Forfaiting jest prostym technicznie, akceptowanym na całym świecie instrumentem finansowania handlu zagranicznego, polegającym na dyskontowaniu lub redyskontowaniu przez bank wierzytelności z tytułu transakcji handlowych.
Bank – forfaiter dyskontuje wierzytelności eksportowe zabezpieczone przez bank importera, dokonując wypłaty za wyeksportowany towar z potrąceniem tzw. odsetek dyskontowych.
Forfaiting może być zastosowany, gdy importer i eksporter uzgodnią, że zapłata za towar nastąpi w odroczonym terminie (np.: 3, 6, 9, 12 miesięcy po wysyłce towaru). Ważne też jest, aby zapłata zabezpieczona była wekslami własnymi lub trasowanymi poręczonymi przez bank, lub nieodwołalną akredytywą dokumentową ewentualnie odrębną gwarancją bankową. bank zabezpieczający zapłatę powinien być zaakceptowany przez bank – Forfaitera.
Eksporter zleca bankowi dyskonto wierzytelności z akredytywy, a koszty dyskonta (odsetek dyskontowych) kompensuje odpowiednio skalkulowaną ceną eksportowanego towaru. importer jest usatysfakcjonowany odroczeniem zapłaty. Bank wypłaca eksporterowi zdyskontowane wierzytelności tylko stwierdzi zgodność dokumentów z warunkami akredytywy. Możliwe jest także zastosowanie w miejsce akredytywy weksla poręczonego przez bank importera. W obu przypadkach warunki wykonania forfaitingu uzgadniane są przez bank i eksportera w drodze negocjacji.
Z forfaitingu mogą korzystać:
- osoby prawne,
- jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą .
Korzyści:
- forfaiting jest korzystnym dla eksportera i najtańszym sposobem finansowania jego transakcji,
- umożliwia poprawę płynności eksportera dzięki wcześniejszemu otrzymaniu należności za dostarczony towar lub wykonaną usługę,
- eliminuje ryzyko związane z transakcją handlową np. ryzyko niewypłacalności importera
- uniknięcie potrzeby zaciągnięcia kredytu dla sfinansowania odroczonych wierzytelności,
- eksporter ponosi odpowiedzialność tylko za autentyczność i poprawność dokumentów handlowych prezentowanych do forfaitingu i poprawne zabezpieczenie się w kontrakcie handlowym oraz wiarygodność żądania zapłaty,
- w forfaitingu stosuje się standardowe dokumenty funkcjonujące w handlu zagranicznym i prostą procedurę realizacji ,
- eksporter może zaoferować Importerowi korzystne warunki płatności czyli kredyt kupiecki (odroczenie płatności),
- ryzyko kursu walutowego ogranicza się do okresu od dnia zawarcia kontraktu handlowego do daty dyskontowania.
Nabywane w ramach forfaitingu wierzytelności obejmują zazwyczaj
- weksel własny dłużnika lub weksel trasowany (tratę) klienta, zabezpieczone gwarancją lub awalem,
- płatności odroczone w ramach nieodwołalnej akredytywy dokumentowej,
- inne dokumenty świadczące o wymagalności wierzytelności, np. faktury handlowe wraz z kontraktem.
Jakie dokumenty są wymagane przy umowie forfaitingu?
Na początku jest to wniosek klienta oraz prezentacja instrumentu, który będzie podlegać skupowi. Potem wymagane są dodatkowe dokumenty, w zależności od tego, jaki to jest instrument, co się na nim znajduje, kto, do czego się zobowiązał i jak dalece. Forfaiting nie jest transakcją, którą się opisuje i sprzedaje w oddziałach banku, nie występuje często i nie dotyczy powszechnego klienta, dlatego wszystko jest rozpatrywane indywidualnie, w zależności od potrzeb klienta.
Różnice pomiędzy forfaitingiem a faktoringiem
Faktoring to usługa, w której skupowane są wierzytelności w postaci faktur, z reguły dotyczy niższych kwot, krótszych terminów i dodatkowo wierzytelności, które są tylko telnościami firm. W forfaitingu chodzi o wyższe kwoty, dłuższe terminy i skupowane są weksle zamiast faktur. Forfaiting jest zawsze bez regresu, czyli ostateczne ryzyko ściągnięcia pieniędzy od dłużnika spoczywa na banku. Faktoring może być z regresem lub bez. Ostatnia różnica jest taka, że faktoring jest z reguły usługą krajową, a forfaiting występuje zazwyczaj w obrocie międzynarodowym.
Podstawowe zalety forfaitingu:
- zamiana należności terminowych na gotówkę,
- eliminacja ryzyka handlowego, politycznego i kursowego,
- brak prawa regresu ze strony banku w stosunku do klienta,
- możliwość finansowania pełnej wartości kontraktu,
- możliwość ustalenia z góry stopy dyskonta,
- prosta dokumentacja,
- szybka realizacja.
Podstawowe wady forfaitingu:
- wysoki koszt, bank potrąca z góry odsetki dyskontowe za cały okres transakcji,
- ograniczone zastosowanie usługi.
Krzysztof Fiedorowicz