Przedsiębiorcy zapłacą nową składkę wypadkową. Kto zapłaci więcej, a kto mniej?
Nowy okres składkowy rozpoczynający się 1 kwietnia i trwający do 31 marca 2022 r. przyniesie wielu pracodawcom duże zmiany w wysokości opłat z tytułu składki na ubezpieczenie wypadkowe. Dotyczą one płatników zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 pracowników. Z uwagi na to, że wysokość składki wypadkowej zależy od masy wynagrodzeń, wzrost lub spadek kosztów najbardziej odczują przedsiębiorstwa o wysokim poziomie zatrudnienia.
Fot. Shutterstock/ ASkwarczynski
Z dniem 1 kwietnia 2021 r. weszły w życie zmiany w rozporządzeniu w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. ZUS na jego podstawie przeliczył już składki tym płatnikom, którzy złożyli ZUS IWA za ostanie trzy lata kalendarzowe.
W nowym okresie składkowym najwyższa stopa procentowa osiągnie poziom 3,33 proc. i dotyczy jedynie działalności usługowej wspomagającej górnictwo i wydobywanie. Z kolei najniższa stopa wynosić będzie 0,67 proc. i obejmie 9 branż, m.in. produkcję odzieży oraz działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, informacją i komunikacją oraz z finansami i ubezpieczeniami.
Gdzie wzrost, a gdzie spadek
Wzrostu kosztów składki wypadkowej mogą spodziewać się przedsiębiorstwa należące do następujących grup działalności: rybactwo, działalność usługowa wspomagająca górnictwo i wydobywanie, produkcja napojów, wyrobów tekstylnych, wyrobów tytoniowych i mebli; transport lotniczy.
Obniżenie stopy procentowej dotyczy leśnictwa i pozyskiwania drewna, wydobywania węgla kamiennego, węgla brunatnego, ropy naftowej, gazu ziemnego i rud metali; pozostałego górnictwa, produkcji odzieży, papieru i wyrobów z papieru, metali; produkcji podstawowych substancji farmaceutycznych, działalności związanej z rekultywacją i gospodarką odpadami, robót budowlanych specjalistycznych, związanych ze wnoszeniem budynków, z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej; transportu lądowego i rurociągowego, magazynowania i działalności usługowej wspomagającej transport oraz wynajem i dzierżawę.
Obciążenia z tytułu składki wypadkowej dla płatników zgłaszających do ubezpieczenia mniej niż 10 pracowników pozostaną na tym samym poziomie. W ich przypadku stopa procentowa nadal wynosić będzie 1,67 proc., czyli 50 proc. najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy (czyli 3,33 proc.).
Nie tylko PKD
Ustalona kategoria ryzyka według PKD dla danej branży to tylko jeden z elementów bazowych służących do wyliczenia wysokości stopy procentowej przez ZUS. Na jej ostateczną wysokość wpływa również liczba osób zatrudnionych, liczba wypadków oraz panujące w zakładzie warunki zagrożenia (np. hałas, zapylenie, mikroklimat zimny lub gorący).
Kategorie ryzyka i przypisane do nich stopy procentowe aktualizowane są w głównej mierze na podstawie danych statystycznych GUS za trzy ostatnie lata, W szczególności chodzi o informacje dotyczące warunków pracy i wypadkowości. W okresie od stycznia do września 2020 roku zgłoszono aż o 24,1 proc. mniej poszkodowanych w wypadkach przy pracy niż w analogicznym okresie w 2019 roku. Co więcej, zmniejszył się również wskaźnik wypadkowości (liczba osób poszkodowanych przypadająca na 1000 pracujących) – z 3,91 na 2,96.
Odnotowywany corocznie ogólny spadek liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy przyczynił się w głównej mierze do obniżenia kategorii ryzyka i stóp procentowych aż w 14 grupach działalności. W konsekwencji może to prowadzić do obniżenia kosztów z tytułu składki wypadkowej w tych branżach. Największy spadek wysokości składki związany z nową wysokością stopy procentowej dotyczy transportu wodnego. Kategoria ryzyka obniżyła się z 8. na 5. kategorię, a stopa procentowa zmalała z 2,26 na 1,47 proc.
Wzrost kosztów pracy
Nie we wszystkich branżach dane o wypadkowości czy warunkach pracy uległy poprawie. W 42 grupach kategoria ryzyka i związana z nią stopa procentowa pozostały bez zmian, co oznacza, że ich sytuacja się nie zmieniła. Wśród sektorów, które najdotkliwiej odczują zmiany w wysokości składki wypadkowej, co przełoży się na wyższe koszty pracy, znajduje się branża meblarska. Odnotowała ona wzrost o 1 kategorię ryzyka i zmianę bazowej stopy procentowej z 1,47 na 1,73 proc.
