Właściciel firmy jednoosobowej na zwolnieniu lekarskim. Co przysługuje przedsiębiorcy?

Katarzyna Kubacka

16 sierpnia 2024 (07:00) / Aktualizacja: 14 sierpnia 2024 (10:46) Komentarze: 4

Przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej pozwolenie sobie na okres wolny od pracy często graniczy z cudem. Dlatego choroba bywa stresującym czasem dla właściciela jednoosobowej firmy. Przedsiębiorca, który nagle zachoruje, może jednak skorzystać z przysługującego mu zwolnienia.

Właściciel firmy jednoosobowej na zwolnieniu lekarskim – kiedy taka sytuacja jest możliwa? Ile dostanie przedsiębiorca na zwolnieniu chorobowym i które składki są konieczne, aby otrzymać świadczenie?

Czy właściciel firmy jednoosobowej może być na zwolnieniu lekarskim?

Choć mogłoby się wydawać, że prowadzenie własnego biznesu i nagła choroba nie idą w parze, a w przypadku załamania zdrowotnego przedsiębiorca zostaje bez żadnej ochrony, to w istocie właściciele jednoosobowych działalności mają pełne prawo do zwolnienia lekarskiego. Warunkiem jest opłacenie składki zdrowotnej. Oznacza to, że w przypadku choroby samozatrudnionego osoba taka dostaje wsparcie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do czasu wyzdrowienia.

Jest to dobre rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy rzadko kiedy mogą pozwolić sobie na czas wolny od pracy. Choć przebywanie na urlopie zdrowotnym i brak możliwości kierowania w tym czasie własnym biznesem może budzić frustrację, warto wykorzystać ten czas na regenerację, by później z nową energią wrócić do wykonywania swoich obowiązków.

Warto przeczytać: Rodzaje działalności gospodarczej. W jakiej formie możesz prowadzić własny biznes?

Firma jednoosobowa a składki zdrowotne

Jako przedsiębiorca jesteś zobowiązany do opłacania składek ZUS. Obowiązkowe składki, które musisz odprowadzać przy jednoosobowej działalności gospodarczej to:

• składka emerytalna,
• składka rentowa,
• składka zdrowotna,
• składka wypadkowa.

Do kosztów prowadzenia działalności należy oczywiście doliczyć obowiązkowy podatek dochodowy, a także, jeśli istnieją do tego przesłanki, podatek VAT. Opłacenie powyższych składek nie gwarantuje jednak świadczenia chorobowego, które jest wypłacane osobie niezdolnej do pracy w czasie choroby. Aby uzyskać zasiłek chorobowy, konieczne jest odprowadzenie składki chorobowej, która wynosi 2,45 % podstawy wymiaru składki.

Składka zdrowotna a zwolnienie – po jakim czasie można z niej skorzystać?

Osoby samozatrudnione, płacące składkę zdrowotną, są w podobnej sytuacji do pracowników zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych. Co prawda, odprowadzanie składki gwarantuje pracownikowi lub samozatrudnionemu świadczenie chorobowe na czas niewykonywania pracy, jednak prawo do wypłaty środków następuje dopiero po upływie trzech miesięcy opłacania składek. Jeśli przedsiębiorca rozchoruje się wcześniej, nie może liczyć na wypłatę środków.

Świadczenie obowiązuje przedsiębiorcę podczas całego okresu trwania zwolnienia chorobowego. Dotyczy to także czasu przebywania samozatrudnionego w szpitalu. Co ważne, ZUS w żadnym wypadku nie może odmówić wypłaty świadczenia za dni, w których świadczeniobiorca przebywał w szpitalu.

Ile dostanie właściciel firmy jednoosobowej na zwolnieniu lekarskim?

Wysokość świadczenia chorobowego, które zostanie wypłacone przebywającemu na zwolnieniu, zależy od kilku czynników. Po pierwsze, pod uwagę bierze się podstawę wymiaru składek, od której nalicza się świadczenie, a po drugie, liczbę dni, podczas których przedsiębiorca przebywa na zwolnieniu. Nie bez znaczenia są tutaj także różnego rodzaju ulgi, z których korzysta przedsiębiorca. Początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z tak zwanej „ulgi na start”, a później z odprowadzania składek na preferencyjnych warunkach w ramach programu „Mały ZUS”. W tym przypadku, przedsiębiorcy rozpoczynający działalność, a także wspólnicy spółek cywilnych, mogą płacić składki liczone od obniżonej zadeklarowanej podstawy. Nie może być ona jednak niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Oczywiście, w takim przypadku składka zdrowotna, płacona przez przedsiębiorcę również będzie niższa.

