Jak napisać czynny żal krok po kroku?

Niewypełnienie w terminie obowiązku podatkowego bądź celnego nie musi od razu nieść za sobą konsekwencji. Mając świadomość o popełnieniu wykroczenia, można napisać czynny żal, w którym przyznajemy się do błędu przed urzędem skarbowym. Może to pomóc uniknąć kary.

Niezłożenie odpowiedniej deklaracji czy brak zapłaty podatku w wyznaczonym terminie może nieść za sobą konsekwencje karnoskarbowe. Jednak jeśli przedsiębiorca jest świadomy popełnionego błędu, ma prawo do złożenia czynnego żalu. Jest to dobrowolne zawiadomienie o wykroczeniu bądź przestępstwie skarbowym, którego dokonaliśmy. Kierując go do naczelnika urzędu skarbowego, należy powiadomić o popełnieniu czynu zabronionego i jednocześnie dopełnić obowiązki, w tym uregulować zaległe zobowiązanie.

Zgodnie z kodeksem karnym skarbowym, w artykule 16 uregulowano instytucję czynnego żalu. W paragrafie 1. czytamy: „Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu”.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące czynnego żalu.

Warto przeczytać: Analiza SWOT – co to i jak to zrobić?

Czynny żal: jakich sytuacji dotyczy?

Warto wiedzieć, że czynny żal można załatwić na trzy sposoby: w urzędzie, listownie lub elektronicznie. Jednak nie każdemu przysługuje ta instytucja. Jakich konkretnie sytuacji dotyczy?

Niezłożenie deklaracji podatkowej w wyznaczonym terminie.
Nierzetelne wystawienie faktury czy dowodu zakupu.
Błędne prowadzenie ksiąg rachunkowych
Brak zapłaty podatku w wyznaczonym terminie (PIT, CIT, VAT).
Zaniżenie stawek VAT.
Nieuprawnione stosowanie zwolnienia z podatku VAT.
Wyłudzenie należności celnych.
Zaniżenie wymiaru podatku.

W przypadku popełnienia wyżej wymienionego wykroczenia czy przestępstwa, należy niezwłocznie powiadomić naczelnika urzędu skarbowego bądź naczelnika urzędu celno-skarbowego o tym fakcie. Ważne jest, aby przed złożeniem pisma, naczelnik urzędu skarbowego bądź organy ścigania nie rozpoczęły czynności zmierzających do wykrycia naszego wykroczenia/przestępstwa. Dlatego kluczowy jest termin złożenia czynnego żalu.

Kogo nie dotyczy czynny żal?

Jest również kilka wyjątków, w których nie można skorzystać z czynnego żalu. Dotyczy to osób, które zostały już wezwane w związku z popełnionym czynem zabronionym, a organy podatkowe udokumentowały już popełnienie przestępstwa; trwa już postępowanie kontrolne; zorganizowały grupę bądź nakłaniały inną osobę w celu popełnienia przestępstwa skarbowego.

Należy pamiętać, że nie wystarczy napisać czynnego żalu. Aby był on skuteczny należy wypełnić zaległe obowiązki wobec naczelnika urzędu skarbowego. W szczególności mowa o złożeniu zaległej deklaracji podatkowej oraz zapłacie w całości zaległej należności, nie zapominając o odsetkach.

„Nie ma określonego terminu na złożenie czynnego żalu. Pamiętaj jednak, że czynny żal nie odniesie skutku, jeśli zostanie złożony w czasie, gdy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, a także po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania. Czynność służbowa organu to na przykład: przeszukanie, czynność sprawdzająca lub kontrola zmierzająca do ujawnienia czynu zabronionego” – czytamy na stronie biznes.gov.pl.

Czynny żal: krok po kroku

Pismo czynnego żalu należy złożyć do urzędu, w którym się rozliczamy. W przypadku wyboru nieodpowiedniego urzędu, pismo zostanie przesłane do właściwego organu. Warto wiedzieć, że nie ma konkretnego formularza na czynny żal. Poniżej zamieszczamy informacje, które muszą znaleźć się w piśmie.

Podstawowe dane osoby składającej czynny żal.
Dane adresata, którym jest naczelnik urzędu skarbowego.
Charakter popełnionego czynu i jego okoliczności.
Wskazanie osób, które miały związek z popełnionym czynem zabronionym.
Informacja czy popełniony czyn został naprawiony (albo w jakim terminie będzie naprawiony).

Nie ma konkretnego terminu, w którym należy rozpatrzyć czynny żal. W przypadku pozytywnej decyzji, naczelnik urzędu skarbowego odstąpi od nałożenia kary za niedopełnienie obowiązków. Jednak nie poinformuje o tym fakcie w osobnym piśmie.

W przypadku negatywnego rozpatrzenia czynnego żalu, będzie prowadzone postępowanie na zasadach określonych w kodeksie karnym skarbowym.

Poniżej przygotowaliśmy wzór czynnego żalu, który może być złożony w urzędzie skarbowym. Wniosek w formacie PDF dostępny jest TUTAJ.