Izraelski start-up z sukcesem wprowadził „telefomaty”. Czas na polski rynek?

W Finlandii stanęły pierwsze “telefomaty”. To urządzenia, w których można oddać do recyklingu stary lub zepsuty telefon, a w zamian otrzymuje się pieniądze lub odnowionego iPhone’a. Za innowacją stoi izraelski startup Cellomat i fińska firma Swappie, która już od sześciu lat daje smartfonom drugie życie.

Już kilka tysięcy osób skorzystało z automatów zlokalizowanych w trzech fińskich centrach handlowych: w Helsinkach, Turku i Tampere. Umożliwiają sprzedaż używanych smartfonów, oddawanie do recyklingu starych urządzeń oraz jednocześnie zakup odnowionych iPhone’ów.

Duże zainteresowanie prototypowym rozwiązaniem pokazuje, jak duży potencjał jest w elektronice “leżakującej” na domowych półkach. Według Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, organu doradczego UE, w europejskich domach zalega ponad 700 milionów smartfonów. Z kolei z badania Kantar dla firmy Swappie z ubiegłego roku wynika, że 87 proc. Polaków wymienia telefon na nowy w ciągu trzech lat od jego zakupu. Szacunki Swappie dla rodzimej Finlandii wskazują, że co piąty smartfon w tym kraju dostaje drugie życie i po odnowieniu wraca na rynek. Sytuacja ma szansę ulec poprawie. Coraz więcej osób kieruje się ideą zero waste, a bankomaty telefoniczne idealnie wpisują się w tę filozofię.

Jak działa “telefomat”?

Telefomaty Swappie skupują zarówno iPhone’y, jak i telefony z systemem Android (te drugie przekazuje po prostu do recyklingu), w pełni sprawne jak i zepsute. Firma wykonuje przelew na wskazany numer konta w ciągu jednego dnia roboczego. Środki ze sprzedaży telefonu można też wykorzystać od razu – na zakup odnowionego iPhone’a spośród aktualnie dostępnych w danym telefomacie.

Po stronie użytkownika korzystanie z telefomatu jest banalnie proste. Wystarczy udać się do centrum handlowego i oddać telefon do automatu. Maszyna natychmiast ocenia stan smartfona i na tej podstawie dokonuje jego wyceny. Przy pomocy uwierzytelniania IMEI sprawdza też, czy telefon nie został skradziony.

A co dzieje się dalej z używanymi telefonami? Są trzy opcje: 1) Te poważnie uszkodzone trafiają do recyklingu; 2) Jeśli są częściowo sprawne, ich części są wykorzystane do napraw innych telefonów; 3) Nieuszkodzone trafiają do centrum technologicznego Swappie, gdzie są odnawiane i wystawiane na sprzedaż – na stronie Swappie czy w telefomatach .

W telefomacie klienci mogą nabyć odnowionego iPhone’a na takich samych zasadach jak w sklepie internetowym. Przysługuje im możliwość zwrotu w przeciągu 14 dni, a telefony są objęte 12-miesięczną gwarancją.

Telefomaty wyprodukował izraelski startup Cellomat, natomiast za całą logistykę odpowiada firma Swappie. – Nie różni się ona od tego, czym zajmujemy się na co dzień. Można powiedzieć, że te automaty to model biznesowy Swappie w miniaturze. Bardzo podobny proces wyceny i sprzedaży oraz zakupu używanych smartfonów mogą przejść mieszkańcy wszystkich 15 krajów.

Innowacje dla gospodarki obiegu zamkniętego
“Circularity Gap Report 2022” wskazuje, że zaledwie 8,6 proc. pozyskiwanych globalnie surowców krąży w obiegu zamkniętym, czyli urządzenia z nich powstałe poddawane są recyklingowi lub wydłużany jest ich cykl życia.
Kupowanie rzeczy z drugiej ręki przestało się kojarzyć wyłącznie z oszczędnością, a stało się przejawem troski o środowisko. W przypadku elektroniki zamknięty obieg może przynieść podwójne korzyści. Z jednej strony, decydując się na zakup używanego telefonu, konsumenci przyczyniają się do ograniczenia produkcji, która ma negatywny wpływ na środowisko. Z drugiej strony, oddając stary telefon do recyklingu, nie produkujemy elektrośmieci, które zawierają szkodliwe substancje, które mogą się przedostać do gleby lub wody, jeżeli stara elektronika nie zostanie poprawnie zutylizowana.
– Naszym celem jest spopularyzowanie korzystania z odnowionych telefonów, a automaty w przestrzeni publicznej są jednym ze sposobów na uczynienie tej praktyki jeszcze bardziej przyjazną. Rozwiązanie ma jak na razie charakter pilotażowy. W bliskim horyzoncie czasowym, głównym kanałem dystrybucji odnowionych smartfonów pozostaje e-commerce, który jest zresztą bardzo skuteczny: niedawno sprzedaliśmy przez internet nasz milionowy używany telefon – mówi Janne Korpela ze Swappie.