Ile dostanie więc przedsiębiorca na zwolnieniu lekarskim? Aby obliczyć wysokość składek, należy wziąć pod uwagę średnią podstawę wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy i pomniejszyć ją o 13,71%. Warto zaznaczyć, że świadczenie, podobnie jak w przypadku umowy o pracę, wynosi 80% kwoty dziennej, obliczonej na podstawie powyższej średniej.

Czy można pracować na zwolnieniu lekarskim?

Aby dostać świadczenie chorobowe, należy spełnić kilka warunków. Podstawą jest oczywiście opłacanie wskazanych powyżej składek. Najistotniejszy jest jednak fakt, że przebywając na urlopie zdrowotnym, nie można w żadnym wypadku wykonywać pracy zarobkowej. W przypadku jednoosobowych działalności wlicza się w to także wydawanie poleceń współpracownikom i wszelkie inne czynności, które mogą zostać zaklasyfikowane jako wykonywanie pracy zarobkowej. Jeśli ZUS stwierdzi, że podczas urlopu zdrowotnego została wykonana praca, przedsiębiorca traci prawo do zasiłku.

Co ciekawe, istnieje od tej reguły pewien wyjątek. Dotychczasowe orzecznictwo sądowe dopuszcza bowiem sytuacje, w których od wykonania konkretnego ruchu czy decyzji przedsiębiorcy, będącego na zwolnieniu, zależy funkcjonowanie całej firmy. Warunkiem jest jednak, że czynność ta nie może nosić znamion pracy zarobkowej, a okoliczności muszą być incydentalne oraz wyjątkowe. Uznanie tych okoliczności zależy już jednak od uznania sądu.

Zwolnienie lekarskie a powołanie pełnomocnika

Aby firma nie straciła płynności, w przypadku choroby przedsiębiorcy bardzo często powołują pełnomocników, którzy na czas zwolnienia przejmują ich obowiązki. Zasadniczo każdy przedsiębiorca ma prawo do przekazania zadań wybranej przez siebie osobie, i jeśli zrobi to w trakcie zwolnienia, taki ruch nie powinien zostać uznany za świadczenie pracy na zwolnieniu chorobowym. Ważne jest jednak, aby pełnomocnik otrzymał od przedsiębiorcy specjalny dokument, który pozwoli mu wykonywać swoje obowiązki legalnie i zgodnie z prawem.

Zdarza się, że przedsiębiorcy wskazują jako pełnomocników członków swoich rodzin, niezwiązanych na co dzień z firmą. Jest to jak najbardziej dopuszczalne, warto jednak mieć świadomość, że w takim przypadku może zaistnieć domniemanie, że członek rodziny jest w jakiś sposób częścią firmy. Aby uniknąć problemów, warto w tym przypadku przygotować dla pełnomocnika z rodziny umowę zlecenie.

Właściciel firmy jednoosobowej a zwolnienie na dziecko

Nieco inaczej sprawa zasiłku wygląda w sytuacji, w której przedsiębiorca zajmuje się chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny. W takim przypadku nie obowiązuje okres karencji, czyli 90 dni, które w innym trybie trzeba odczekać od momentu opłacenia składek. Jeśli przedsiębiorca zawnioskuje o świadczenie zdrowotne na chore dziecko, zasiłek jest mu wypłacany niezależnie od długości wypłacanych składek. Warto jednak zaznaczyć, że w takim przypadku świadczenie nazywa się opiekuńczym, a nie chorobowym.

Zasiłek opiekuńczy również wynosi 80% wymiaru podstawy i za każdy dzień sprawowania opieki osobie go pobierającej przysługuje 1/30 podstawy wymiaru zasiłku.

Właściciel firmy jednoosobowej na zwolnieniu lekarskim – plusy i minusy

Jeśli jesteś początkującym przedsiębiorcą i właśnie rozkręcasz swój biznes, być może zwolnienie lekarskie jest czymś, czego za wszelką cenę będziesz chciał uniknąć. Niemożność wykonywania zadań związanych z biznesem na zwolnieniu chorobowym może oczywiście być uciążliwa i rodzić konsekwencje, warto jednak mieć świadomość, że na kwestie zdrowotne nie zawsze mamy wpływ. W przypadku choroby warto mieć zabezpieczenie w postaci świadczenia chorobowego, które pozwoli utrzymać płynność finansową na czas niedyspozycji. Jeśli natomiast masz w firmie gorący okres, warto pomyśleć o pełnomocnictwie. Zasiłek chorobowy pozwoli Ci odpocząć i wrócić do pracy z nową energią.

Warto przeczytać: Etat czy własna działalność? Odpowiadamy co się bardziej opłaca