Fundusze venture capital ograniczyły finansowanie startupów w 2023 roku. Sytuacja może się niedługo poprawić

Natalia Kieszek

31 stycznia 2024 (09:11) Komentuj teraz!

W 2023 roku zainwestowany kapitał funduszy venture capital wyniósł 2,1 mld zł. Wartość finansowania spadła w ubiegłym roku o ponad 40% względem 2022 roku. PFR Ventures i Inovo.vc prezentuje najnowsze dane o rynku venture capital.

W ubiegłym roku wiele startupów podkreślało, że jest to trudny czas dla pozyskania finansowania. Dane PFR Ventures wskazują, że w 2023 roku fundusze VC sfinansowały 399 spółek w porównaniu do 435 w 2022 roku. Całkowita wartość zainwestowanego kapitału wyniosła 2,1 mld zł. W ubiegłym roku wyróżniono jedną megarundę dla startupu Eleven Labs, o którym ostatnio pisaliśmy. Wyniosła ona 329 mln zł i tym samym wycena polskiej firma przekroczyła symboliczny 1 mld zł.

„W obliczu globalnego kryzysu fundusze VC, szczególnie te inwestujące w fazie wzrostu, ograniczyły aktywność. Przełożyło się to na brak dużych rund i obniżenie wycen. W konsekwencji część spółek zmieniła strategię i zamiast na skali skupiła się na rentowności. Warto jednak zwrócić uwagę, że w Polsce wciąż finansuje się dużo spółek na wczesnym etapie. W 2023 roku kapitał „na start” wciąż był dostępny. Jego motorem napędowym jest nadal sektor publiczny. Trzeba tylko pamiętać, że inwestowane środki zawsze połączone są z prywatnymi pieniędzmi” – komentuje Aleksander Mokrzycki, wiceprezes zarządu w PFR Ventures.

Przypomnijmy, że PFR Ventures uruchomi w tym roku nowe środki dla około 40 funduszy venture capital. Kapitał publiczny wyniesie około 2 mld zł, a inwestorzy prywatni dołożą dodatkowy 1,1 mld zł. Finansowanie będzie pochodzić z programu Fundusze Europejskie dla Nowej Gospodarki.

Warto przeczytać: Nowe finansowanie dla funduszy venture capital od PFR Ventures. W 2024 roku może nastąpić ożywienie na rynku startupów

Kondycja rynku venture capital

Z danych PFR Ventures za 2023 rok wynika, że zmniejszyła się liczba inwestycji funduszy venture capital. W ubiegłym roku sfinansowano 399 spółek, na które przeznaczono łącznie 2,1 mld zł. Oznacza to spadek o 42% względem 2022 roku. Dla porównaniu spadek w Europie wyniósł 45%, natomiast w USA 29%.

„Średnia wartość transakcji na polskim rynku venture capital sukcesywnie rosła przez cały 2023 rok, osiągając średnioroczną wartość na poziomie 4,1 mln PLN. Jest to najniższy wynik od 2020 roku, kiedy średnia wartość transakcji wyniosła 3,7 mln PLN. Z kolei mediana wartości transakcji w 2024 roku utrzymywała się na stabilnym poziomie ~1,1 mln PLN aż do Q3, co jest trendem obserwowanym niemal niezmiennie od początku publikacji naszego raportu, z niewielkimi wyjątkami. W Q4 mediana osiągnęła wyjątkowo wysoki poziom 2 mln PLN, co najprawdopodobniej jest efektem zakończenia okresów inwestycyjnych funduszy z programu BridgeAlfa” – czytamy w raporcie.

Wartość inwestycji venture capital

Źródło: Raport: Transakcje na polskim rynku VC 2023

W raporcie podkreślono, że kluczowym wydarzeniem dla polskiego rynku był spektakularny rozwój startupu ElevenLabs. Został on nawet „okrzyknięty” jednym z najlepszych startupów AI na świecie. Spółka została założona zaledwie w 2022 roku i już osiągnęła status jednorożca, przekraczając wycenę 1 mld zł. Jeszcze w połowie 2023 roku ElevenLabs pozyskał 19 mln dolarów w ramach serii A. W styczniu 2024 roku w ramach serii B startup pozyskał 80 mln dolarów.

„To wydarzenie może stać się impulsem dla całego rynku VC. Jest inspiracją dla założycieli, dowodem dla inwestorów i zachętą dla zachodnich funduszy later-stage do poszukiwania obiecujących startupów w Polsce. Już teraz obserwujemy na rynku wzrost liczby ambitnych założycieli z wielką wizją, którzy przyciągają uwagę znakomitych funduszy” – mówi Karol Lasota, Principal w Inovo.vc.

Fundusze VC na polskim rynku najczęściej trafiają do spółek z sektora zdrowia. Jest to trend utrzymujący się już od 4 lat. Na drugim miejscu jest „Data&Analitycs”, a podium zamyka branża energetyczna.

Plany na 2024 rok

Jeszcze w grudniu PFR Ventures zapowiedział nowe środki dla funduszy venture capital. Mowa o około 2 mld zł z kapitału publicznego oraz 1,1 mld zł od aniołów biznesu. Będą one pochodzić z programu Fundusze Europejskie dla Nowej Gospodarki. Pierwszy nabór ma wystartować 12 lutego 2024, natomiast kolejny planowany jest na koniec marca.

„Spodziewam się, że pierwszych sześć miesięcy 2024 roku może być trudnym okresem na polskim rynku: będzie mniej kapitału dla projektów zalążkowych. Sytuację istotnie zmieni dopływ środków z FENG w drugiej połowie roku. Liczę, że w tym czasie założyciele spółek, którzy w ostatnich latach pozyskali rundy seed pokażą międzynarodowym inwestorom, że warto tu wrócić” – podkreśla Aleksander Mokrzycki.

Warto przeczytać: Pracował po kilkanaście godzin dziennie, później stworzył platformę rekrutacyjną. Rozmowa z Danielem Robaczewskim, założycielem startupu Vaqat