Czy możliwe jest zaciągnięcie kredytu na cudze dane?
W teorii – nie. Procedury bankowe wymagają weryfikacji tożsamości, w tym okazania dokumentu tożsamości, weryfikacji PESEL, adresu zamieszkania, a czasem także źródła dochodów. W praktyce jednak wystarczy skradziony dowód osobisty lub dane osobowe uzyskane przez phishing, by złożyć wniosek o kredyt, szczególnie w instytucjach pozabankowych, gdzie proces bywa znacznie uproszczony.
Skąd wiedzieć, że padliśmy ofiarą wyłudzenia?
Pierwsze objawy, że coś jest nie tak, mogą być subtelne: list z banku, którego nie znasz, SMS z potwierdzeniem zaciągniętego zobowiązania lub nagła odmowa kredytu przy składaniu własnego wniosku. Jeśli zauważysz jakąkolwiek aktywność finansową, która nie pochodzi od Ciebie, nie ignoruj jej – może to być pierwsza oznaka wyłudzenia.
Najważniejsze kroki: jak sprawdzić, czy ktoś wziął kredyt na moje dane?
BIK gromadzi informacje o wszystkich kredytach i pożyczkach – bankowych i pozabankowych. Możesz raz na 6 miesięcy pobrać darmowy raport, który zawiera szczegóły wszystkich zaciągniętych zobowiązań finansowych. Jeśli pojawi się tam coś, czego nie rozpoznajesz – to sygnał alarmowy.
Jak to zrobić?
- Zarejestruj się na stronie bik.pl.
- Potwierdź swoją tożsamość (przelew lub skan dokumentu).
- Pobierz raport – darmowy raz na 6 miesięcy lub płatny w trybie natychmiastowym.
Sprawdź raporty w BIG (Biura Informacji Gospodarczej). Instytucje takie jak ERIF, KRD czy Infomonitor umożliwiają pobranie raportu o potencjalnym zadłużeniu lub próbach posługiwania się Twoim dokumentem. W niektórych przypadkach dostępny jest również tzw. „Raport o dokumencie”, który pozwala sprawdzić, czy ktoś nie posługiwał się Twoim dowodem osobistym.
Jakie metody wykorzystują oszuści?
Oszuści są coraz bardziej kreatywni, a ich działania często trudne do wykrycia. Oto najpopularniejsze sposoby wyłudzania kredytów:
- kradzież lub zgubienie dokumentu tożsamości – klasyczny sposób, który wciąż działa,
- phishing i fałszywe strony bankowe – wyłudzanie loginów, haseł, numerów PESEL czy zdjęć dowodu osobistego,
- podszywanie się pod bank – fałszywi konsultanci wyłudzają dane przez telefon,
- przejęcie konta bankowego – umożliwia nie tylko zaciągnięcie kredytu, ale też kradzież pieniędzy.
Jak zabezpieczyć się przed wyłudzeniem kredytu?
Podstawowa zasada brzmi: nigdy, nikomu nie udostępniaj swoich poufnych danych osobowych, finansowych, do logowania. Stosuj też zasadę ograniczonego zaufania jeśli chodzi o korzystanie ze wspólnych urządzeń elektronicznych np. służbowych laptopów, czy publicznych sieci WiFi. Chodzi o to, aby zminimalizować ryzyko przejęcia danych i wykorzystania ich w sposób, który Ci zagraża. Poniżej znajdziesz garść wskazówek dotyczących działań prewencyjnych, jak i doraźnych, w razie gdyby jednak doszło do tego typu zdarzenia.
Zastrzeżenie dokumentu tożsamości
Jeśli zgubiłeś dowód osobisty lub podejrzewasz, że Twoje dane mogły zostać przejęte – natychmiast go zastrzeż. Można to zrobić:
- w banku (nie tylko swoim),
- online przez profil zaufany,
- w Urzędzie Gminy.
Włączenie alertów BIK
Alerty to jedna z najskuteczniejszych metod wczesnego ostrzegania o próbie zaciągnięcia kredytu. W momencie, gdy ktoś złoży wniosek kredytowy na Twoje dane – otrzymasz SMS lub e-mail. Usługa jest płatna, ale koszt kilkudziesięciu złotych rocznie to niewielka cena za bezpieczeństwo.
Zastrzeżenie numeru PESEL
Od 2023 roku możesz zastrzec swój PESEL – to dodatkowy sposób na zatrzymanie procesu kredytowego na etapie weryfikacji. Bank, widząc zastrzeżony PESEL, powinien odrzucić wniosek kredytowy.
Zastrzeżenie kredytowe w BIK
To funkcja, która blokuje możliwość zaciągania nowych kredytów – nawet jeśli ktoś zna Twoje dane. Zastrzeżenie możesz włączyć i wyłączyć w dowolnym momencie.
Co robić, jeśli ktoś wziął kredyt na moje dane?
Niestety, czasem mimo najszczerszych chęci i najwyższej uważności może zdarzyć się, że Twoje dane zostaną wykradzione. Osoba, która znajdzie się w ich posiadaniu będzie mogła w ten sposób np. zaciągnąć kredyty, których spłatą będziesz obciążony Ty. Dlatego nie ma ani chwili do stracenia, gdy masz pewność (a nawet wtedy, gdy „jedynie” podejrzewasz), że doszło do nieautoryzowanego użycia Twoich danych do wzięcia pożyczki. Działaj!
1. Zgłoszenie na policję
Pierwszy krok to oficjalne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Konieczne będzie złożenie pisemnego zgłoszenia i uzyskanie potwierdzenia, które później wykorzystasz przy kontaktach z bankiem.
2. Kontakt z instytucją finansową
Skontaktuj się z bankiem lub firmą pożyczkową, która udzieliła kredytu. Przedstaw dowód zgłoszenia przestępstwa. W większości przypadków sprawa zostaje wstrzymana do czasu wyjaśnienia.
3. Zgłoszenie do BIK i BIG
Poproś o blokadę wpisów na czas postępowania wyjaśniającego. To pozwoli uniknąć wpływu na Twoją zdolność kredytową i historii kredytowej.
4. Monitorowanie sytuacji finansowej
Regularnie sprawdzaj raporty z BIK i BIG, kontroluj swoje konta bankowe, nie ignoruj żadnych powiadomień. Zadbaj o to, by sytuacja nie powtórzyła się w przyszłości.
Edukacja i świadomość – Twoje najważniejsze narzędzie
Zwiększenie świadomości zagrożeń związanych z cyberprzestępczością i wyłudzeniami to najlepsza forma prewencji. Nigdy nie udostępniaj swoich danych osobom postronnym, nie rób zdjęć dowodu osobistego, nie klikaj w podejrzane linki i zawsze weryfikuj, z kim rozmawiasz przez telefon.
Choć zaciągnięcie kredytu na cudze dane nie powinno być możliwe, codzienność pokazuje, że wyłudzenia są realnym problemem. Aby sprawdzić, czy ktoś wziął na Ciebie kredyt, pobierz raport z BIK, aktywuj alerty, rozważ zastrzeżenie PESEL i kontroluj swoją sytuację w bazach gospodarczych. Działania prewencyjne mogą ochronić Cię przed latami walki o oczyszczenie swojej historii kredytowej.
Nie czekaj, aż będzie za późno – zabezpiecz swoje dane już dziś.
Komentarze
Nie ma jeszcze żadnych komentarzy :)