Umowa zlecenie a składki obowiązkowe. Co trzeba wiedzieć o umowie cywilnoprawnej?
Umowa zlecenie to obecnie jedna z najpopularniejszych form nawiązywania współpracy. Jest chętnie proponowana zarówno przez większe firmy, jak i małe przedsiębiorstwa. Choć nie wszyscy będą zachwyceni, pracując w ramach takiego kontraktu, są też osoby, którym umowa zlecenie jest na rękę. Jakie składki obowiązkowe trzeba płacić na umowie zlecenie? Czy są takie, których można uniknąć?
Umowa zlecenie a umowa o pracę
Umowa zlecenie to dokument, regulujący czynności prawne między dwoma stronami na podstawie Kodeksu Cywilnego. Choć stosowana jest najczęściej do określania czynności, za którą wypłacane jest wynagrodzenie, nie jest to w świetle prawa umowa dotycząca stosunku pracy. Oznacza to, że stronom nie przysługuje dochodzenie swoich praw w sądzie pracy. Pomimo jak mogłoby się wydawać, luźniejszego charakteru umowy zlecenia, obydwie strony obowiązują jednak zapisy zawarte w Kodeksie Cywilnym i to one regulują na przykład okres wypowiedzenia umowy, czy kwotę wynagrodzenia.
Istnieje przekonanie, że umowa tego rodzaju może zostać zerwana natychmiastowo, jednak nie jest to wcale kwestia tak oczywista. Co prawda art. 746 Kodeksu Cywilnego określa, że umowa może zostać wypowiedziana z dnia na dzień, ale mówi też, że w takim przypadku istotne jest podanie ważnego powodu rozwiązania umowy. Zasada ta dotyczy obydwu stron. Jeśli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, zarówno zleceniobiorca, jak i zleceniodawca mogą dochodzić naprawienia wyrządzonej szkody.
Warto przeczytać: Aneks do umowy – jak napisać? Dowiedz się, kiedy można aneksować umowę
Składki obowiązkowe na umowie zlecenie
W większości przypadków umowa zlecenie wydaje się tańszą formą zatrudnienia, jednak warto wiedzieć, że z tytułu tego kontraktu muszą zostać odprowadzone wszystkie składki społeczne. Obecnie koszty pracodawcy w przypadku umowy zlecenia i umowy o pracę rozkładają się tak samo. Jeśli zatrudniasz pracowników na umowie tego rodzaju, musisz wiedzieć, że po stronie pracodawcy płacone są składki:
- emerytalne – obecnie jest to 9,76% wynagrodzenia zleceniobiorcy,
- rentowe – 6,50% (1,50% pokrywa zleceniobiorca),
- wypadkowe – 1,67% wypłaty,
- na Fundusz Pracy – 2,45% wynagrodzenia,
- na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – 2,45% honorarium.
Ze swojej własnej kieszeni zleceniobiorca pokrywa składki zdrowotne, które wynoszą 9% oraz, jeśli tego chce, świadczenia chorobowe, wynoszące 2,45%, które umożliwiają mu skorzystanie z płatnego L4.
Powyższe składki są płacone w całości tylko, jeśli zleceniodawca jest jedynym zatrudniającym daną osobę. Natomiast w niektórych przypadkach składki na umowie zlecenia w ogóle nie są odciągane.
Składki ZUS na umowie zlecenie – kiedy są obowiązkowe?
Składki ZUS to odliczenia, które zasadniczo zobowiązany jest zapłacić każdy zleceniodawca. Od tej reguły jest jednak wyjątek, dotyczący młodych zleceniobiorców. Osoby, które nie ukończyły 26 roku życia, są zwolnione ze składek ZUS oraz podatku dochodowego do kwoty nieprzekraczającej w roku podatkowym 85 528 zł. Jest oczywiście jeden warunek – zleceniobiorca w czasie wykonywania zlecenia musi się uczyć. Może to być szkoła lub uczelnia, a stosowne zaświadczenie należy zanieść do swojego zakładu pracy.
Zwolnienie z płacenia składek ZUS dla młodszych zleceniobiorców oznacza, że kwota wyrażona w brutto, będzie przelewana im bez żadnych odciągnięć. Najmłodsi zarobią więc na rękę dokładnie tyle, ile widnieje na ich umowie.
Ile „na rękę”, czyli kalkulator wynagrodzeń
Umowa zlecenie różni się od umowy o pracę przede wszystkim tym, że najczęściej wynagrodzenie jest określane w formie godzinowej. Na ten moment składki społeczne i zdrowotne na umowie zlecenia, sprawiają, że w większości przypadków przy pracy w wymiarze etatu, kwota „na rękę” będzie niższa, niż przy umowie o pracę.
