Formy opodatkowania dla przedsiębiorców. Ryczałt - co to jest i kto na nim skorzysta?

Nowy rok przynosi pytania o to, jakie formy opodatkowania będą korzystne dla przedsiębiorstw. Małe działalności często stosują ryczałt i odprowadzają podatki w takiej właśnie formie. Czym jest ryczałt ewidencjonowany? Kto może płacić ryczałt i jakie są jego stawki w 2024 roku?

Czym jest ryczałt ewidencjonowany?

Ryczałt to jeden z wielu rodzajów opodatkowania dla przedsiębiorców i nie tylko. Z tej opcji korzystają zazwyczaj niewielkie firmy, które chcą uprościć swoje rozliczenie podatkowe. Firma na ryczałcie to taki podatnik, który opłaca stałą kwotę podatku w zależności od rodzaju wykonywanej działalności. Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia kasy fiskalnej oraz ewidencji przychodów i kosztów prowadzenia firmy. Podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku osiągnięty przychód, jednak w rozliczeniu nie uwzględnia się kosztów jego uzyskania. To dość popularne rozwiązanie wśród małych przedsiębiorców, właśnie ze względu na prostotę zasad rozliczeniowych. Kto może korzystać z takiej formy opodatkowania i jak rozliczać się ryczałtem?

Dla kogo ryczałt ewidencjonowany?

Ryczałt jest bardzo prostym sposobem rozliczania podatkowego. Korzystają z niego zarówno małe przedsiębiorstwa, jak i inne grupy, które muszą odprowadzać podatek. Co ciekawe, aby skorzystać z opcji rozliczenia ryczałtem, nie trzeba być przedsiębiorcą. Kto może płacić ryczałt? Z takiej formy opodatkowania skorzystać mogą:

przedsiębiorcy, którzy uzyskali przychody samodzielnie, do limitu określonego w danym roku,
osoby fizyczne w spółkach jawnych i cywilnych, które uzyskały przychody do limitu, określonego na dany rok podatkowy,
osoby fizyczne, odprowadzające podatek od najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze — w tych przypadkach również płaci się ryczałt. Umowy te nie mogą być zwierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,
osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą – tacy podatnicy mają możliwość rozliczać się ryczałtem, lub na podstawie karty podatkowej. Co ciekawe, prowadzenie gospodarstwa rolnego nie wyklucza posiadania działalności pozarolniczej,
osoby duchowne – w przypadku tych osób, podatek jest opłacany od przychodów. Pod uwagę bierze się prawnie zarejestrowane wyznania.

Ryczałt to dobre rozwiązanie dla wszystkich przedsiębiorców, którzy nie ponoszą dużych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Z uwagi na niemożność odliczenia kosztów uzyskania przychodów, ryczałt ewidencjonowany jest raczej dla małych przedsiębiorców, którzy nie zarabiają na swojej działalności dużo.

Stawki dla przedsiębiorców, czyli ile muszę zapłacić?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to korzystne i proste rozwiązanie dla przedsiębiorstw i osób fizycznych. Kwota daniny różni się jednak w zależności od prowadzonej działalności. Stawki ryczałtu obowiązujące w obecnym ładzie podatkowym wahają się od 2% do 17%. Każda z nich odnosi się do konkretnego typu działalności.

Jak obliczyć zryczałtowany podatek? Szczegółowe informacje odnośnie kwoty opodatkowania ryczałtem są opisane w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Jest tu wskazana procentowa stawka ryczałtu. Zgodnie z tym zapisem, stawką 17% opodatkowane mogą być przychody, osiągane przez przedstawicieli wolnych zawodów (księgowych, adwokatów, tłumaczy, notariuszy, agentów finansowych itp.). Stawka 15% dotyczy świadczenia różnego rodzaju usług, takich jak reprodukcji komputerowych nośników informacji, pośrednictwa sprzedaży motocykli i innych. Stawka ryczałtu 14% obejmuje z kolei usługi w zakresie opieki zdrowotnej, czy usługi architektoniczne i inżynierskie. Jeżeli chodzi o ryczałt od najmu, na ten moment stawka wynosi 8,5%. Reszta stawek odnosi się do innych zakresów działalności, a wszystkie z nich opisane są w ustawie.

Przejście na ryczałt w trakcie prowadzenia działalności

Jak już zostało wspomniane, z ryczałtu korzysta sporo małych firm. Oczywiście, nie każdy przedsiębiorca od razu decyduje się na tę formę rozliczenia podatkowego, z uwagi na różne stawki ryczałtu. Na ryczałt można jednak przejść, co często praktykują jednoosobowe działalności. Jest to możliwe w trakcie roku podatkowego, w przypadku zmiany formy opodatkowania należy jednak w odpowiedni sposób powiadomić urząd skarbowy. Działalności, które chcą skorzystać z ryczałtu, muszą złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego w formie pisemnej do 20. dnia miesiąca, po którym osiągnięto pierwszy przychód. Ta sama zasada dotyczy rezygnacji z ryczałtu. Wskazane terminy dotyczą także osób, mających dochody z najmu lub dzierżawy.

