Coaching a mentoring. Krótkoterminowe i długoterminowe podejście do rozwoju zawodowego oraz osobistego

Natalia Kieszek

29 maja 2024 (09:32) Komentuj teraz!

Choć pojęć „coaching” i „mentoring” często używamy zamiennie, to w praktyce nie są one tym samym terminem. Ekspertka tłumaczy główne różnice pomiędzy tymi procesami.

Coaching oraz mentoring skupiają się na rozwijaniu określonych umiejętności, zarówno w życiu zawodowym jak i osobistym. Jednak często ten pierwszy proces jest krótkoterminowy, natomiast mentoring jest zdecydowanie długoterminowy, w oparciu o doświadczenie mentora. Również relacje, które łączą coacha oraz mentora mają zróżnicowany charakter. W przypadku coachingu mówimy bardziej o sformalizowanym podejściu. Mentoring wyróżnia się natomiast luźniejszą relacją.

„Mentoring i coaching to dwa różne procesy, które mają na celu wspieranie rozwoju osobistego i zawodowego. Choć oba te terminy są często używane zamiennie, różnią się pod względem celów, podejścia i metodologii. Literatura faktu donosi, że pierwsze definicje coachingu pojawiły się w pracach naukowych z początkiem lat 90. ubiegłego wieku. Określały coaching jako proces nauczania. Jednakże ludziom, którzy dopiero raczkują w tematyce samorozwoju rozróżnienie czym jest mentoring a czym jest coaching często sprawia trudność” – tłumaczy dla MamBiznes Monika Jaszczura–Synowiec, ekspertka ds. rozwoju biznesu i mentoringu.

Warto przeczytać: Hejt w biznesie. Ekspertka radzi jak dbać o reputację w sieci oraz jak walczyć z fałszywymi treściami

Charakterystyka coachingu

Coaching w praktyce jest nastawiony na konkretne cele, które można osiągnąć szybko i skutecznie. „Według Roberta Dilts coaching obejmuje różne sposoby pomagania ludziom w osiąganiu bardziej skutecznego niż dotychczasowe działania. Coaching jest skoncentrowany na poziomie zachowania, odnosząc się do procesu pomagania drugiej osobie w uzyskaniu czy poprawie konkretnego działania oraz w skutecznym osiąganiu celów na różnych poziomach. Podkreśla produktywną zmianę, koncentrując się na wzmocnieniu tożsamości i wartości oraz na urzeczywistnieniu marzeń i celów” – wskazuje ekspertka.

Oprócz szybkiego działania, relacje są często formalnie i strukturalne. W tym przypadku coach stosuje określone techniki i narzędzia, aby osiągnąć cel swojego klienta. Swoją wiedzę czerpie najczęściej ze specjalistycznych szkoleń, a następnie dzieli się swoimi umiejętnościami.

W coachingu wyróżnia się trzy poziomy celów: dążenia klienta, cele na proces oraz cele na pojedyncze sesje coachingowe. W pierwszym przypadku mówimy o oczekiwaniach klientach, a zadaniem coacha jest przybliżenie go do osiągnięcia jego dążeń. Cele na proces to natomiast określenie zadań, które klient chce mieć zrealizowane na koniec zadania. Cele na sesje coachingowe to ustalanie już konkretnych realizacji na pojedynczym spotkaniu.

Charakterystyka mentoringu

Mentoring to forma szkolenia i adaptacji pracownika. To mentor jest opiekunem i w porównaniu do coacha, dzieli się on z podopiecznymi swoją praktyczną wiedzą i doświadczeniem. Wspiera on nie tylko pod kątem zawodowym, ale również skupia się na rozwoju osobistym. Dlatego powinien on się wyróżniać umiejętnym słuchaniem czy stosowaniem konstruktywnej krytyki. Mentoring pomaga określić mocne i słabe strony podopiecznych, a w rezultacie identyfikacje potencjału.

„Zadaniem mentora jest udzielanie rad dotyczących sfery zawodowej, ale również rozwoju osobistego. Stanowi zatem pieczę zarówno nad umiejętnościami twardymi, jak i miękkimi swojego podopiecznego, więc jego cele w szczególności związane są z rozwojem i nauką mniej doświadczonej osoby” – podkreśla Monika Jaszczura–Synowiec.

Można wyróżnić kilka rodzajów mentoringu. Jednym z nich jest branżowy, który jest najczęściej przeznaczony dla osób, które dopiero budują swoją ścieżkę zawodową. Dlatego mentor pomaga zdobyć odpowiednie kwalifikacje. Jest również mentoring korporacyjny, ale też społeczny. W drugim przypadku mentor jest nie tylko doradcą, ale „przyjacielem” swojego podopiecznego.

Coaching a mentoring

Ważne, aby mentor posiadał szeroko zakrojoną wiedzę z danej dziedziny i był w niej ekspertem. Z kolei coach nie musi być  powiązany z daną branżą. Jego podejście jest raczej psychologiczne niż pedagogiczne.

„Zarówno coaching, jak i mentoring są procesami rozwojowymi, w których występują dwie osoby nawiązujące ze sobą relację (coach i podopieczny, mentor i podopieczny). Narzędzia te różnią się jednak podejściem i stosowanymi metodami. Coaching ma za zadanie nauczyć podopiecznego samodzielnego rozwiązania problemów, gdyż coach dąży do jego rozwoju poprzez zadawanie pytań skłaniających do refleksji. Z kolei mentor staje się nauczycielem – tłumaczy, jak wykonać konkretne zadanie, uczy obsługi konkretnych systemów czy przykładowych sposobów radzenia sobie w danych sytuacjach” – podsumowuje ekspertka.

Tym samym współpraca z mentorem jest polecana osobom, które potrzebują nabyć konkretne umiejętności lub wiedzę. Natomiast do coacha udają się ludzie chcący odnaleźć drogę do samodzielnego rozwoju osobistego.

Warto przeczytać: Customer Experience w praktyce. Jak dbać o relacje z klientami prowadząc biznes online – odpowiada ekspertka