NIP – co to jest i jak złożyć wniosek o ten numer? Jak sprawdzić NIP?

Niezbędnym elementem procesu zakładania działalności gospodarczej jest nadanie numeru NIP. Jest on niezbędny w celu rozliczenia się z Urzędem Skarbowym. Jak wypełnić wniosek o NIP? I jak sprawdzić NIP w procesie np. weryfikacji kontrahenta? Sprawdźmy!

Numer NIP: co musisz o nim wiedzieć?

NIP jest skrótem od Numeru Identyfikacji Podatkowej. Stanowi unikalny ciąg dziesięciocyfrowy unikalny dla każdej działalności gospodarczej. Został wprowadzony na mocy ustawy z 1995 roku. Początkowo nadanie numeru NIP dotyczyło zarówno przedsiębiorców, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2012 roku numer NIP nie jest jednak nadawany w tej drugiej grupie. Nadal posiadają go jednak osoby fizyczne, które prowadzą własną działalność. Istotne jest to, że nie ulega on zmianie w przypadku zawieszenia czy też zakończenia prowadzonej działalności.

Co oznaczają poszczególne cyfry?

Jak już wspomnieliśmy, NIP składa się z dziesięciu cyfr. Pierwsze trzy z nich oznaczają Urząd Skarbowy, w którym podatnik jest zarejestrowany. W naszym przykładzie 123 oznacza Urząd Skarbowy w Piasecznie. Kolejne cyfry stanowią indywidualny numer podatnika nadawany przez Urząd Skarbowy. Ostatnią cyfrą jest tzw. cyfra kontrolna. Aby ją wyznaczyć należy wszystkie 9 cyfr pomnożyć przez następujące wagi: 6, 5, 7, 2, 3, 4, 5, 6, 7. Następnie otrzymane wyniki należy zsumować i podzielić przez 11. Otrzymana reszta stanowi cyfrę kontrolną.

Jak uzyskać numer NIP?

Uzyskać numer NIP można na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na zarejestrowaniu swojej działalności na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Tam wystarczy zaznaczyć „Nie posiadam numeru NIP”. Dzięki temu zostanie on wygenerowany automatycznie.

Sprawdź jak zarejestrować swoją firmę w CEIDG

Drugim sposobem jest złożenie właściwego wniosek do odpowiedniego ze względu na adres rejestracji Urzędu Skarbowego. Jest nim dokument o nazwie NIP-7. Można to zrobić osobiście lub elektronicznie, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, czyli np. mailem. Jednak w tym przypadku niezbędne jest posiadanie podpisu elektronicznego.

Kto musi uzyskać Numer Identyfikacji Podatkowej?

Podstawowy scenariusz jest jasny: numer identyfikacji podatkowej otrzymasz podczas rejestracji działalności gospodarczej. Stanie się to niejako automatycznie po wypełnieniu i przesłaniu wniosku CEIDG-1.

W niektórych scenariuszach konieczne może być jednak złożenie odrębnego wniosku NIP-7. Zrób to, jeżeli:

• prowadzisz działalność gospodarczą, ale nie była konieczna rejestracja w CEIDG (np. jeżeli jesteś wspólnikiem spółki jawnej lub partnerskiej)
• musisz dokonać rejestracji jako podatnik VAT (np. w związku z działalnością rolniczą) lub jesteś zarejestrowanym podatnikiem VAT.
• nie posiadasz numeru PESEL
• jesteś płatnikiem podatków (np. zatrudniasz pomoc domową)
• jesteś płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Płatnicy składek, którzy nie muszą być zarejestrowani w Centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej to m.in. rolnicy ryczałtowi. Numer NIP musisz posiadać także, jeżeli zatrudniasz np. nianię czy gosposię. NIP muszą posiadać również osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Do czego służy NIP?

NIP umieszczany jest na dokumentach związanych ze zobowiązaniami podatkowymi. Wszystko po to, by można było właściwie rozliczyć różnego typu podatki, w tym podatek VAT. Podatnik musi podać NIP na żądanie następujących podmiotów: banków, organów kontroli skarbowej, reprezentantów, Najwyższej Izby Kontroli czy też organów administracji rządowej i samorządowej.

Nazwę firmy, adres jej siedziby oraz 10 cyfr numeru NIP przedsiębiorcy podają również podczas zdecydowanie bardziej prozaicznych czynności. Są to informacje niezbędne chociażby w celu wydania faktury, która może stanowić koszt uzyskania przychodu. Numer numer identyfikacji podatkowej znajduje się również na fakturach i innych dokumentach zakupowych wydawanych przez przedsiębiorstwo.

W przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej NIP nie jest natomiast potrzebny. W celu rozliczenia podatków, takich jak PIT, w zupełności wystarczy numer PESEL. Wciąż pewna pula osób, które rozliczały się z fiskusem przed 1 stycznia 2012 roku, posiada jednak nadany w urzędzie skarbowym numer NIP.

Jak sprawdzić NIP?

Numer identyfikacji podatkowej można w stosunkowo prosty sposób zweryfikować. W jakim celu się to robi?

• sprawdzenie nadanego numeru NIP i statusu tego procesu,
• uzyskanie informacji o działalności gospodarczej
• weryfikacja kontrahenta, usługodawcy lub usługobiorcy.

Zastanawiasz się, jak sprawdzić numer NIP? Istnieje kilka prostych sposobów. Jeżeli np. chcesz poznać status złożonego wcześniej wniosku o numer NIP, możesz skorzystać z portalu podatki.gov.pl. Jedna z oferowanych funkcjonalności to sprawdzenie statusu NIP. W ten sposób możesz błyskawicznie przekonać się, czy jest on poprawny, uchylony czy unieważniony.

Jeżeli chcesz dokonać weryfikacji numeru NIP np. w związku z kontrolą innego podmiotu gospodarczego, możesz natomiast zrobić to, korzystając z baz firm dostępnych w Internecie albo bezpośrednio z bazy CEIDG. Aby sprawdzić numer NIP, musisz jedynie znać inne dane działalności gospodarczej, np. nazwę firmy czy jej adres. Oczywiście w ten sposób możesz również sprawdzić swój NIP. Wystarczy, że skorzystasz z dostępnej w serwisach wyszukiwarki.

Jakie informacje pozwoli ustalić numer NIP?

Dane udostępniane w centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej są w znacznej mierze jawne. Każda zainteresowana osoba może więc znaleźć stosunkowo rozbudowane informacje na temat niemal dowolnej firmy. Numer NIP to nie wszystko. Możesz również szybko przekonać się, czy np. kontrahent jest płatnikiem podatku VAT, zweryfikować, czy jego numer rachunku bankowego znajduje się na tak zwanej białej liście, poznać formę prawną prowadzonej działalności gospodarczej, adres, numer telefonu oraz inne dane kontaktowe, w tym adres e-mail.