Pismo z prośbą o przejście na ryczałt, powinno być skierowane do naczelnika urzędu skarbowego, tak samo jak rezygnacja z ryczałtu na rzecz innej formy opodatkowania.

Warto przeczytać: Koszty jednoosobowej działalności gospodarczej. Ile kosztuje własna firma?

Ryczałt może być korzystną formą opodatkowania

Ryczałt zyskał spore grono zwolenników zwłaszcza w ostatnich latach. Jakie są zalety ryczałtu? Kiedy i dla kogo konkretnie może być opłacalny? Zasadniczo ryczałt jest rozliczeniem dla osób, które nie są obciążone dużymi kosztami działalności. Jak już zostało wspomniane, w tym typie rozliczenia podatkowego nie ma możliwości odliczenia kosztów prowadzonej działalności, a stawki podatku są jasno określone. Dla firm, które często zmieniają sprzęt potrzebny do pracy lub mają inne wydatki, nie jest więc korzystny. Ważne jest jednak, że tego rodzaju podatek jest naprawdę prostą formą opodatkowania. Dzięki jasnym zasadom bardzo proste staje się rozliczanie podatku od firmy, która ma określone przychody. Powoduje to, że nie trzeba wydawać dużych pieniędzy na księgowość. Dodatkowo przedsiębiorcy mają możliwość rozliczania ryczałtu za okresy kwartalne, oczywiście po spełnieniu dodatkowych warunków. Warto rozliczać się w formie ryczałtu, jeśli zależy Ci na prostych podatkach.

Czy ryczałt może być niekorzystny?

Choć opodatkowanie w formie ryczałtu ma swoje plusy, może być niekorzystny dla pewnych typów działalności. Jego główną cechą jest przede wszystkim wspomniany już wielokrotnie brak możliwości odliczenia od podatku kosztów działalności. Nie jest to więc rozwiązanie dla firm, które mają duże koszty prowadzenia firmy.

Działalność gospodarcza opodatkowana ryczałtem to mała firma, która osiąga określone przychody. Warto zaznaczyć, że w przypadku takiej formy opodatkowania, przedsiębiorca jest zobowiązany prowadzić uproszczoną księgowość. Zawiera ona tylko i wyłącznie przychody z prowadzonej działalności. Mimo, że kosztów firmy nie bierze się pod uwagę przy ustalaniu opodatkowania, na wypadek kontroli z urzędu skarbowego trzeba gromadzić dowody zakupu towarów. Opodatkowanie ryczałtem jest więc proste i nie wymaga skomplikowanych rozliczeń, z drugiej jednak strony firma może stracić na odliczeniach niemałą sumę. Warto zaznaczyć, że ryczałt od najmu również powinien skutkować prowadzeniem uproszczonej księgowości.

Jakie zmiany w ryczałcie w 2024?

Każdy rok przynosi nowe zmiany w ryczałcie. Dotyczą one między innymi składki zdrowotnej, która od grudnia 2022 liczona jest w inny sposób niż kilka lat temu. Obecnie zlikwidowano możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku, zmieniona została też podstawa wymiaru tej składki. Obecnie, działalność gospodarcza opodatkowana ryczałtem jest uzależniona od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego. Wynagrodzenie liczy się włącznie z wypłatami z zysku.

W przypadku działalności rozliczających się ryczałtem najważniejsze są limity przychodów z działalności. W 2024 z tej formy opodatkowana będą mogły skorzystać firmy, które w poprzednim roku podatkowym uzyskały przychody z działalności prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki, nieprzekraczające 2 milionów euro. Warto zaznaczyć, że przychody przeliczamy na polskie złote, według średniego kursu NBP, ogłoszonego 1 dnia roboczego października w roku poprzedzającym rozliczany rok podatkowy. Stawki ryczałtu obowiązujące w danym roku podatkowym zawsze podawane są do informacji publicznej na oficjalnych stronach rządowych.

Opodatkowanie w formie ryczałtu jest korzystną opcją dla małych przedsiębiorstw. To alternatywa dla podatku liniowego, który obecnie wybiera coraz więcej przedsiębiorców. Minusem ryczałtu jest niemożność odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów związanych z działalnością. Jeśli jednak prowadzisz niewielką firmę, lub uzyskujesz przychody za najem, lub dzierżawę jako osoba prywatna, możesz spokojnie ustalić ryczałt jako opodatkowanie swojej aktywności.