W każdym nowym roku odprowadzane składki na ubezpieczenie rentowe czy emerytalne, a także ubezpieczenie zdrowotne mają inną wartość. Wynika to z podnoszenia stawki minimalnej, a także tego, że często zmienia się ustalana odgórnie podstawa wymiaru składek. Zazwyczaj już po pierwszym miesiącu nowego roku, w internecie można znaleźć sprawnie działające kalkulatory wynagrodzeń, które są w stanie szybko obliczyć kwotę netto, a także wskazać, ile dokładnie składek zapłacimy, pracując na umowie zlecenia określoną liczbę godzin.
Minimalna pensja na umowie zlecenie
W przypadku umowy zlecenia najpopularniejszym rozwiązaniem jest stawka godzinowa, choć część przedsiębiorców stosuje stawki miesięczne, wpisane w umowę. Z każdym rokiem pensja minimalna podwyższa się, tak samo jak obowiązkowa stawka godzinowa na umowie zlecenia.
Obecnie minimalna krajowa przy tego rodzaju kontrakcie wynosi 27,70 złotych brutto za godzinę. Od lipca, kwota ta ma wynosić już 28,10 złotych brutto.
Dla osób, które nie odprowadzają składek, wskazana stawka jest jednocześnie kwotą netto. Natomiast zleceniobiorcy po 26 roku życia, lub osoby, które się nie uczą, będą musieli liczyć się z tym, że z tytułu wymaganych składek, znaczna część wypłaty zostanie im odciągnięta.
Dla kogo umowa zlecenie będzie korzystna?
Choć umowa zlecenie nie wydaje się najkorzystniejszym typem kontraktu, choćby ze względu na swoją niewielką stabilność i możliwość zerwania jej z dnia na dzień, część osób będzie chętnie wybierać takie rozwiązanie. Najbardziej oczywistym przykładem są osoby do 26 roku, które jeszcze się uczą. Wynagrodzenie, dostawane w wersji netto może skusić niejednego zleceniobiorcę, który chętnie zrezygnuje z obwarowanej większą ilością zakazów umowy o pracę.
Warto też zaznaczyć, że w przypadku umowy zlecenia, osoba je wykonująca może sama ustalić godziny, które postanowi przepracować. Niektóre osoby będą więc wybierać umowę zlecenie z uwagi na możliwość ułożenia sobie grafiku zgodnie z preferencjami i opcję pracy przez większą ilość godzin, niż przewiduje etat.
Ponieważ na umowie zlecenia pracodawca nie przewiduje najczęściej płatnego urlopu, co znacząco obniża koszty pracownika, część firm proponuje zleceniobiorcom wyższe stawki. Dlatego też dla osób, szukających pracy tymczasowej, umowa zlecenie może być dobrym rozwiązaniem.
Ile można mieć umów zlecenie?
Choć prawo nie reguluje maksymalnej ilości umów zlecenie na osobę, warto wiedzieć, że zleceniobiorca, zatrudniony na kilka kontraktów cywilnoprawnych, będzie musiał sprostać pewnym regułom. Kluczem są jak zwykle składki. Osoba, posiadająca dochody z kilku umów cywilnoprawnych musi wiedzieć, że oskładkowaniu podlegają wszystkie umowy zlecenia, które podejmuje, dopóki wynagrodzenie łączne nie przekroczy kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. Po przekroczeniu tego progu obowiązkowa jest już tylko składka zdrowotna. Wynika to wprost z art. 82 ust. 2 ustawy zdrowotnej.
Jeśli więc pracujesz na kilka różnych umów zlecenie, ale ich łączna kwota nie przekracza minimalnej krajowej, każda z nich będzie w pełni oskładkowana. Natomiast jeśli zarobisz łącznie powyżej minimalnej krajowej, zapłacisz tylko składki zdrowotne.
Składki na umowie zlecenie, gdy pracujesz na etacie
Zdarza się także, że osoba zatrudniona na umowie o pracę, dodatkowo dorabia sobie na umowie zlecenia. To rozwiązanie obecne także w wielu firmach, w których konieczne jest wykonanie dodatkowej pracy. Jeśli dana osoba zatrudniona jest na umowie o pracę i jednocześnie umowie zlecenia, dochodzi do tak zwanego zbiegu tytułów do ubezpieczenia. Ponieważ na umowie o pracę wszystkie składki są obowiązkowe, w przypadku umowy cywilnoprawnej trzeba by było ponownie zapłacić te same odciągnięcia. I tak się też dzieje — ale tylko w sytuacji, w której z tytułu umowy o pracę pracownik zarabia mniej niż minimalną krajową. W taki przypadku opłacane są wszystkie składki z obydwu umów.
Jeśli natomiast wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest wyższe lub równe minimalnej krajowej, z umowy zlecenia zostaną nam odciągnięte tylko i wyłącznie obowiązkowe składki zdrowotne.
Umowa zlecenie to obecnie szeroko stosowane rozwiązanie. Wraz z możliwością zwolnienia z obowiązkowych składek osób do 26 roku życia, taka forma proponowana jest studentom i uczniom. Dla osób starszych dużo korzystniejsza będzie umowa o pracę, która jest dużo bardziej stabilną formą zatrudnienia.
