Zasady ogólne – skala podatkowa

Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania, która obowiązuje przede wszystkim osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Również przedsiębiorcy mogą z niej jednak skorzystać. Jeszcze przed założeniem biznesu warto dowiedzieć się, jakie stawki podatku obowiązują aktualnie i kiedy warto wybrać skalę podatkową.

Skala podatkowa: na czym polega?

Zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę czy umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia), nie mogą zapomnieć o podatku dochodowym od osób fizycznych. O ile ta druga grupa zwykle nie musi poświęcać temu zagadnieniu czasu, ograniczając się do przesłania formularza PIT, zdecydowanie więcej pracy mają właściciele firm. Dobra informacja jest jednak taka, że mogą samodzielnie wybrać sposób opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W przyszłości mogą także pomyśleć o zmianie formy opodatkowania. Jedną z dostępnych opcji jest skala podatkowa. Czym się charakteryzuje?

• Podatek opłacany jest od dochodu uzyskanego przed podatnika, wobec czego przychód można pomniejszyć o koszty uzyskania.
• Obowiązują dwie stawki podatku – 12% i 32% – uzależnione od wysokości osiągniętego dochodu (do lipca 2022 roku pierwsza stawka skali podatkowej wynosiła 17%).
• Próg podatkowy wynosi 120 000 zł.
• Możliwość zastosowania kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł.
• Dostępne wspólne rozliczenie z małżonkiem.
• Możliwość zastosowania zróżnicowanych ulg podatkowych.
• Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą również pamiętać o stawce składki zdrowotnej uzależnionej od wysokości dochodu.

Podatek dochodowy: od czego zależy wysokość podatku?

Podobnie jak w przypadku podatku linowego, wybierając skalę podatkową jako formę rozliczeń, podatek, jaki zapłacimy fiskusowi, liczony będzie od dochodu wygenerowanego przez działalność gospodarczą. Inaczej mówiąc: podatek będzie odprowadzany dopiero wtedy, gdy działalność będzie zyskowna, a więc przychody przewyższą koszty. Dodatkowo skorzystasz także z kwoty wolnej od podatku: jeżeli zarobisz mniej niż 30 000 zł, nie zapłacisz w ogóle podatku dochodowego. Po przekroczeniu tej kwoty nadal odliczysz kwotę zmniejszającą podatek, co przełoży się na dodatkowe oszczędności. Co ważne: nie zastosujesz ich, jeżeli wybierzesz podatek liniowy albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Decydując się na opodatkowanie według skali, nie musisz składać oświadczenia o wyborze tej formy.

UWAGA! Istota rozliczania się na podstawie skali podatkowej polega na tym, że kwota podatku, jaki zapłacisz, zależy od dochodu, czyli różnicy pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania.

Jaka stawka podatku na skali podatkowej?

Jedną z różnic między skalą podatkową a podatkiem liniowym, są stawki podatkowe. W przypadku podatku liniowego jest to 19 proc. niezależnie od tego, ile wyniesie podstawa obliczenia podatku. Wybierając skalę podatkową, podatek dochodowy może zostać naliczony według dwóch stawek: 12 oraz 32%. Próg podatkowy, po którego przekroczeniu trzeba będzie zapłacić wyższy podatek, wynosi natomiast 120 000 zł.

Kiedy skala podatkowa jest korzystna?

W odróżnieniu od podatku liniowego, wybierając skalę podatkową możesz korzystać z różnego rodzaju przywilejów. Rozliczając się według tej formy, zyskujesz między innymi możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem, preferencje dla samotnych rodziców czy możliwość zwolnienia z podatku w związku z inwestycjami w specjalnej strefie ekonomicznej oraz ulgi podatkowe.

Wszystkie te przywileje są bardzo ważne, ale tracą na znaczeniu, gdy Twój biznes generuje coraz większe dochody. Rosnące zyski powodują, że „wpadasz” w nowy próg podatkowy a w konsekwencji płacisz wyższe podatki, których nie rekompensują nawet wspomniane przywileje. Wniosek jest prosty. Skala podatkowa jest opłacalna, gdy Twoje dochody nie przekraczają znacząco pierwszego przedziału. Jeżeli natomiast zyski, jakie Twoja firma wypracowała, znacząco przekraczają próg podatkowy, wówczas korzystny jest wybór jako formy opodatkowania podatku liniowego lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W tym drugim przypadku płacisz jednak podatek od przychodu, a nie dochodu, wobec czego tracisz możliwość odliczania kosztów uzyskania przychodu.

