferencyjne składki ZUS pozwalają na obniżenie kosztów prowadzenia działalności w pierwszych latach funkcjonowania firmy. Wysokość składek ZUS jest aktualizowana co roku i zależy od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Mały ZUS plus
Przedsiębiorcy, których przychód w 2023 roku był niższy niż 120 tys. zł przy prowadzeniu działalności przez 365 dni roku, mogą skorzystać z kolejnego rodzaju ulgi, określanej mianem „Mały ZUS plus”.
Składki od dochodu obowiązują dla przedsiębiorcy, który:
- prowadził działalność gospodarczą w roku ubiegłym przez minimum 60 dni,
- nie korzysta z ulgi na start ani preferencyjnych składek ZUS,
- nie wykonuje w ramach prowadzonej działalności prac na rzecz byłego pracodawcy,
- nie korzysta z opodatkowania w formie karty podatkowej i dodatkowo jest zwolniony z VAT (na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług).
Do rozliczania składek od dochodu przedsiębiorcy mogli się zgłosić do końca stycznia 2024 roku. Niektórzy zgłoszenia mogli dokonać później, np. osoby, którym kończy się dwuletnia ulga dla nowych firm (preferencyjny ZUS), jak i ci, którzy odwieszają działalność. W takich przypadkach formalności należy dokonać bezpośrednio po zakończeniu okresów, o których mowa. Przerejestrowania należy dokonać w ciągu 7 dni od momentu powstania bądź zmiany obowiązku ubezpieczeniowego.
„Mały ZUS plus” obowiązuje przez 36 miesięcy. Po tym czasie przedsiębiorca ma obowiązek przejść na zwykłe składki ZUS. Prawo do ponownego skorzystania z tej ulgi przysługiwać będzie po upływie kolejnych 2 lat.
Duży ZUS (standardowe składki)
„Duży ZUS” (standardowe składki) to pełna forma opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, którą przedsiębiorcy muszą zacząć płacić po zakończeniu okresów preferencyjnych. W ramach standardowych składek trzeba opłacać składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe oraz minimalną składkę zdrowotną. Podstawowa składka jest obliczana na podstawie 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Kwoty minimalnego wynagrodzenia są kluczowe dla obliczania składek ZUS, a wszelkie zmiany w tych kwotach wpływają bezpośrednio na wysokość zobowiązań przedsiębiorców. Dlatego ważne jest, aby na bieżąco monitorować zmiany w przepisach i dostosowywać się do nowych wymogów, aby wiedzieć o podwyżkach składek i prawidłowo wywiązywać się z obowiązków wobec ZUS.
Jaki są terminy opłacania składek na ZUS w 2024 roku?
Obowiązują trzy terminy zapłaty składek z jednoczesnym przekazaniem dokumentów rozliczeniowych:
- do 5. dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,
- do 15. dnia następnego miesiąca – płatnicy składek posiadający osobowość prawną,
- do 20. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy składek.