Spore zmiany w dostępnych formach opodatkowania przyniósł Polski Ład. Objął również podatników rozliczających się na zasadach ogólnych. Przede wszystkim obniżeniu – od lipca 2022 roku – uległa pierwsza stawka podatku – z 17% na 12%. Do 30 000 zł zwiększyła się również kwota wolna od podatku, co przełożyło się na kwotę zmniejszającą podatek.

Jak opłacać podatek dochodowy na skali podatkowej?

Opłacanie podatku według skali podatkowej oraz według stawki liniowej jest bardzo podobne. Jeśli jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą wybrałeś rozliczanie się na zasadach ogólnych (skala podatkowa lub stawka liniowa), jesteśmy zobowiązany do wpłacania w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. W 2007 r. zniesiono obowiązek składania comiesięcznych deklaracji do urzędów skarbowych, jednakże podatnicy są zobligowani do comiesięcznych lub kwartalnych (pod pewnymi warunkami) wpłat zaliczek na podatek. Wybierając rozliczanie się według skali podatkowej, wysokość zaliczek za miesiące do listopada roku podatkowego ustala się w następujący sposób:

• do wpłaty zaliczki jesteś zobowiązany od miesiąca, w którym obliczony na podstawie księgi przychodów i rozchodów dochód przekroczył kwotę wolną od podatku – zaliczkę do zapłaty w tym miesiącu stanowi podatek obliczony od wypracowanego dochodu
• wpłaty w kolejnych miesiącach ustala się jako różnicę między podatkiem należnym od dochodu wypracowanego od początku roku a sumą zaliczek wpłaconych w miesiącach poprzedzających
• obliczoną zaliczkę pomniejszamy o wielkość składki na ubezpieczenie zdrowotne, opłaconej w danym miesiącu

Zgodnie z przepisami zaliczki miesięczne za okres od stycznia do listopada należy uiszczać w terminie do 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Oznacza to, że np. zaliczkę za lipiec wpłacamy do 20 sierpnia, a zaliczkę grudniową w wysokości należnej za listopad musimy wpłacić w terminie do 20 grudnia. Dodatkowo, gdy rozliczasz się według skali podatkowej, konieczne jest składanie w urzędzie skarbowym deklaracji o dochodach osiągniętych od początku roku. Dokonujemy tego w rozliczeniu rocznym PIT-36 składanym do 30 kwietnia danego roku podatkowego.

Wybór skali podatkowej a składki zdrowotne

Jedną z nowości wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu jest brak możliwości odliczenia przez osoby prowadzące działalność gospodarczą składki zdrowotnej. Jej wysokość jest przy tym uzależniona w przypadku podatku na zasadach ogólnych od wysokości osiągniętego dochodu, co przekłada się na spore obciążenie dla przedsiębiorców. Warto wobec tego wziąć to pod uwagę, zakładając działalność gospodarczą lub planując zmianę formy opodatkowania.

W przypadku skali podatkowej składka zdrowotna wynosi 9% osiągniętego dochodu. Co ważne: należy rozliczać ją co miesiąc nawet wtedy, kiedy podatek dochodowy jest rozliczany w cyklu kwartalnym.

Skala podatkowa w pigułce

• skala podatkowa obok podatku liniowego jest najpopularniejszą formą rozliczania się z fiskusem,
• jest jedyną dostępną opcją dla pracowników, ale można ją również wybrać w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej
• podatek jest opłacany od dochodu, czyli nadwyżki przychodów nad kosztami,
• wybierając podatek liniowy przed dniem rozpoczęcia działalności należy złożyć oświadczenie o wyborze tej formy,
• skala podatkowa jest opłacalna, gdy Twoje dochody nie przekraczają znacząco progu podatkowego (aktualnie 120 000 zł),
• analogicznie jak przy podatku liniowym, wybierając skalę podatkową należy prowadzić księgę przychodów i rozchodów,
• rozliczając się według tej formy zyskujesz: możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem, preferencje dla samotnych rodziców, możliwość zwolnienia z podatku w związku z inwestycjami w specjalnej strefie ekonomicznej oraz ulgi podatkowe.